Swędosz pajęczarz

Swędosz pajęczarz
	Anoplius viaticus
	(Linnaeus, 1758)
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Nadrodzina	osy
Rodzina	nastecznikowate
Rodzaj	Anoplius
Gatunek	swędosz pajęczarz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Swędosz pajęczarz (Anoplius viaticus^[1]^[2]) – owad z rzędu błonoskrzydłych, osiąga długość około 8–14 mm. Ma ciemnobrązowe skrzydła, czarne ciało i po jednej czerwonej plamie na każdym z trzech pierwszych segmentów odwłoka. Dorosłe osobniki odżywiają się sokami roślinnymi, natomiast larwy są mięsożerne. Samice łapią dla nich pająka^[3] żyjącego na ziemi lub w niskiej roślinności, głównie z rodziny pogońcowatych (Lycosidae), zwłaszcza krzeczki naziemniki (Trochosa terricola), ale też wilkosz grubonogi (Alopecosa cuneata), Alopecosa sulzeri, Alopecosa fabrilis. Ofiary są zazwyczaj dwa razy cięższe niż błonkówki. Owady te prowadzą dzienny tryb życia.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Pospolite w środkowej Europie, występują również w Azji. Preferują tereny piaszczyste ze skromną roślinnością, np.: wydmy śródlądowe, piaskownie, nieużytki, piaszczyste przydroża.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

Dorosłe osobniki wylęgają się w okolicach lipca. Później odbywają gody, po których, na przełomie sierpnia i września, samice wykopują dla siebie norki do przezimowania, samce natomiast giną. Następnej wiosny budzą się w marcu (co jest wczesne jak dla nastecznikowatych, ze względu na niskie temperatury) i poszukują pająków, np.: pod kawałkami drewna lub mchu i paraliżują jadem. Idąc tyłem ciągną swoją ofiarę na miejsce, w którym poczeka na wykopanie norki. Samice mogą kraść sobie ofiary. Po znalezieniu odpowiedniego miejsca samica wykopuje norkę o długości ok. 10 cm i wciąga tam pająka (trzyma go za kądziołki przędne). Składa na nim jedno jajo i zasypuje wejście do norki. Na większej ofierze rozwinie się samica, na mniejszej samiec. Larwa zjada pająka w przeciągu 2 tygodni, a przepoczwarczenie odbywa się w czerwcu lub lipcu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ A. viaticus na: Fauna Europaea. [dostęp 2014-09-21].
↑ ISTVÁNI. KARSAI ISTVÁNI., KÁLMÁNK. SOMOGYI KÁLMÁNK., IAN C.W.I.C.W. HARDY IAN C.W.I.C.W., Body size, host choice and sex allocation in a spider-hunting pompilid wasp, „Biological Journal of the Linnean Society”, 87 (2), 2006, s. 285–296, DOI: 10.1111/j.1095-8312.2006.00576.x, ISSN 0024-4066 [dostęp 2018-05-08] (ang.).
↑ Oliver-DavidO.D. FINCH Oliver-DavidO.D., Spider wasps (Hymenoptera, Pompilidae) as predators of a spider taxocoenosis, 10 marca 1997 .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Spotkanie z przyrodą: Owady. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-418-3.
Bellmann H. 2011. Błonkówki: pszczoły, osy i mrówki środkowej Europy. Multico Oficyna Wydawnicza. Warszawa.
Finch O. D. 10.03.1997. Spider wasps (Hymenoptera, Pompilidae) as predators of a spider taxocoenosis. Proc. 16th Europ. Coll. Arachnol. Siedlce. 83-89.
Karsai I., Somogyi K,. Hardy I. C. W. 2006. Body size, host choice and sex allocation in a spider-hunting pompilid wasp. Biological Journal of the Linnean Society 87 (2): 285-296.
Hofmann H. 2001. Owady: rozpoznać- podziwiać- chronić. Klub dla Ciebie. Warszawa.
http://eol.org/pages/3832188/overview

[fe-1] A. viaticus na: Fauna Europaea. [dostęp 2014-09-21].

[2] ISTVÁNI. KARSAI ISTVÁNI., KÁLMÁNK. SOMOGYI KÁLMÁNK., IAN C.W.I.C.W. HARDY IAN C.W.I.C.W., Body size, host choice and sex allocation in a spider-hunting pompilid wasp, „Biological Journal of the Linnean Society”, 87 (2), 2006, s. 285–296, DOI: 10.1111/j.1095-8312.2006.00576.x, ISSN 0024-4066 [dostęp 2018-05-08] (ang.).

[3] Oliver-DavidO.D. FINCH Oliver-DavidO.D., Spider wasps (Hymenoptera, Pompilidae) as predators of a spider taxocoenosis, 10 marca 1997 .

[1]

[2]

[3]