Tokowski

Granit Tokowski w miejscu występowania

Nieczynny kamieniołom granitu Tokowskiego

Kopalnia Tokowskiego

Położenie na mapie Ukrainy

Tokowski – handlowa nazwa czerwonego granitu powstałego w prekambrze. Należy do skał budujących tarczę ukraińską. Złoża tej skały znajdują są na Ukrainie, w obwodzie dniepropetrowskim, w rejonie apostołowskim.

Skład mineralogiczny

W skład Tokowskiego wchodzą:

• mikroklin 35%
• plagioklaz 35%
• kwarc 25%
• biotyt 4%
• inne minerały 1%

Cechy fizyczno-mechaniczne

• Gęstość objętościowa 2670 kg/m³
• Porowatość 1,2%
• Nasiąkliwość 0,5–0,6%
• Wytrzymałość na ściskanie 225 MPa
• Wytrzymałość na zginanie 19 MPa
• Ścieralność 0,26–0,45 g/cm²
• Mrozoodporność: całkowita
• Ograniczenia w stosowaniu: brak

Złoże

Zasoby złoża szacuje się na przynajmniej 70 mln m³. Wyodrębniono 8 złóż z czego na 6 z nich prowadzi się eksploatację. Jedno z niewykorzystywanych złóż stanowią m.in. porohy na rzece Kamience będące atrakcją turystyczną, więc rozpoczęcie jego wydobycia jest mało prawdopodobne. Miesięczne wydobycie waha się od 400 do 700 m³.

Historia

Eksploatacje rozpoczęli w latach 70. XIX w. uwłaszczeni chłopi, gdyż ziemie tu leżące nie nadawały się pod uprawę. Po rewolucji październikowej złoże znacjonalizowano. W latach 30. XX w. w pobliżu kamieniołomów powstały osiedla dla ich pracowników: Tok, Czerwony Tok i Tokowskie. W tym okresie przyjęto dla wydobywanego tu granitu obecną nazwę. Po upadku ZSRR złoża sprywatyzowano.

Głównym importerem Tokowskiego jest Polska. Granit ten sprzedawano również m.in. do Rosji, Włoch, Azerbejdżanu i Gruzji.

Zastosowanie

Granit Tokowski stosuje się w budownictwie (np. jako blaty, schody), w sztuce sepulkralnej oraz jako kruszywo.

Przykłady zastosowania

• Pomnik Włodzimierza Lenina w Kijowie
• cokół pomnika Gieorgija Żukowa w Moskwie

Bibliografia

• Oleg Majewski Kamień znad Kamienki. Granit Tokowski „Nowy Kamieniarz”, nr 48 (5/2010), s. 88.

Linki zewnętrzne

• Rynek kamienia. rynekkamienia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-08)]. – m.in. zdjęcie skały