Wielki porządek: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 14:19, 22 paź 2019

Wielki porządek także kolosalny porządek – w architekturze to uporządkowanie elewacji poprzez zastosowanie pilastrów, kolumn lub półkolumn obejmujących kilka (minimum dwie) kondygnacji, pozwoliło uzyskać równowagę proporcji gzymsu wieńczącego do skali porządku występującego w układzie ściany.

Wielki porządek wprowadził do architektury w okresie renesansu Leone Battista Alberti w kościele di Sant'Andrea w Mantui z około 1472 roku. Z projektów Rafaela wynika, że zamierzał wznieść w Rzymie pałac, w którym wszystkie pilastry miały kolosalny porządek, rozciągając się na dwóch piętrach do pełnej wysokości piano nobile. Michał Anioł zaprojektował Pałac na Kapitolu w Rzymie (1564-1568), używając kombinacji pilastrów korynckich z małymi jońskimi kolumnami otaczającymi okna na piętrze i otwartą loggią w parterze. Wielki porządek stał się główną cechą włoskiej architektury barokowej i manierystycznej w końcu XVI wieku.

Jego wykorzystanie zostało ugruntowane przez Andreę Palladio w XVII wieku stanowiąc główną cechę późniejszego kierunku palladiańskiego.

Mantua - Bazylika Sant Andrea, ok. 1472
Rzym - Muzeum Kapitolińskie (Palazzo dei Conservatori), proj. Michał Anioł z lat 30. XVI wieku
Vicenza - Palazzo del Capitanio proj. Andrea Palladio z 1565 r. (budowa 1571-72)
Kraków - Bank PKO z 1922 r.
Mediolan - Palazzo Saporiti z 1812 r.

Zobacz też

Bibliografia

Klemens Krajewski, Mała encyklopedia architektury i wnętrz, Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, Wrocław 1974
Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1974
Monika Melters, Kolossalordnung. Zum Palastbau in Italien und Frankreich zwischen 1420 und 1670, Berlin 2008

@@ Linia 6: / Linia 6: @@
 <br /><gallery widths="200" heights="200">
-Plik:MantovaBasilicaSantAndrea cutnpaste over intrusions.jpg|Mantua - Bazylika Sant Andrea
+Plik:MantovaBasilicaSantAndrea cutnpaste over intrusions.jpg|Mantua - Bazylika Sant Andrea, ok. 1472
 Plik:Muzeum Kapitolinskie.JPG|Rzym - Muzeum Kapitolińskie (Palazzo dei Conservatori), proj. Michał Anioł z lat 30. XVI wieku
-Plik:Palazzo del Capitanio - Vicenza.jpg|Vicenza - Palazzo del Capitanio proj. Andrea Palladio
+Plik:Palazzo del Capitanio - Vicenza.jpg|Vicenza - Palazzo del Capitanio proj. Andrea Palladio z 1565 r. (budowa 1571-72)
 Plik:Bank PKO (north facade), 1922-24-designed by arch. Adolf Szyszko-Bohusz and A. Tichy, 19-21 Wielopole street, Krakow, Poland.jpg|Kraków - Bank PKO z 1922 r.
 Plik:9039 - Milano, Corso Venezia - Giovanni Perego, Palazzo Saporiti (1812) - Foto Giovanni Dall'Orto 22-Apr-2007.jpg|Mediolan - Palazzo Saporiti z 1812 r.