Schronisko Przechodnie
50°09′22″N 19°45′30″E/50,156111 19,758333| Plan jaskini | |
 Plan schroniska | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Długość |
16,1 m |
| Deniwelacja |
3,9 m |
| Wysokość otworów |
360 m n.p.m. |
| Wysokość otworów nad dnem doliny |
40 m |
| Kod |
J.Olk.I-06.71 |
Położenie na mapie gminy Zabierzów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
| 50°09′22″N 19°45′30″E/50,156111 19,758333
| |
Schronisko Przechodnie – schron jaskiniowy obok skały Dzwon w Dolinie Kobylańskiej na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się w granicach wsi Kobylany w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zabierzów[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Znajduje się w skale tuż po północnej stronie skały Dzwon, 40 m powyżej dna doliny. Schronisko jest przelotowe – ma dwa główne otwory (jeden górny, drugi dolny), oraz przestronną i wysoką komorę z niewielkimi bocznymi odgałęzieniami. Obydwa otwory są obszerne, dno komory jest lekko nachylone w kierunku dna doliny[1].
Schronisko powstało w późnojurajskich wapieniach i jest pochodzenia krasowego. Jest suche i w całości oświetlone rozproszonym światłem słonecznym. Przy otworach rozwijają się glony, mchy i porosty. Spąg przykryty wapiennym rumoszem, ziemią i liśćmi. Na ścianach nacieki w postaci mleka wapiennego i grzybków naciekowych[1].
-
Otwór górny -
Komora -
Komora -
Otwór dolny
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Schronisko znane było od dawna. W 1880 r. było badane archeologicznie przez G. Ossowskiego, który rozkopał jego namulisko. Znalazł artefakty pochodzące z neolitu i szczękę kobiety[3]. Z. Durczewski w 1948 r. znalazł kawałki ceramiki ludów kultury łużyckiej[4]. Schronisko zinwentaryzował Kazimierz Kowalski w 1951 r.[5] E. Rook w 1980 r. w krótkim wykazie stanowisk wymienia zabytki ceramiczne zaliczone do kultury pucharów lejkowatych i kultury ceramiki sznurowej[6]. E. Chochorowska w 2006 r. wymienia wyroby krzemienne i ceramikę z neolitu, epoki brązu i okresu wpływów rzymskich[7].
Aktualny plan i opis inwentarzowy sporządził J. Nowak w 2010 r.[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrzej Górny, Jakub Nowak, Schronisko Przechodnie, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-04-22].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2022-02-18].
- ↑ G. Ossowski. Sprawozdanie z badań geologiczno-antropologicznych dokonanych w 1879 w jaskiniach okolic Krakowa. Kraków: Zbiór Wiad. do Antropologii Krajowej, 1880, 4: 35-57.
- ↑ Z. Durczewski. Grupa górnośląsko-małopolska kultury łużyckiej w Polsce, cz II. Kraków: Polska Akademia Um. Wydawnictwo Śląskie. Prace Prehistoryczne 6, 1948.
- ↑ K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.
- ↑ E. Rook E. Osadnictwo neolityczne w jaskiniach Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Materiały Archeologiczne, 1980, 20: 5-130.
- ↑ E. Chochorowska. Źródła archeologiczne z Jury Ojcowskiej w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Krakowie. [W:] Jura Ojcowska w pradziejach i początkach państwa polskiego pod red. J Lecha i J. Partyki: 2006, 225-244, Ojców.