VIPER
VIPER (ang. akronim od Volatiles Investigating Polar Exploration Rover) – bezzałogowy łazik księżycowy opracowany przez NASA, który ma zostać wysłany na powierzchnię Księżyca w listopadzie 2024 roku. Zadaniem łazika będzie poszukiwanie zasobów naturalnych w zacienionych obszarach na południowym biegunie Księżyca oraz mapowanie księżycowego lodu[1][2].
11 czerwca 2020 roku NASA przyznała firmie Astrobotic Technology kwotę 199,5 milionów dolarów na wystrzelenie łazika VIPER na południowy biegun Księżyca. Misja łazika VIPER jest częścią programu NASA o nazwie Commercial Lunar Payload Services[3].
Projekt[edytuj | edytuj kod]
Łazik ma wysokość całkowitą 2,5 metra oraz długość 1,5 metra. Masa łazika to 430 kg. Zasilany będzie z baterii słonecznych i akumulatora. Maksymalna moc układu to 450 W. Maksymalna prędkość to 0,8 km/h[4].
Łazik VIPER jest częścią programu Lunar Discovery and Exploration Program zarządzanego przez NASA i w swoich założeniach ma wspierać przyszłe załogowe misje programu Artemis. Projektem łazika zarządza Ames Research Center, a niezbędny sprzęt jest projektowany przez Johnson Space Center[5]. Kierownikiem projektu łazika VIPER jest Daniel Andrews[5][6].
W lutym 2024 roku do łazika zainstalowano ostatni instrument naukowy, jakim było urządzenie wiertnicze TRIDENT[7]. 28 lutego 2024 roku kierownik projektu łazika VIPER; Dan Andrews, ogłosił, że wszystkie instrumenty naukowe łazika zostały zainstalowane i że został on zbudowany już w ponad 80%.[8]
Łazik VIPER wyląduje na zachodnim krańcu krateru Nobile na płaskowyżu Mons Mouton w rejonie południowego bieguna Księżyca[9]. Łazik przejedzie kilka kilometrów, zbierając dane na temat różnych rodzajów gleb, na których budowę nie może wpłynąć światło słoneczne. Łazik będzie przemieszczać się w całkowitej ciemności, będąc tylko sporadycznie oświetlonym przez światło słoneczne[10]. Podczas wędrówki łazika w nie oświetlonym miejscu, łazik będzie działać wyłącznie na pokładowym zasilaniu akumulatorowym i nie będzie w stanie go naładować, dopóki nie dotrze do nasłonecznionego miejsca.[1][2][3] Jego całkowity czas działania wyniesie 100 dni ziemskich. Jego planowany czas działania ma wynieść 100 ziemskich dni[11][12].
Podstawy naukowe[edytuj | edytuj kod]
Dane uzyskane przez sondy Lunar Prospector[13], Lunar Reconnaissance Orbiter, Chandrayaan-1 i Lunar Crater Observation and Sensing Satellite ujawniły, że woda księżycowa jest obecna w postaci lodu w pobliżu biegunów księżycowych, zwłaszcza w stale zacienionych kraterach[14][15]. i jest obecna w postaci minerałów w innych lokalizacjach na dużych szerokościach geograficznych[16].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Meghan Bartels, Moon VIPER: NASA Wants to Send a Water-Sniffing Rover to the Lunar South Pole in 2022 [online], Space.com, 16 października 2019 [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ a b NASA Selects Astrobotic to Fly Water-Hunting Rover to the Moon - NASA [online] [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ a b Commercial Lunar Payload Services - NASA [online] [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ NASA - NSSDCA - Spacecraft - Details [online], nssdc.gsfc.nasa.gov [dostęp 2024-04-14].
- ↑ a b Sarah Loff, New VIPER Lunar Rover to Map Water Ice on the Moon [online], NASA, 25 listopada 2019 [dostęp 2024-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-30] (ang.).
- ↑ NASA's VIPER rover will look for water ice on the Moon [online], Engadget, 26 października 2019 [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ TRIDENT Drill Integrated into NASA's VIPER Rover, Completing its Scientific Arsenal [online], Moon Daily [dostęp 2024-04-14].
- ↑ Robert Lea: NASA's ice-hunting VIPER moon rover getting ready to slither to the launch pad. Space.com, 2024-03-03. [dostęp 2024-03-04]. (ang.).
- ↑ NASA’s Artemis Rover to Land Near Nobile Region of Moon’s South Pole - NASA [online] [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ Grey Hautaluoma, Alana Johnson, New VIPER lunar rover to map water ice on the moon [online], phys.org [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ Devin Coldewey, NASA's VIPER lunar rover will hunt water on the Moon in 2022 [online], TechCrunch, 25 października 2019 [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ Meghan Bartels, NASA Will Launch a Lunar VIPER to Hunt Moon Water in 2022 [online], Space.com, 25 października 2019 [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ Frequently Asked Questions [online], NASA, 2 października 2001 [dostęp 2024-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14] (ang.).
- ↑ Solar System Exploration Research Institute (SSERVI) - SSERVI [online], sservi.nasa.gov [dostęp 2024-04-14].
- ↑ C.D. Neish i inni, The nature of lunar volatiles as revealed by Mini-RF observations of the LCROSS impact site, „Journal of Geophysical Research”, 116 (E1), 2011, DOI: 10.1029/2010JE003647, ISSN 0148-0227 [dostęp 2024-04-14] (ang.).
- ↑ C.M. Pieters i inni, Character and Spatial Distribution of OH/H 2 O on the Surface of the Moon Seen by M 3 on Chandrayaan-1, „Science”, 326 (5952), 2009, s. 568–572, DOI: 10.1126/science.1178658, ISSN 0036-8075 [dostęp 2024-04-14] (ang.).