Staw w Radziejowicach (obraz Stanisława Masłowskiego)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Staw w Radziejowicach
Ilustracja
Autor

Stanisław Masłowski (1853-1926)

Rodzaj

pejzaż

Data powstania

1907

Medium

akwarela/karton

Wymiary

39 x 42,5 cm (w świetle ramy)

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

własność prywatna

Staw w Radziejowicach – akwarela polskiego malarza Stanisława Masłowskiego z 1907 roku, będąca własnością prywatną[1].

Opis[edytuj | edytuj kod]

Pejzaż malowany techniką akwarelową w Radziejowicach w 1907 roku, o wymiarach: 39 × 42,5 cm (w świetle ramy), sygnowany u dołu po lewej „ST. MASŁOWSKI. 1907 / W RADZIEJOWICACH.” (pod ramą). Przedstawia na pierwszym planie staw porośnięty szuwarami i oczeretami, zaś na dalszym planie - zielone połacie, zapewne łąk lub pastwisk, za którymi zaznaczono pastelowe, szaro-kremowe, odległe płaszczyzny pól i zarysy drzew. Po lewej stronie, ponad lustro wody sięgają malownicze, dekoracyjnie ujęte gałęzie sąsiedniego, nadbrzeżnego drzewa, częściowo bezlistne. Całość obrazu jest utrzymana przeważnie w zielonej tonacji.

Dane uzupełniające[edytuj | edytuj kod]

Obraz powstał na samym początku okresu 1907-1926, który stanowił – jak to określiła Halina Cękalska-Zborowska – czas ekspansji twórczej, lata najpełniejszych możliwości wypowiedzi w wielu świetnych pracach. Ten okres zaczyna Masłowski w Radziejowicach[2].

Były to w twórczości malarza lata rozkwitu i schyłku – zakończenie jego wieloletnich poszukiwań i krystalizacji talentu, po okresie burzy i fermentu (1890–1907)[3]. Z lat 1904–1907 pochodzą zarówno jego pejzaże z Rzymu, na przykład akwarela ze spiżowymi końmi na Kapitolu z r. 1904, jak i liczne krajobrazy o tematyce polskiej, do której należy 'Staw w Radziejowicach' z 1907 roku[4]. Jest on przykładem szeroko reprezentowanej w twórczości tego malarza tematyki wiejskiego pejzażu mazowieckiego[5]. Należy do serii pełnych uroku pejzaży z Radziejowic, w których uwidacznia się ich dekoracyjność dzięki skojarzeniu graficznej czytelności kreski z malarskością plamy[6]

Okoliczności powstania obrazu w Radziejowicach opisuje skierowana do artysty korespondencja Edwarda Krasińskiego.

Pisał on w liście, zapewne z 3 listopada 1907 roku:

Kochany Panie
Z wielkim entuzjazmem dowiedziałem się, że Pan ma chęć odwiedzić mnie w Radziejowicach i gniewałbym się srogo, gdyby Panu coś w tym zamiarze stanęło na przeszkodzie. List Powichrowskiego się ze mną minął, dlatego nie dawałem odpowiedzi. Jadę do domu pojutrze 5 list[opada], we wtorek rano, pociągiem wychodzącym z Warszawy o godz. 9 rano[7]; proszę razem ze mną jechać, to Panu droga krótszą będzie; oczekuję odpowiedzi, mam nadzieję pomyślnej. Wyrazy głębokiego szacunku załączam[8].

Po przybyciu na miejsce, artysta w liście do żony datowanym na 6 listopada pisał:

Dojechaliśmy szczęśliwie; jest tutaj tyle obrazów dokoła, że tylko siadać i malować. Liście złote i złocistobursztynowe drżą nad drzewami niby motyle powietrzne lekko i pięknie [...]. Nie trzeba daleko chodzić, bo o 10 kroków od zamku najpiękniejsze obrazy mistrzyni jesień roztoczyła[9].

W innym liście z 11 listopada pisał:

Wielkich obrazów, jakie zamierzałem malować, nie mogę robić. Zanim papier dojechał do Radziejowic, wszystkie piękne liście mróz zważył i drzewa ogołocił. Pozostało więc malowanie na polu. Marznę na kość, ale robię, co mogę, że jednak akwarela nie schnie, więc idzie to trudno. Ale idzie. Okolica miła, a teraz mgły wymarzone [...] zamek starodawny po Radziejowskim - piękny - a sień pełna 'zwierzątek' naturalnie wypchanych. Stoi więc u wejścia niedźwiadek, ryś i wilk. Dużo też ptaków, błotnych i wodnych, jest nur, rodzaj bezlotka, bardzo rzadki kulon ugorowy, pierwszy raz go tu widzę. Na stawie, przed zamkiem kaczki dzikie. W lasach i zagajach napotykamy bażanty, a ze 'zwierzątek' zajączki i stada sarenek.
Dzisiaj wieczorem niebo usiane gwiazdami, noc śliczna, a Wielka Niedźwiedzica, zaraz przed gankiem, błyszczy diamentami na omglonym horyzoncie.
Hr. Krasiński zaprasza Was do Radziejowic na lato. Podziękowałem mu, ale skorzystać z tej uprzejmości byłoby trudno. [...]
Tutaj hrabia ma jakiś zegar grający, taki jak to bywają szkatułki grające. Dobrze, że nie gramofon. Ale za to w kredensie jest zegar z kukułką, która godziny wykukuje. W tej tutaj ciszy zupełnej ma to dziwny urok. [...]
Program dzienny jest inny niż u nas, bo 'arbata' o 9, obiad o 1 i kolacja o 9. Wszystko punktualnie. Jeśli pogoda, nie urządzam drzemki, lecz idę w pole malować. W niedzielę od obiadu padał deszcz, tak że postanowiłem już wracać, ponieważ dziś jednak wieczór dobrze na jutro wróży, jeszcze zostanę dni parę[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Obraz był reprodukowany między innymi w: Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości. Oprac. Maciej Masłowski. Wrocław: Ossolineum, 1957, s. 358, spis ilustracji, poz. 58, seria: Źródła do dziejów sztuki polskiej. Tu podpis: „Staw w Radziejowicach”, akw. 1907 r., fot. J. Styczyński. (Dawniej w zbiorach prywatnych). Na ilustracji po lewej u dołu widać sygnaturę: „ST. MASŁOWSKI 1907 / W RADZIEJOWICACH.” (wersja czarno-biała).
  2. ↑ Halina Cękalska-Zborowska: Wieś w malarstwie i rysunku naszych artystów. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1969, s. 280.
  3. ↑ Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości. Oprac. Maciej Masłowski. Wrocław: Ossolineum, 1957, s. 119 i nast., seria: Źródła do dziejów sztuki polskiej.
  4. ↑ Tadeusz Dobrowolski: Nowoczesne malarstwo polskie. T. 2. Wrocław-Kraków: Ossolineum, 1960, s. 272.
  5. ↑ Stanisław Masłowski. Akwarele. 12 reprodukcji barwnych. Wybór i wstęp: Maciej Masłowski. Warszawa: Arkady, 1956, s. 14.
  6. ↑ Maciej Masłowski: Masłowski Stanisław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XX/1, z. 84. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, 1975, s. 130.
  7. ↑ Zapewne linią Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej do Grodziska Mazowieckiego, skąd dalej końmi do Radziejowic.
  8. ↑ Cyt. za: Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości. Oprac. Maciej Masłowski. Wrocław: Ossolineum, 1957, s. 211, seria: Źródła do dziejów sztuki polskiej.
  9. ↑ Cyt. za: Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości. Oprac. Maciej Masłowski. Wrocław: Ossolineum, 1957, s. 201, seria: Źródła do dziejów sztuki polskiej.
  10. ↑ Cyt. za: Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości. Oprac. Maciej Masłowski. Wrocław: Ossolineum, 1957, s. 202, seria: Źródła do dziejów sztuki polskiej.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Halina Cękalska-Zborowska: Wieś w malarstwie i rysunku naszych artystów. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1969.
  • Tadeusz Dobrowolski: Nowoczesne malarstwo polskie. T. 2. Wrocław-Kraków: Ossolineum, 1960.
  • Maciej Masłowski: Masłowski Stanisław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XX/1, z. 84. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Ossolineum, 1975, s. 130–131.
  • Stanisław Masłowski. Materiały do życiorysu i twórczości. Oprac. Maciej Masłowski. Wrocław: Ossolineum, 1957, seria: Źródła do dziejów sztuki polskiej.
  • Stanisław Masłowski. Akwarele. 12 reprodukcji barwnych. Wybór i wstęp: Maciej Masłowski. Warszawa: Arkady, 1956.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Staw_w_Radziejowicach_(obraz_Stanisława_Masłowskiego)&oldid=69004087”