Zamek Kazimierzowski w Opocznie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Budynek infobox |
|||
|nazwa = Zamek w Opocznie |
|||
|zabytek = |
|||
|zdjęcie = Opoczno (js).jpg |
|||
|opis zdjęcia = Zamek w Opocznie |
|||
|państwo = POL |
|||
|miejscowość = [[Opoczno]] |
|||
|adres = Plac Zamkowy 1, 26-300 |
|||
|typ budynku = zrekonstruowany zamek |
|||
|styl architektoniczny = [[neorenesans]] |
|||
|architekt = Majewski |
|||
|inwestor = Kazimierz Wielki, starostwo powiatowe |
|||
|wysokość całkowita = |
|||
|wysokość do dachu = |
|||
|kondygnacje = 2 |
|||
|powierzchnia użytkowa = |
|||
|rozpoczęcie budowy = 1 poł. [[XIV wiek]]u |
|||
|ukończenie budowy = |
|||
|przebudowy = 1874, 1976 |
|||
|zniszczono = 1655, XIX wiek |
|||
|odbudowano = 1874 |
|||
|pierwszy właściciel = Kazimierz Wielki |
|||
|kolejni właściciele = Zygmunt August, Zygmunt III Waza |
|||
|właściciel = |
|||
|kod mapy = |
|||
|stopniN = |minutN = |sekundN = |
|||
|stopniE = |minutE = |sekundE = |
|||
|opis miejsca = |
|||
|znak na mapie = |
|||
|commons = |
|||
|www = http://www.opoczno.pl/opoczno/_portal/1176974535462734c796dc8/Muzeum_Regionalne.html |
|||
}} |
|||
[[Plik:PL Opoczno castle.JPG|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]], zrekonstruowany w XIX wieku]] |
[[Plik:PL Opoczno castle.JPG|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]], zrekonstruowany w XIX wieku]] |
||
| ⚫ | '''Zamek w [[Opoczno|Opocznie]]''' powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku, ''curii'' – dworu królewskiego. Według [[Jan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]] inwestorem budowy był król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]]<ref>Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.</ref>. Informację tę powtarza także [[Jan Długosz]]. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża<ref>J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.</ref>. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]]<ref>J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach |
||
[[Plik:Opoczno (js).jpg|thumb|250px|[[Zamek w Opocznie]]]] |
|||
| ⚫ | Muzeum Regionalnego w Opocznie</ref>. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie [[burgrabia (urząd)|burgrabiego]] i [[Starosta grodowy|kancelarię grodzką]]. |
||
| ⚫ | '''Zamek w [[Opoczno|Opocznie]]''' powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku curii – dworu królewskiego. Według [[Jan z Czarnkowa|Janka z Czarnkowa]] inwestorem budowy był król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]]<ref>Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.</ref>. Informację tę powtarza także [[Jan Długosz]]. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża<ref>J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.</ref>. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]]<ref>J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach |
||
| ⚫ | Zamek zniszczono w czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] w 1655 roku, jednak nadal był później użytkowany. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława Chrząńskiego wskazują, że zamek był już wtedy ruiną.<ref>Ikonografia zabytków Kielecczyzny w malarstwie. Katalog wystawy, oprac. M.Rumin, Kielce 1975. Rysunek znajduje się w Gabinecie Rycin BUW, Albumy K. Stronczyńskiego.</ref> |
||
| ⚫ | Muzeum Regionalnego w Opocznie</ref>. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie burgrabiego i kancelarię grodzką. |
||
| ⚫ | Zamek zniszczono w czasie [[Potop szwedzki|Potopu]] w 1655 roku. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława |
||
Obecnie na miejscu prawdopodobnie całkowicie rozebranego zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w 1927 roku pod kierunkiem architekta Majewskiego w stylu |
Obecnie na miejscu prawdopodobnie całkowicie rozebranego zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w 1927 roku pod kierunkiem architekta Majewskiego w stylu renesansu polskiego ozdabiając go [[attyka (architektura)|attykami]], historyzującym [[portal]]em i [[Odrowąż (herb szlachecki)|herbem Odrowąż]]. Obiekt w okresie II Rzeczpospolitej był siedzibą starostwa powiatowego, a od czasów II Wojny Światowej do lat 60. XX wieku mieścił się w nim oddział zakaźny szpitala miejskiego. W latach [[II wojna światowa|II wojny światowej]] Niemcy wyburzyli część budynku starostwa rozbudowując drogę w kierunku [[Radom]]ia. Od 1976 roku rozpoczęto adaptację obiektu na Muzeum Regionalne pod kierunkiem architekta J. Mackiewicza<ref>Dokumentacja konserwatorska z przebiegu prac budowlano-konserwatorskich w okresie 01.1981-06.1986 |
||
oprac. E.Szelągowska, s.3</ref>. |
oprac. E.Szelągowska, s.3</ref>. |
||
| Linia 14: | Linia 47: | ||
{{bibliografia start}} |
{{bibliografia start}} |
||
* Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Sławomir Wróblewski, Wydawnictwo GOLDRUK, Nowy Sącz 2006, s.86, ISBN 83-924034-5-2 ISBN 978-83-924034-5-6 |
* Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Sławomir Wróblewski, Wydawnictwo GOLDRUK, Nowy Sącz 2006, s.86, ISBN 83-924034-5-2 ISBN 978-83-924034-5-6 |
||
* |
* [[Leszek Kajzer]], Jan Salm, Stanisław Kołodziejski, "Leksykon zamków w Polsce", Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2010, ISBN 83-213-4158-6 |
||
* [http://www.zamkipolskie.com/opoczno/opoczno.html Zamek w Opocznie na stronie www.zamkipolskie.com] |
* [http://www.zamkipolskie.com/opoczno/opoczno.html Zamek w Opocznie na stronie www.zamkipolskie.com] |
||
{{bibliografia stop}} |
{{bibliografia stop}} |
||
Wersja z 14:03, 5 sty 2011
.jpg) Zamek w Opocznie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Plac Zamkowy 1, 26-300 |
| Typ budynku |
zrekonstruowany zamek |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Majewski |
| Inwestor |
Kazimierz Wielki, starostwo powiatowe |
| Kondygnacje |
2 |
| Rozpoczęcie budowy |
1 poł. XIV wieku |
| Ważniejsze przebudowy |
1874, 1976 |
| Zniszczono |
1655, XIX wiek |
| Odbudowano |
1874 |
| Pierwszy właściciel |
Kazimierz Wielki |
| Kolejni właściciele |
Zygmunt August, Zygmunt III Waza |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
| Strona internetowa | |
Zamek w Opocznie powstał w południowo-zachodnim narożniku miasta lokacyjnego na miejscu, wzmiankowanej w 1365 roku, curii – dworu królewskiego. Według Janka z Czarnkowa inwestorem budowy był król Kazimierz Wielki[1]. Informację tę powtarza także Jan Długosz. Zamek został zbudowany prawdopodobnie razem z murami miejskimi i z nimi też został zespolony. Wiadomo, że miał kształt prostokąta a w zachodnim narożniku zamku znajdowała się wieża[2]. W XVI wieku zamek wzmiankuje się jako uszkodzony, co być może było związane z wcześniejszym pożarem miasta. W dokumencie datowanym na 20 stycznia 1551 r. zamek wymieniony jest jako własność króla Zygmunta Augusta[3]. W 1599 roku po uzyskaniu zgody króla Zygmunta III Wazy wykonano nową bramę miejską w murach obronnych przebijając otwór od strony zamku na zewnątrz, a poprzez dziedziniec poprowadzono ulicę. Oznacza to, że w tym okresie nie przywiązywano już dużej wagi do jego funkcji militarnej i był to w tym czasie raczej już obiekt o charakterze administracyjnym. W lustracji zamku z 1620 roku wymieniono pozbawioną schodów Wieżę Szlachecką oraz kilka pomieszczeń w tym mieszkanie burgrabiego i kancelarię grodzką. Zamek zniszczono w czasie Potopu w 1655 roku, jednak nadal był później użytkowany. W XVIII wieku w wieży znajdowało się więzienie dla opoczyńskich mieszczan. Zabudowania zamkowe są jeszcze widoczne na planie miasta z 1820 roku, jednak rysunki z lat 1844-1846 wykonane przez Stanisława Chrząńskiego wskazują, że zamek był już wtedy ruiną.[4]
Obecnie na miejscu prawdopodobnie całkowicie rozebranego zamku znajduje się budynek dla władz powiatowych zbudowany po 1874 roku, który przebudowano w 1927 roku pod kierunkiem architekta Majewskiego w stylu renesansu polskiego ozdabiając go attykami, historyzującym portalem i herbem Odrowąż. Obiekt w okresie II Rzeczpospolitej był siedzibą starostwa powiatowego, a od czasów II Wojny Światowej do lat 60. XX wieku mieścił się w nim oddział zakaźny szpitala miejskiego. W latach II wojny światowej Niemcy wyburzyli część budynku starostwa rozbudowując drogę w kierunku Radomia. Od 1976 roku rozpoczęto adaptację obiektu na Muzeum Regionalne pod kierunkiem architekta J. Mackiewicza[5].
Badań archeologicznych na terenie zamku nigdy nie prowadzono.
- ↑ Jana z Czarnkowa Kronika polska 1333-1384 w: Monumenta Poloniae Historica ,t .II, Warszawa 1961,s.625.
- ↑ J.Widawski, Miejskie mury obronne w państwie polskim do początków XV w., Warszawa 1973, s.64-65.
- ↑ J.Wiśniewski, Dekanat opoczyński Radom 1913, s.4. Przekład łaciński S. Fudaleja, maszynopis w zbiorach Muzeum Regionalnego w Opocznie
- ↑ Ikonografia zabytków Kielecczyzny w malarstwie. Katalog wystawy, oprac. M.Rumin, Kielce 1975. Rysunek znajduje się w Gabinecie Rycin BUW, Albumy K. Stronczyńskiego.
- ↑ Dokumentacja konserwatorska z przebiegu prac budowlano-konserwatorskich w okresie 01.1981-06.1986 oprac. E.Szelągowska, s.3
Bibliografia
- Zamki i dwory obronne województwa sandomierskiego w średniowieczu, Sławomir Wróblewski, Wydawnictwo GOLDRUK, Nowy Sącz 2006, s.86, ISBN 83-924034-5-2 ISBN 978-83-924034-5-6
- Leszek Kajzer, Jan Salm, Stanisław Kołodziejski, "Leksykon zamków w Polsce", Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2010, ISBN 83-213-4158-6
- Zamek w Opocznie na stronie www.zamkipolskie.com