Wanda Lurie

Wanda Felicja Lurie z domu Podwysocka (ur. 23 maja 1911, zm. 21 maja 1989 w Warszawie) – pracownik służby zdrowia, nauczycielka i działaczka charytatywna. Świadek i ofiara rzezi na warszawskiej Woli, nazywana Polską Niobe.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Mieszkała wraz z rodziną (była żoną przemysłowca Bolesława Lurie) na warszawskiej Woli, w Kolonii Wawelberga. W dniu 5 sierpnia 1944, będąc w ósmym miesiącu ciąży, została wraz z trójką dzieci i setkami mieszkańców okolicznych domów zapędzona na teren fabryki „Ursus” przy ul. Wolskiej 55. Tam Niemcy i ich wschodni kolaboranci dokonali masowej zbrodni ludobójstwa, wśród zabitych była również trójka małych dzieci Wandy Lurie. Ona sama ciężko ranna w twarz i nogi przeleżała dwa dni pod stosem zabitych. Po wydostaniu się na ulicę ponownie została pojmana i zapędzona do kościoła św. Stanisława Biskupa, gdzie znajdował się obóz przejściowy. Stamtąd przewieziono ją do obozu w Pruszkowie^[1]. 20 sierpnia 1944 urodziła syna Mścisława^[2], który przeżył wojnę, zmarł 22 czerwca 2018 roku^[3].

Po zakończeniu wojny zeznawała jako świadek przed Okręgową Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Warszawie^[4].

Została pochowana na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 23A-3-26).

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W kwietniu 2005 imię Wandy Lurie nadano skwerowi znajdującemu się w rejonie ulic Działdowskiej i Wawelberga na Woli^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Kwadratura nadziei, "Tygodnik Powszechny" z 29 lipca 2008
↑ Syn warszawskiej Niobe, "Polska The Times" z 31 lipca 2009
↑ Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Zmarł Mścisław Lurie, cudownie ocalony z Rzezi Woli [online], warszawa.gosc.pl, 23 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-24] .
↑ Szymon Datner, Kazimierz Leszczyński (red.): Zbrodnie okupanta w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku (w dokumentach). Warszawa: wydawnictwo MON, 1962, s. 61-65.
↑ Uchwała Nr XLVII/1227/2005 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 11 kwietnia 2005 r. w sprawie nadania nazw skwerom w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy. „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego Nr 96 poz. 2629”, 30 kwietnia 2005.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Monografia Cmentarza Bródnowskiego, Urząd Dzielnicy Warszawa Targówek, Warszawa 2007, s. 215.

[1] Kwadratura nadziei, "Tygodnik Powszechny" z 29 lipca 2008

[2] Syn warszawskiej Niobe, "Polska The Times" z 31 lipca 2009

[3] Instytut GośćI.G. Media Instytut GośćI.G., Zmarł Mścisław Lurie, cudownie ocalony z Rzezi Woli [online], warszawa.gosc.pl, 23 czerwca 2018 [dostęp 2021-08-24] .

[Datner-4] Szymon Datner, Kazimierz Leszczyński (red.): Zbrodnie okupanta w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku (w dokumentach). Warszawa: wydawnictwo MON, 1962, s. 61-65.

[5] Uchwała Nr XLVII/1227/2005 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 11 kwietnia 2005 r. w sprawie nadania nazw skwerom w Dzielnicy Wola m.st. Warszawy. „Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego Nr 96 poz. 2629”, 30 kwietnia 2005.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]