Ulica Półwiejska w Poznaniu
| Centrum | |||||||||||||||||||||||||||||||
 Południowa część ulicy Półwiejskiej – po lewej Stary Browar (2007) | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
608 m[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Poprzednie nazwy |
Feliksa Dzierżyńskiego (1951–1979) | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Poznania  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||
 52°24′07,5″N 16°55′45,0″E/52,402083 16,929167
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Półwiejska w Poznaniu – ulica znajdująca się w ścisłym centrum Poznania, w obrębie osiedla samorządowego Stare Miasto. Nazywana również deptakiem z uwagi na wyłączenie z ruchu kołowego.
Numeracja[edytuj | edytuj kod]
Numery porządkowe nieruchomości ustalone są łącznie dla ulic: Półwiejskiej, Górnej Wildy oraz 28 Czerwca 1956 r., kiedy w latach 1951–1979 stanowiły jedną ulicę Feliksa Dzierżyńskiego[2].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa ulicy Półwiejskiej wywodzi się od średniowiecznej osady Półwieś, która znajdowała się w tym rejonie, a obecnie jej nazwa wyszła już z użycia (zachowała się tylko w nazwie ulicy). Istniała ona między Rybakami, a Wierzbicami (obecną Wildą). Charakter zabudowy nie był w owych czasach całkowicie miejski, co spowodowało powstanie nazwy[3].
W 1951 została połączona z ówczesną ulicą Ignacego Daszyńskiego (Górna Wilda) i przemianowana na ulicę Feliksa Dzierżyńskiego[4]. Pod historyczną nazwą ponownie od 1979[5].
Opis[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Ulica Półwiejska stanowi jeden z najpopularniejszych traktów handlowych miasta. Znajduje się przy nim duża liczba sklepów oraz galeria handlowa Stary Browar, w 2005 uznana (przez organizację ICSC) za najlepsze centrum handlowe średniej wielkości na świecie. Ulica ta sąsiaduje z tworzącą się prestiżową dzielnicą biznesu z biurowcami klasy A, wśród których jest m.in. Andersia Tower. Prowadzi ona prawie do Starego Rynku. W pobliżu znajduje się też jeden z największych multipleksów w Poznaniu – Multikino 51 przy ul. Królowej Jadwigi oraz Multikino Stary Browar. Północne zakończenie traktu wieńczy pomnik Starego Marycha.
Od 1896 roku do lata 1970 r.[6] kursowały Półwiejską tramwaje jadące z centrum na Wildę. Ciasnota, wynikająca z dwutorowej trasy biegnącej dość wąską ulicą, oraz specyficzna budowa chodników (o granitowej nawierzchni i nachylone w kierunku jezdni) były przyczyną licznych wypadków z udziałem pieszych i tramwajów[6]. Był to najbardziej niebezpieczny fragment sieci tramwajowej. Po zakończeniu jego eksploatacji tramwaje z Wildy do Śródmieścia skierowano ulicą Strzelecką[6] oraz rozpoczęto przygotowania do realizacji, nigdy nieukończonego, projektu Trasy Piekary. Nieużywane torowisko ostatecznie rozebrano w 1972 r.[7].
12 września 1931 robotnicy odnaleźli pod numerem 20 zwłoki gońca bankowego – Józefa Jankowiaka. Z czasem ustalono, że mordercą był Leon Hałas, a sprawa ta była bardzo głośna w mediach międzywojennych.
Tablice pamiątkowe[edytuj | edytuj kod]
Przy ulicy znajdują się następujące tablice pamiątkowe:
- numer 11 – upamiętniająca pierwsze w Poznaniu przyrzeczenie skautowe, które odbyło się w mieszkaniu harcmistrza Henryka Śniegockiego 17 października 1912, przy czym wmurowano ją w 1982,
- numer 17 – upamiętniająca istniejący tutaj w okresie 28 września 1939 – 1 kwietnia 1940, sztab tajnej Tajnej Organizacji Wojskowej, zlikwidowany przez niemieckich nazistów. Aresztowano wtedy 30 członków konspiracji, a część z nich skazano na śmierć. Tablicę wmurowano w 1990 i uzupełniono w 2005.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu: Spis dróg publicznych w administracji ZDM - stan na styczeń 2019. zdm.poznan.pl. [dostęp 2019-10-08]. (pol.).
- ↑ Antoni Gąsiorowski. Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX. „Kronika Miasta Poznania”, s. 52–53, 1984. Poznań: Urząd Miejski w Poznaniu. ISSN 0137-3552.
- ↑ Jerzy Topolski (red.), Dzieje Poznania, Warszawa-Poznań, PWN, 1988, s. 228, ISBN 83-01-08194-5.
- ↑ Antoni Gąsiorowski. Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX. „Kronika Miasta Poznania”, s. 51, 1984. Poznań: Urząd Miejski w Poznaniu. ISSN 0137-3552.
- ↑ Antoni Gąsiorowski. Nazwy poznańskich ulic. Przemiany i trwanie: wieki XIV-XX. „Kronika Miasta Poznania”, s. 53, 1984. Poznań: Urząd Miejski w Poznaniu. ISSN 0137-3552.
- ↑ a b c Piotr Dutkiewicz: Tramwaje w Poznaniu. Wyd. I. Poznań: Kolpress, 2005, s. 64. ISBN 839207841-1.
- ↑ Ulica Półwiejska. Poznańska Wiki. [dostęp 2021-11-04]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Półwieś, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 734.