Sulajman Tukan
Sulajman Tukan (ur. 1890, zm. 14 lipca 1958 w Bagdadzie) – jordański polityk, w czasie kryzysu monarchii jordańskiej od kwietnia do lipca 1957 był wojskowym zarządcą kraju z nadzwyczajnymi pełnomocnictwami.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył studia prawnicze w Stambule. W 1925 został burmistrzem Nablusu i pozostawał na stanowisku I wojny izraelsko-arabskiej. Od 1934 był związany z palestyńską Narodowej Partii Obrony. Od 1949 przebywał w Jordanii (w jej granicach znalazł się Zachodni Brzeg Jordanu), w roku następnym król Abd Allah mianował go senatorem[1]. W roku następnym wszedł do jordańskiego rządu jako minister obrony. W latach 1953-1957 zasiadał w Królewskim Sądzie, najwyższej instancji jordańskiego sądownictwa, następnie król Husajn ponownie powołał go na ministra obrony[1].
W tym samym roku Husajn zmusił do dymisji premiera Sulajmana an-Nabulusiego, stojącego na czele lewicowej, pronaserowskiej koalicji. Decyzja ta spotkała się z masowymi protestami, zwłaszcza wśród ludności palestyńskiej w miastach Jordanii i na Zachodnim Brzegu. Wybuchły również niepokoje w armii[2]. Uznając, że sytuacja wewnętrzna zagraża bezpośrednio jordańskiej monarchii, Husajn wprowadził stan wyjątkowy[3] i mianował Sulajmana Tukana wojskowym zarządcą kraju[1] (niezależnie od powołania na premiera najpierw Husajna al-Chalidiego, a następnie Ibrahima Haszima)[3]. Opozycja antykrólewska została spacyfikowana[3]. Tukan zachował nadzwyczajne pełnomocnictwa do lipca 1957[1]. Następnie wrócił na dawne stanowisko w Sądzie Królewskim[1].
14 lutego 1958 proklamowana została federacja dwóch haszymickich monarchii – Jordanii i Iraku. We wspólnym rządzie Tukanowi miało przypaść stanowisko ministra obrony. W lipcu 1958 razem z premierem Haszimem przebywał w Iraku w celu omówienia szczegółów funkcjonowania związku państw. Razem z nim zginął z rąk uczestników rewolucji zorganizowanej przez irackich Wolnych Oficerów na czele z Abd al-Karimem Kasimem i Abd as-Salamem Arifem[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f red. Lentz H.: Heads of States and Governments Since 1945. London: Routledge, 2014, s. 471. ISBN 978-1-134-26490-2.
- ↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 140-141. ISBN 978-83-7436-276-4.
- ↑ a b c Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 142-143. ISBN 978-83-7436-276-4.