Stanisława Niedźwiedzka
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki | |
| Gatunek |
Stanisława Niedźwiedzka (ur. 10 lutego 1908 w Tatarach, zm. w 2008) – polska artystka ludowa z kurpiowskiej Puszczy Zielonej, laureatka Nagrody im. Oskara Kolberga.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Stanisława Niedźwiedzka urodziła się w 1908 roku w zasłużonej na Kurpiach rodzinie Konopków[1]. W 1932 roku wyszła za Józefa Niedźwiedzkiego i prowadziła z nim gospodarstwo rolne w Babie. Od matki Marianny Konopki z d. Staśkiewicz (1880–1962) nauczyła się wycinkarstwa i tkactwa[2], a jej siostrą była Czesława Konopka uznawana za najpopularniejszą polską wycinankarkę[3]. Poza wycinankami wykonywała kurpiowskie kierce, firanki bibułkowe i palmy wielkanocne oraz wypiekała pieczywo obrzędowe[4]. Śpiewała pieśni i przyśpiewki na tradycyjnych weselach kurpiowskich, pełniąc rolę czepczarki. Kilkanaście pieśni ludowych w jej wykonaniu w 1969 roku zostało nagranych[1].
Od 1950 roku współpracowała ze Spółdzielnią Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Kurpianka” w Kadzidle. Uczestniczyła w licznych regionalnych i ogólnopolskich konkursach i wystawach sztuki ludowej, m.in. w Warszawie, Płocku, Toruniu i Łodzi, będąc wielokrotnie wyróżnianą i nagradzaną I i II nagrodą. Została laureatką Nagrody im. Oskara Kolberga (1995) w kategorii „Twórczość plastyczna, zdobnictwo, rękodzieło i rzemiosło ludowe, folklor muzyczno-taneczny” oraz Nagrody im. Jana Pocka. Dwukrotnie była stypendystką Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz otrzymała Medal 40-lecia Polski Ludowej[5].
Adam Chętnik czerpał z jej umiejętności przy wystroju wnętrz zabytkowych chat Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie[1]. Często była zapraszana na kiermasze sztuki ludowej, Cepeliady i inne imprezy folklorystyczne w Polsce. Jej prace znajdują się w Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży, Skansenie Kurpiowskim im. Adama Chętnika w Nowogrodzie, Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Podlaskim Muzeum Kultury Ludowej, w Muzeum Mazowieckim w Płocku oraz w Łodzi[5].
Stanisława Niedźwiedzka należała do Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Stowarzyszenia Twórców Ludowych[6]. Zmarła w 2008 roku, przeżywszy 100 lat i 6 miesięcy[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Z archiwum RDC ↓.
- ↑ Słownik Biograficzny Kurpiowszczyzny ↓, s. 703.
- ↑ Antoni Śledziewski, Anna Demska: Zaczęło się w Jeziornie... O wycinance i jej obecności we współczesnym projektowaniu. Konstancin-Jeziorna: Konstanciński Dom Kultury, 2015, s. 12. ISBN 978-83-934704-3-3. OCLC 932207066.
- ↑ Słownik Biograficzny Kurpiowszczyzny ↓, s. 703-704.
- ↑ a b Stanisława Niedźwiedzka ↓.
- ↑ Słownik Biograficzny Kurpiowszczyzny ↓, s. 704.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stanisław Pajka: Słownik Biograficzny Kurpiowszczyzny XX wieku. Kadzidło: 2008. ISBN 978-83-916349-2-9.
- Marian Pokropek: Stanisława Niedźwiedzka – laureat Nagrody Kolberga 1995. www.nagrodakolberg.pl. [dostęp 2022-03-31].
- Z archiwum RDC – 4.02.2017 [online], Warszawa i Mazowsze – najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2022-03-31] (pol.).