Świack

Świack

Pałac Wołłowiczów
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	grodzieński
Populacja • liczba ludności	32 (2009)
Kod pocztowy	231738
Położenie na mapie Białorusi Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "stopniN", "sekundE", "stopniE", "minutE" oraz "minutN".

Pałac w Świacku w 1933 roku

Pałac w 1933 roku

Pałac w 1933 roku

Pałac w pocz. XX w.

Świack lub Świąck – wieś na Białorusi, położona w obwodzie grodzieńskim, w rejonie grodzieńskim. Do ustalenia granicy w 1946 r. w województwie białostockim, powiat augustowski, gmina Wołłowiczowce.

Od XVIII wieku miejscowe dobra należały do rodu Wołłowiczów. Majątek pozostawał w ręku Wołłowiczów do końca XIX wieku, kiedy to został sprzedany w ręce żydowskich kupców z Merecza. Na początku XX wieku odkupili go Humińscy, którzy rozparcelowali majątek.

Pałac

Barokowo-klasycystyczny pałac został zbudowany w drugiej połowie XVIII wieku według projektu włoskiego architekta Giuseppe de Sacco. Budowę rozpoczął marszałek grodzieński Józef Wołłowicz (zmarł w 1779 roku), a zakończył jego syn – Antoni Wołłowicz, kasztelan merecki, później senator Królestwa Kongresowego.

Po 1918 roku pałac kupił Departament Zdrowia rządu polskiego z zamiarem urządzenia w nim sanatorium dla narkomanów. Wkrótce pałac został gruntownie odnowiony i pozostawał własnością rządową do 1939 roku. Potem mieściło się w nim radzieckie sanatorium przeciwgruźlicze „Świack”.

Zespół pałacowy składa się z trzech członów: korpusu głównego i dwóch oficyn połączonych z nim ćwiećkolistymi oszklonymi (pierwotnie otwartymi) galeriami kolumnowymi.

Korpus główny, wzniesiony najwcześniej, został zbudowany na planie prostokąta. Jest to budynek dwukondygnacyjny, wysoko podpiwniczony, kryty wysokim dachem mansardowym. Trzynastoosiowa fasada rozczłonkowana jest trzema pseudoryzalitami: trójosiowym środkowym i dwoma jednoosiowymi skrajnymi. Ryzalit środkowy rozczłonkowany jest w górnej części czterema pilastrami i zwieńczony trójkątnym szczytem. Ryzality skrajne mają w górnej części pilastry podwójne i zwieńczone są szczytami półkolistymi. W elewacji ogrodowej znajduje się centralny, mocno zarysowany pięcioboczny ryzalit z zaokrąglonymi narożami. Cała dolna kondygnacja pałacu pokryta jest boniowaniem.

Po obu stronach korpusu głównego wznoszą się parterowe oficyny, zbudowane prawdopodobnie dopiero na początku XIX wieku. Są to budynki wzniesione na planach prostokątów, z wysokimi suterenami. Ich osie środkowe akcentują półkoliście sklepione nisze.

Zachowało się oryginalne rozplanowanie wnętrz pałacu z westybulem i paradną klatką schodową oraz reprezentacyjne sale na piętrze z ośmioboczną salą kolumnową. Elementy częściowo zachowanego bogatego wystroju wnętrz (kominki, nisze z rzeźbami, sztukaterie, konsole) były wykonane według szkiców G. de Sacco. Nie zachowały się malowidła ścienne autorstwa Franciszka Smuglewicza i T. Mańkowskiego.

Przed pałacem rozciąga się ogromny dziedziniec z paradnym parterem w kształcie owalu, sięgający centralnego stawu w kształcie prostokąta. Nad brzegiem stawu znajduje się nieduża neogotycka kaplica grobowa z trójłukowym portalem frontowym. Pałac otacza park krajobrazowy o powierzchni 12 ha, z systemem stawów położonych na różnych poziomach.

Linki zewnętrzne

• Świack, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 634 .