Statki typu Liberty

Statki typu Liberty

Statek typu Liberty „SS John W. Brown” w roku 2000 na Wielkich Jeziorach
Bandera	Stany Zjednoczone
Dane podstawowe
Typ	statek towarowy
Historia
Data budowy	1941–1945
Dane techniczne
Wyporność	14 100 t
Nośność (DWT)	10 500 t
Liczebność załogi	42
Długość całkowita (L)	134,57 m
Szerokość (B)	17,34 m
Zanurzenie (D)	7,70 m
Wysokość (H)	11,38 m
Pojemność	9146 RT
Napęd mechaniczny
Silnik	maszyna parowa
Moc silnika	2500 KM
Prędkość maks.	11 w.

Schemat statku typu „Liberty”

Pierwszy statek typu Liberty „Patrick Henry” zwodowany w 1941

Statki typu Liberty (ang. Liberty ships) – transportowe jednostki pływające budowane masowo w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych podczas II wojny światowej, w celu zastąpienia strat wojennych. Statki charakteryzowały się bardzo uproszczoną konstrukcją. W polskim żargonie marynarskim były popularnie nazywane „Liberciakami”. W sumie w latach 1941–1945 wybudowano 2710 statków tego typu.

Konstrukcja i historia

Konstrukcja bazowała na zmodyfikowanym brytyjskim modelu statku firmy Joseph L. Thompson & Sons z Sunderlandu zbudowanym w 1879. Statki wyróżniały się niskimi kosztami budowy, prostą konstrukcją i pojemnymi pięcioma ładowniami. Ich zasięg wynosił 17 000 mil morskich, były opalane węglem (wybudowane w Kanadzie) lub olejem (wybudowane w USA). Załoga przeciętnego statku typu „Liberty” składała się z 42 oficerów i marynarzy (podczas wojny dodatkowo z 21 artylerzystów).

Pierwszy statek typu Liberty „Patrick Henry” został wybudowany w ciągu 244 dni. Po wprowadzeniu produkcji seryjnej wybudowanie jednego statku zajmowało 40 dni. Rekordzistą serii był statek „Robert E. Peary” (od położenia stępki do zwodowania stocznia potrzebowała 4 dni, 15 godzin i 30 minut, trzy dni później statek wyruszył w rejs próbny).

• 
  Dzień 2
• 
  Dzień 6
• 
  Dzień 10
• 
  Dzień 14
• 
  Dzień 24

Na skutek działań wojennych zatonęło 196 statków typu „Liberty”. Dodatkowo około 100 statków zatonęło na skutek pęknięć wadliwych spoin (głównie w konwojach atlantyckich i arktycznych). Statki typu „Liberty” zostały zastąpione statkami typu „Victory”.

Jedynym statkiem typu „Liberty” w składzie Polskiej Marynarki Handlowej podczas II wojny światowej był s/s „Opole”, dzierżawiony przez Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe, który został zwrócony Stanom Zjednoczonym w 1947.

Statki muzea

SS Jeremiah O’Brien

W porcie w San Francisco, statek brał udział w desancie w Normandii.

SS John W. Brown

W porcie Baltimore w stanie Maryland.

SS Arthur M. Huddell

W porcie w Pireusie przemianowany na SS Hellas Liberty.

Statki typu Liberty pod polską banderą

Podczas II wojny światowej

• s/s „Opole”(eks Walter Hines Page) – nr 912, lista statków typu Liberty według numeru kadłuba (901–1050).
• s/s „Ostrowiec” (do przekazania statku pod polską banderę nie doszło).

Statki zakupione po wojnie (w latach 1958–1963)

• s/s „Huta Ferrum” (eks George H. Flanders) – nr 1619, lista statków typu Liberty według numeru kadłuba (1501–1650)
• s/s „Huta Będzin” (eks Samlamu)
• s/s „Przyszłość” (eks Amelia Earhart)
• s/s „Kopalnia Czeladź” (eks Samdak / John Russel Pope)
• s/s „Kopalnia Bobrek” (eks David F. Barry)
• s/s „Chorzów” (eks Horace Wells)
• s/s „Kopalnia Miechowice” (eks Samettrick)
• s/s „Huta Sosnowiec” (eks Samsylarna)
• s/s „Kopalnia Siemianowice” (eks Morris Sheppard)
• s/s „Huta Zygmunt” (eks James Oliver Curwood)
• s/s „Kopalnia Zabrze” (eks Raymond V. Ingersoll)
• s/s „Huta Łabędy” (eks James G. Maguire)
• s/s „Kopalnia Kazimierz” (eks Margaret Brent)
• s/s „Huta Ostrowiec” (eks Ralph A. Cram)
• s/s „Kopalnia Mysłowice” (eks Gideon Welles) – nr 563, lista statków typu Liberty według numeru kadłuba (451–600)

Linki zewnętrzne

• National Liberty Ship Memorial – Statek muzeum S.S. Jeremiah O’Brien. [dostęp 2021-12-04]. (ang.).
• SS John W. Brown. [dostęp 2021-12-04]. (ang.).
• Lista statków typu Liberty. [dostęp 2021-12-04]. (ang.).
• Muzeum SS Hellas Liberty. [dostęp 2021-12-04]. (gr.).