Wielki porządek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 14:13, 22 paź 2019

Wielki porządek także kolosalny porządek – w architekturze to uporządkowanie elewacji poprzez zastosowanie pilastrów, kolumn lub półkolumn obejmujących kilka (minimum dwie) kondygnacji, pozwoliło uzyskać równowagę proporcji gzymsu wieńczącego do skali porządku występującego w układzie ściany.

Wielki porządek wprowadził do architektury w okresie renesansu Leone Battista Alberti w kościele di Sant'Andrea w Mantui z około 1472 roku. Z projektów Rafaela wynika, że zamierzał wznieść w Rzymie pałac, w którym wszystkie pilastry miały kolosalny porządek, rozciągając się na dwóch piętrach do pełnej wysokości piano nobile. Michał Anioł zaprojektował Pałac na Kapitolu w Rzymie (1564-1568), używając kombinacji pilastrów korynckich z małymi jońskimi kolumnami otaczającymi okna na piętrze i otwartą loggią w parterze. Wielki porządek stał się główną cechą włoskiej architektury barokowej i manierystycznej w końcu XVI wieku.

Jego wykorzystanie zostało ugruntowane przez Andreę Palladio w XVII wieku stanowiąc główną cechę późniejszego kierunku palladiańskiego.

Mantua - Bazylika Sant Andrea
Rzym - Muzeum Kapitolińskie (Palazzo dei Conservatori)
Vicenza - Palazzo del Capitanio proj. Andrea Palladio
Kraków - Bank PKO z 1922 r.
Mediolan - Palazzo Saporiti z 1812 r.

Zobacz też

Bibliografia

Klemens Krajewski, Mała encyklopedia architektury i wnętrz, Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, Wrocław 1974
Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1974
Monika Melters, Kolossalordnung. Zum Palastbau in Italien und Frankreich zwischen 1420 und 1670, Berlin 2008

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
-[[Plik:Muzeum Kapitolinskie.JPG|mały|301x301px|Muzeum Kapitolińskie w Rzymie]]
-[[Plik:Bank PKO (north facade), 1922-24-designed by arch. Adolf Szyszko-Bohusz and A. Tichy, 19-21 Wielopole street, Krakow, Poland.jpg|thumb|300px|Wielki porządek - gmach PKO w Krakowie  (fasada północna) z lat 1922-24. Projekt A.Tichy.]]
-[[Plik:Palazzo del Capitanio (Vicenza).jpg|thumb|Andrea Palladio - Palazzo del Capitanio ([[Vicenza]])|297x297px]]
-[[Plik:9039 - Milano, Corso Venezia - Giovanni Perego, Palazzo Saporiti (1812) - Foto Giovanni Dall'Orto 22-Apr-2007.jpg|thumb|Mediolan - Palazzo Saporiti (1812) |301x301px]]
 '''Wielki porządek''' także  '''kolosalny porządek''' – w [[architektura|architekturze]] to uporządkowanie [[elewacja|elewacji]] poprzez zastosowanie [[pilaster|pilastrów]], kolumn lub [[półkolumna|półkolumn]] obejmujących kilka (minimum dwie) kondygnacji, pozwoliło uzyskać równowagę proporcji [[gzyms]]u wieńczącego do skali porządku występującego w układzie ściany.
@@ Linia 10: / Linia 5: @@
 Jego wykorzystanie zostało ugruntowane przez [[Andrea Palladio|Andreę Palladio]] w XVII wieku stanowiąc główną cechę późniejszego kierunku [[palladianizm|palladiańskiego]].
+<br /><gallery widths="200" heights="200">
-<br />
+Plik:MantovaBasilicaSantAndrea cutnpaste over intrusions.jpg|Mantua - Bazylika Sant Andrea
+Plik:Muzeum Kapitolinskie.JPG|Rzym - Muzeum Kapitolińskie (Palazzo dei Conservatori)
+Plik:Palazzo del Capitanio - Vicenza.jpg|Vicenza - Palazzo del Capitanio proj. Andrea Palladio
+Plik:Bank PKO (north facade), 1922-24-designed by arch. Adolf Szyszko-Bohusz and A. Tichy, 19-21 Wielopole street, Krakow, Poland.jpg|Kraków - Bank PKO z 1922 r.
+Plik:9039 - Milano, Corso Venezia - Giovanni Perego, Palazzo Saporiti (1812) - Foto Giovanni Dall'Orto 22-Apr-2007.jpg|Mediolan - Palazzo Saporiti z 1812 r.
+</gallery><br />
 == Zobacz też ==