Stare Depułtycze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stare Depułtycze
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

chełmski

Gmina

Chełm

Liczba ludności (2021)

153[2][3]

Strefa numeracyjna

82

Kod pocztowy

22-100[4]

Tablice rejestracyjne

LCH

SIMC

0101600[5]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Chełm
Mapa konturowa gminy wiejskiej Chełm, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Stare Depułtycze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stare Depułtycze”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Stare Depułtycze”
Położenie na mapie powiatu chełmskiego
Mapa konturowa powiatu chełmskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Stare Depułtycze”
Ziemia51°03′37″N 23°23′21″E/51,060278 23,389167[1]

Stare Depułtycze – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Chełm[5][6]. W centrum wsi znajduje się źródło rzeki Uherki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Chełm[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 161 mieszkańców i była 30. co do wielkości miejscowością gminy[8].

W miejscowości znajdują się 3 domy z okresu II wojny światowej oraz cmentarz rzymskokatolicki, założony w 1930 r.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Starych Depułtycz ulegała na przestrzeni wieków zmianom i tak w roku 1440 zwano wieś „de Dwiepultycz”. W roku 1504 wieś notowana była jako „Dipoltice Uchaniski”[9]. Depultyce Ruskie (zwane też szlacheckimi) występują w roku 1786 w opisach map Perthéesa geografa króla Stanisława Augusta[9]. W XV i XVI w. ziemie w Depułtyczach i okolicy wchodziły w skład klucza Uhrowieckiego. Według ksiąg grodzkich chełmskich z 1539 r. między dobrami szlacheckimi a królewskimi zostały usypane kopce graniczne[10]. Uher składał się wówczas z dóbr Weremowice, Brykowiec z dóbr Rohożyce, oraz dóbr Ruskie Depułtycze. Według opisu Słownika geograficznego Królestwa Polskiego Depułtycze Ruskie w ówczesnej gminie Krzywiczki posiadały w roku 1827 19 domów i 128 mieszkańców[11]. 8 lipca 1880 roku miało miejsce wydzielenie z ogólnych dóbr ziemskich Uher oddzielnego majątku Depułtycze Ruskie (Stare) i sprzedaż Ignacemu Zakrzewskiemu[10]. Drogą sprzedaży sukcesji po zmarłym Zakrzewskim, Depułtycze Ruskie trafiają ponownie do właścicieli dóbr Uher, którymi w roku 1891 byli Fudakowscy. Taki stan zostaje do 1909 roku. Ponownie wydzielone z dóbr Uher przechodzą w roku 1928 w ręce rodziny Podczaskich. Tuż przed sama wojną folwark został oddany w dzierżawę Bolesławowi Nowakowskiemu. Obszar ziem dóbr Depułtycze Ruskie obejmował wtedy 376 ha[10].

Dwór i park[edytuj | edytuj kod]

Na terenie miejscowości znajduje się dawny ośrodek dworski, powstały w XIX w. Na fundamentach dworu znajduje się budynek należący obecnie do Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Chełmie. Po II wojnie światowej obiekt przejęła szkoła podstawowa. Dwór został rozebrany w l. 80. XX w. Nowy budynek szkolny wraz z parkiem w 2004 r. został przejęty przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Chełmie. Nowy właściciel dokonał sporych przekształceń założenia parkowego, między innymi poprzez wycinkę krzewów. Park zajmuje powierzchnię 2,2 ha i częściowo zachowany układ przestrzenny (przede wszystkim fragment alei kasztanowej). Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nr. rej. A/178 z 26.07.1995 r. Jako pomniki przyrody chronione są: kasztanowiec biały (objęty ochroną w 1987 r., obwód 347 cm) oraz dąb szypułkowy (objęty ochroną również w 1987 r., obwód 435 cm).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128956
  2. ↑ Wieś Stare Depułtycze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-20], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-20].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1194 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
  6. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23]. 
  7. ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-16]
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ a b Czopek ↓, s. 193.
  10. ↑ a b c Andrzej Wawryniuk: Leksykon miejscowości powiatu chełmskiego. Chełm: Starostwo Powiatowe w Chełmie, 2002, s. 477. ISBN 83-916380-0-6.
  11. ↑ Depułtycze Ruskie 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 958.
Gmina Chełm
Wsie
Kolonie
Części wsi
  • Antonin
  • Brzezinki
  • Dwór (Nowe Depułtycze)
  • Dwór (Uher)
  • Hołówka
  • Nowa Pokrówka
  • Nowa Wieś
  • Pasieka
  • Piaski
  • Stara Pokrówka
  • Stara Wieś
Kolonia wsi
Osady leśne wsi
Przysiółki wsi
Część kolonii
  • Majdan
Przysiółek kolonii
  • Pod Górą
Pozostałe
miejscowości

Herb gminy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stare_Depułtycze&oldid=72552389”