Sahu (lud)
 Festiwal Teluk Jailolo | |
| Populacja |
10–12 tys. |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia | |
| Grupa | |
| Pokrewne | |
Sahu lub Sa’u[1][2] (Sawuwu’u, Suwuwu’u)[3] – indonezyjska grupa etniczna z prowincji Moluki Północne, zamieszkująca północno-wschodnią część wyspy Halmahera[4]. Ich populacja wynosi 10–12 tys. osób[5][6]. Należą do ludów północnohalmaherskich (niebędących ludami austronezyjskimi)[7][8].
Ich pierwotny język to sahu z dialektami pa’disua i tala’i[1][2]. W użyciu jest także malajski Moluków Północnych wraz z indonezyjskim[9][10]. W większości wyznają protestantyzm. Zajmują się przede wszystkim rolnictwem i rybołówstwem[1][2]. Są wśród nich również muzułmanie[5]. Jako jedyny lud Halmahery sprowadzali z zewnątrz wyroby włókiennicze do zastosowań obrzędowych (w regionie, gdzie nie występują tradycje tkackie)[11]. Istotną rolę w ich kulturze odgrywa uprawa ryżu suchego; sami porównują się metaforycznie do „wyrastających z ziemi łodyg ryżu”[12].
Pod względem kultury i języka są blisko spokrewnieni z takimi ludami jak Tobelo i Galela[8]. Dzielą się na dwie podgrupy: Tala’i i Pa’disua. Dwie pokrewne grupy – Waioli i Gamkonora – posługują się podobnymi etnolektami (waioli i gamkonora), ale są odrębne od Sahu pod względem tradycji[13]. Czasem Waioli traktuje się jako podgrupę Sahu[14]. Gamkonora, w odróżnieniu od Waioli, wyznają islam[15].
Zamieszkują wsie: Akelamo, Okusu, Ewer, Kamomeng, Bibobo, Idam, Gamlamo, Hoku-Hoku Gam, Loce, Gamnyial, Golo, Worat-Worat, Balisoan, Tacici, Taraudu, Cempaka, Ngaon, Gamsung i Todahe[1][2].
Historycznie (od XVII do XIX w.) podlegali Sułtanatowi Ternate[4]. Dostarczali sułtanatowi ryż, a także służących[16][17]. W roli języka rytualnego przyjął się język ternate[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Zulyani Hidayah: Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia. Wyd. 2. Jakarta: Yayasan Pustaka Obor Indonesia, 2015, s. 329–330. ISBN 978-979-461-929-2. OCLC 913647590. [dostęp 2022-08-02]. (indonez.).
- ↑ a b c d Zulyani Hidayah: A Guide to Tribes in Indonesia: Anthropological Insights from the Archipelago. Singapore: Springer Nature, 2020, s. 274. DOI: 10.1007/978-981-15-1835-5. ISBN 978-981-15-1835-5. OCLC 1153086221. [dostęp 2021-08-03]. (ang.).
- ↑ Visser i Voorhoeve 1987 ↓, s. 158, 161.
- ↑ a b Michael Hitchcock, Victor T. King: Images of Malay-Indonesian Identity. Kuala Lumpur: Oxford University Press, 1997, s. 181–184. ISBN 978-983-56-0026-5. OCLC 36647780. (ang.).
- ↑ a b Sahu, Sau in Indonesia. Joshua Project. [dostęp 2020-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-19)]. (ang.).
- ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Siewierochalmachierskije narody. Bolszaja rossijskaja encykłopiedija. [dostęp 2022-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ros.).
- ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Siewierochalmachierskije narody. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 474. ISBN 5-85270-155-6. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ a b Visser 1989 ↓, s. 81.
- ↑ a b Visser i Voorhoeve 1987 ↓, s. 10–11.
- ↑ H. Steinhauer. Review of Sahu-Indonesian-English Dictionary and Sahu Grammar Sketch, Verhandelingen van het KITLV 126. „Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde”. 143 (4), s. 606–608, 1987. DOI: 10.1163/22134379-90003324. ISSN 0006-2294. JSTOR: 27863907. (ang.).
- ↑ Leontine E. Visser. The Historical Paths of Sahu Ceremonial Textiles. „Archipel. Études interdisciplinaires sur le monde insulindien”. 98, s. 121–150, 2019. DOI: 10.4000/archipel.1560. ISSN 0044-8613. OCLC 8599457798. (ang.).
- ↑ Visser 1989 ↓, s. 88.
- ↑ Kirsten Jäger: Das Sultanat Jailolo: Die Revitalisierung von “traditionellen“ politischen Gemeinwesen in Indonesien. Berlin: LIT Verlag, 2018, s. 62, seria: Comparative Anthropological Studies in Society, Cosmology and Politics 11. ISBN 978-3-643-13325-0. OCLC 1029023314. [dostęp 2023-01-24]. (niem.).
- ↑ E.K.M. Masinambow: Halmahera. W: Frank M. LeBar (red.): Ethnic Groups of Insular Southeast Asia. T. 1: Indonesia, Andaman Islands, and Madagascar. New Haven: Human Relations Area Files Press, 1972, s. 119–122. ISBN 978-0-87536-403-2. OCLC 650009. (ang.).
- ↑ John Bowden: Emic and etic classifications of languages in the North Maluku region. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-20)]. (ang.).
- ↑ Andrew Dalby: Dictionary of Languages: The definitive reference to more than 400 languages. London: A & C Black, 2004, s. 620. ISBN 978-0-7136-7841-3. ISBN 978-1-4081-0214-5. OCLC 842286334. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
- ↑ Voorhoeve 1994 ↓, s. 655.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Leontine E. Visser, Clemens L. Voorhoeve: Sahu-Indonesian-English dictionary and Sahu grammar sketch. Dordrecht: Foris Publications, 1987, seria: Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde 126. DOI: 10.1163/9789004487574. ISBN 90-6765-222-9. OCLC 17209362. (ang.).
- Leontine E. Visser: Foreign Textiles in Sahu Culture. W: Mattiebelle Gittinger (red.): To Speak with Cloth: Studies in Indonesian Textiles. Los Angeles: Museum of Cultural History, University of California, 1989, s. 80–90. ISBN 978-0-930741-17-4. OCLC 20970370. [dostęp 2022-12-31]. (ang.).
- Clemens L. Voorhoeve: Contact-induced change in the non-Austronesian languages in the north Moluccas, Indonesia. W: Tom Dutton, Darrell T. Tryon (red.): Language Contact and Change in the Austronesian World. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1994, s. 649–674, seria: Trends in Linguistics: Studies and Monographs 77. DOI: 10.1515/9783110883091.649. ISBN 978-3-11-088309-1. OCLC 853258768. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jailolo & Sahu: The Fourth Sultanate & Beyond. East-Indonesia.info. [dostęp 2022-10-01]. (ang.).
- Leontine E. Visser: The Halmahera Collection. The Language Archive, Max Planck Institute for Psycholinguistics. [dostęp 2023-04-17]. (ang.).