Scholastyka Mackiewicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Scholastyka Mackiewicz
weteranka powstania styczniowego
Ilustracja
podporucznik
Data i miejsce urodzenia

29 listopada 1848
Wilno

Data i miejsce śmierci

5 maja 1943
Kraków

Przebieg służby
Główne wojny i bitwy

powstanie styczniowe

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Scholastyka Mackiewicz (ur. 29 listopada 1848 w Wilnie[1], zm. 5 maja 1943 w Krakowie) – uczestniczka powstania styczniowego[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodziła z rodziny Jamonttów[3]. Ojciec miał na imię Mateusz, matka Scholastyka była urzędniczką[4].

Jerzy Maliszewski zapisał, że należała do organizacji Rządu Narodowego w Wilnie[5]. Scholastyka jako piętnastolatka wraz z matką oraz siostrami Marią i Heleną[2] przechowywała tajną drukarnię, prowadziła działalność kurierską, przenosiła broń i amunicję[6]. Nastolatkę aresztowano i zesłano na Syberię[3] do Tobolska[5], podobnie jak jej siostry, które w 1864 trafiły do guberni permskiej[2].

W 1870 otrzymała pozwolenie powrotu do Warszawy. Tu poznała i poślubiła byłego powstańca walczącego pod rozkazami Ludwika Zwierzdowskiego, Grzegorza Mackiewicza, zesłańca do Tobolska po przegranej bitwie pod Hory-Horkami, którego poznała na Sybirze[5][7].

W styczniu 1913 uczestniczyła w zjeździe powstańców styczniowych w Żbikowie[8], a 1938 w spotkaniu kombatantów[9].

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę została awansowana do stopnia podporucznika Wojska Polskiego[6]. Brała udział w spotkaniach z młodzieżą oraz uroczystościach związanych z obchodami rocznic powstania oraz innych okazji, czego świadectwem są zdjęcia w Narodowym Archiwum Cyfrowym[10] i bogata spuścizna przechowywana w Archiwum Państwowym w Krakowie[11].

Mieszkała przy ul. Słowackiego 23 w Krakowie[7]. Wraz z mężem[2] jest pochowana w mogile powstańców styczniowych na cmentarzu Rakowickim[3]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-05-10].
  2. ↑ a b c d Marcin Niewalda, Jamontt - Katalog Powstańców Styczniowych [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2022-02-15].
  3. ↑ a b c Piotr Hapanowicz, „W bój lećmy zwyciężać…” Kraków i Galicja wobec powstania styczniowego [online], Nasza Historia, 22 stycznia 2022 [dostęp 2022-02-15].
  4. ↑ Maria Bruchnalska, Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowem (materjały), t. 1, Miejsce Piastowe 1933 [dostęp 2022-02-13].
  5. ↑ a b c Jerzy Maliszewski, Powstanie styczniowe. Notatki biograficzne uczestników z oryginalnemi ilustracjami, Warszawa, 1932 [dostęp 2022-02-16].
  6. ↑ a b Mackiewiczowa Scholastyka – Blisko Polski [online] [dostęp 2022-02-15].
  7. ↑ a b Ostatni z r. 1863, „Światowid” (4), 1938, s. 11.
  8. ↑ Tadeusz Jaros, Pamięć narodowa o Powstaniu Styczniowym 1863 r. w Pruszkowie, „Przegląd Pruszkowski” (1), 2013, s. 33–38.
  9. ↑ Przemówienie weteranki powstania styczniowego ppor. Scholastyki Mackiewiczowej, 1938 [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  10. ↑ Wręczenie sztandaru katowickiemu oddziałowi Przysposobienia Wojskowego Kobiet, 1938 [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2022-02-15].
  11. ↑ Spuścizna Heleny Mackiewicz ok. 1861–1970 [online], www.archivesportaleurope.net [dostęp 2022-02-15].
  12. ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 350 „za pracę w dziele odzyskania Niepodległości”.
  13. ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy narodowej i obywatelskiej”.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Scholastyka_Mackiewicz&oldid=70876954”