Zamek w Morągu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 32: Linia 32:
'''Zamek w Morągu''' – częściowo zachowany dawny [[zamek]] krzyżacki znajdujący się w [[Morąg]]u w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] w [[Polska|Polsce]]. Mieści się nad dawnym Jeziorem Morąskim.
'''Zamek w Morągu''' – częściowo zachowany dawny [[zamek]] krzyżacki znajdujący się w [[Morąg]]u w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]] w [[Polska|Polsce]]. Mieści się nad dawnym Jeziorem Morąskim.


== Faza gotycka ==
Około 1280 roku Zakon Krzyżacki zbudował pierwszą fortyfikację drewnianą. Po podjęciu decyzji w 1331 roku o lokalizacji w Morągu siedziby krzyżackiego wójta rozpoczęto trwającą kilkadziesiąt lat budowę zamku murowanego. W rezultacie powstało założenie składające się z głównego domu, bramy, wieży kwadratowej, wieży głównej na planie wielokątnym oraz podwójnego obwodu murów obronnych wzdłuż których prowadziła droga na dziedziniec. W późniejszym okresie do głównego domu zamkowego dobudowano dwa skrzydła boczne przez co zabudowania uzyskały rzut w kształcie litery "U". Całość założenia otaczała mokra fosa połączona z jeziorem. Wbrew starszej literaturze zamek ten nigdy nie był siedzibą komturów<ref>[https://www.academia.edu/14525305/O_zamkach_konwentualnych_pa%C5%84stwa_zakonnego_w_Prusach_na_marginesie_najnowszej_ksi%C4%85%C5%BCki_Tomasza_Torbusa_Zapiski_Historyczne_79_z._4_2014 ''O zamkach konwentualnych państwa zakonnego w Prusach na marginesie najnowszej książki Tomasza Torbusa'']</ref>. W czasie wojny w 1414 roku zamek zdobyły wojska polskie. Ponownie zamek został zdobyty przez oddziały propolskiego Związku Pruskiego podczas Wojny trzynastoletniej.
Około 1280 roku Zakon Krzyżacki zbudował pierwszą fortyfikację drewnianą. Po podjęciu decyzji w 1331 roku o lokalizacji w Morągu siedziby krzyżackiego [[Wójt|wójta]] rozpoczęto trwającą kilkadziesiąt lat budowę zamku murowanego. W rezultacie powstało założenie składające się z głównego domu, bramy, wieży kwadratowej, wieży głównej na planie wielokątnym oraz podwójnego obwodu murów obronnyc,h wzdłuż których prowadziła droga na dziedziniec. W późniejszym okresie do głównego domu zamkowego dobudowano dwa skrzydła boczne przez co zabudowania uzyskały rzut w kształcie litery "U". Całość założenia otaczała mokra fosa połączona z jeziorem. Wbrew starszej literaturze zamek ten nigdy nie był siedzibą komturów<ref>[https://www.academia.edu/14525305/O_zamkach_konwentualnych_pa%C5%84stwa_zakonnego_w_Prusach_na_marginesie_najnowszej_ksi%C4%85%C5%BCki_Tomasza_Torbusa_Zapiski_Historyczne_79_z._4_2014 ''O zamkach konwentualnych państwa zakonnego w Prusach na marginesie najnowszej książki Tomasza Torbusa'']</ref>. W czasie wojny w 1414 roku zamek zdobyły wojska polskie. Ponownie zamek został zdobyty przez oddziały propolskiego Związku Pruskiego podczas Wojny trzynastoletniej.


W dniu 2 stycznia 1470 roku na zamku zmarł wielki mistrz [[Henryk VI Reuss von Plauen|Henryk Reuss von Plauen]]. Po [[Traktat krakowski|Traktacie krakowskim]] zamek stał się siedzibą starostów książęcych. W XVI wieku starostwo objęła [[Ród Dohnów|Piotr zu Dohna]], którego potomkowie na dłuższy czas pełnili tę funkcję. Starosta Jerzy Fryderyk zu Dohna w 1584 roku przeprowadził przebudowę zamku, którą kierował architekt Blasius Berwart. W XVI wieku ród Dohnów wybudował dla siebie w obrębie murów miejskich nową renesansową rezydencję, co spowodowało, że zamek przestał być utrzymywany w należytym stanie technicznym. W 1616 roku zawaliła się główna wieża zamkowa.
W dniu 2 stycznia 1470 roku na zamku zmarł wielki mistrz [[Henryk VI Reuss von Plauen|Henryk Reuss von Plauen]]. Po [[Traktat krakowski|Traktacie krakowskim]] zamek stał się siedzibą starostów książęcych.


== Faza renesansowa ==
Zamek zaniedbany przez władze pruskie w [[XVIII wiek]]u uległ ruinie. W [[XIX wiek]]u częściowo został rozebrany. Zachowało się jedno skrzydło oraz fragmenty murów.
W XVI wieku starostwo objęła [[Ród Dohnów|Piotr zu Dohna]], którego potomkowie na dłuższy czas pełnili tę funkcję. Starosta Jerzy Fryderyk zu Dohna w 1584 roku przeprowadził przebudowę zamku, którą kierował architekt Blasius Berwart. Powstał wtedy istniejący dzisiaj budynek z nową bramą, którego wnętrza ozdobiono renesansowym stropem.


== Ruina zamku ==
Od 2001 roku obszar zamku należy do prywatnego właściciela, który odgruzował i zabezpieczył część zachowanych murów. W planach jest zrekonstruowanie wieży głównej (ostatecznej obrony), nowego skrzydła od strony kościoła oraz mostku zwodzonego prowadzącego dawniej do kościoła parafialnego<ref>{{cytuj stronę|url=http://mojemazury.pl/69204,Morag-zamek-z-duchem.html#axzz2dMBbDJcM|tytuł=Morąg: zamek z duchem|opublikowany=MojeMazury.pl|język=pl|data dostępu=2013-08-22}}</ref>.
Około 1575 roku Achacy zu Dohna wybudował dla siebie w obrębie murów miejskich [[Pałac w Morągu|nową rezydencję]], co spowodowało, że krzyżacki zamek przestał pełnić dawną rolę i nie był już utrzymywany w należytym stanie technicznym. W 1616 roku zawaliła się główna wieża zamkowa.

Zamek zaniedbany przez władze pruskie w [[XVIII wiek]]u uległ ruinie. W [[XIX wiek]]u częściowo został rozebrany. Zachowało się jedno skrzydło, fragment gotyckiej bramy oraz murów przyziemia.

== Czasy współczesne ==
Od 2001 roku obszar zamku należy do prywatnego właściciela, który odgruzował i zabezpieczył część zachowanych murów. W planach jest zrekonstruowanie wieży głównej (ostatecznej obrony), budowa nowego skrzydła od strony kościoła oraz rekonstrukcja mostku zwodzonego prowadzącego niegdyś do kościoła parafialnego<ref>{{cytuj stronę|url=http://mojemazury.pl/69204,Morag-zamek-z-duchem.html#axzz2dMBbDJcM|tytuł=Morąg: zamek z duchem|opublikowany=MojeMazury.pl|język=pl|data dostępu=2013-08-22}}</ref>.


{{przypisy}}
{{przypisy}}

Wersja z 13:24, 19 lip 2016

Zamek w Morągu
Symbol zabytku nr rej. 65 z 27.06.1953
Ilustracja
zamek krzyżacki w Morągu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Morąg

Adres

ul. Zamkowa

Typ budynku

zamek

Styl architektoniczny

gotyk

Ukończenie budowy

1 połowa XIV wieku

Zniszczono

XIX wiek

Położenie na mapie Morąga
Mapa konturowa Morąga
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie gminy Morąg
Mapa konturowa gminy Morąg
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

Zamek w Morągu – częściowo zachowany dawny zamek krzyżacki znajdujący się w Morągu w województwie warmińsko-mazurskim w Polsce. Mieści się nad dawnym Jeziorem Morąskim.

Faza gotycka

Około 1280 roku Zakon Krzyżacki zbudował pierwszą fortyfikację drewnianą. Po podjęciu decyzji w 1331 roku o lokalizacji w Morągu siedziby krzyżackiego wójta rozpoczęto trwającą kilkadziesiąt lat budowę zamku murowanego. W rezultacie powstało założenie składające się z głównego domu, bramy, wieży kwadratowej, wieży głównej na planie wielokątnym oraz podwójnego obwodu murów obronnyc,h wzdłuż których prowadziła droga na dziedziniec. W późniejszym okresie do głównego domu zamkowego dobudowano dwa skrzydła boczne przez co zabudowania uzyskały rzut w kształcie litery "U". Całość założenia otaczała mokra fosa połączona z jeziorem. Wbrew starszej literaturze zamek ten nigdy nie był siedzibą komturów[1]. W czasie wojny w 1414 roku zamek zdobyły wojska polskie. Ponownie zamek został zdobyty przez oddziały propolskiego Związku Pruskiego podczas Wojny trzynastoletniej.

W dniu 2 stycznia 1470 roku na zamku zmarł wielki mistrz Henryk Reuss von Plauen. Po Traktacie krakowskim zamek stał się siedzibą starostów książęcych.

Faza renesansowa

W XVI wieku starostwo objęła Piotr zu Dohna, którego potomkowie na dłuższy czas pełnili tę funkcję. Starosta Jerzy Fryderyk zu Dohna w 1584 roku przeprowadził przebudowę zamku, którą kierował architekt Blasius Berwart. Powstał wtedy istniejący dzisiaj budynek z nową bramą, którego wnętrza ozdobiono renesansowym stropem.

Ruina zamku

Około 1575 roku Achacy zu Dohna wybudował dla siebie w obrębie murów miejskich nową rezydencję, co spowodowało, że krzyżacki zamek przestał pełnić dawną rolę i nie był już utrzymywany w należytym stanie technicznym. W 1616 roku zawaliła się główna wieża zamkowa.

Zamek zaniedbany przez władze pruskie w XVIII wieku uległ ruinie. W XIX wieku częściowo został rozebrany. Zachowało się jedno skrzydło, fragment gotyckiej bramy oraz murów przyziemia.

Czasy współczesne

Od 2001 roku obszar zamku należy do prywatnego właściciela, który odgruzował i zabezpieczył część zachowanych murów. W planach jest zrekonstruowanie wieży głównej (ostatecznej obrony), budowa nowego skrzydła od strony kościoła oraz rekonstrukcja mostku zwodzonego prowadzącego niegdyś do kościoła parafialnego[2].

Bibliografia

  • Polska: mapa zamków – Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995