Willa Rheinbabena we Wrocławiu
 Willa Rheinbabena | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Aleja Lipowa 6 |
| Typ budynku |
willa |
| Kondygnacje |
dwie |
| Rozpoczęcie budowy |
1896 |
| Ukończenie budowy |
1897 |
| Ważniejsze przebudowy |
1900, 1911, 1919, 1920 |
| Pierwszy właściciel |
Hans von Rheinbaben |
| Kolejni właściciele |
Albert Simonson, Moritz Matthias |
Willa Rheinbabena – willa, dom wielorodzinny znajdujący się przy ulicy Alei Lipowej 6 we Wrocławiu.
Budynek wpisany jest do Gminnej Ewidencji Zabytków pod numerem 4187[1].
Historia posesji i kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Zleceniodawcą budowy willi był niemiecki polityk Hans von Rheinbaben (1849–1933), radca Oberlandesgerichtsrat (Wyższego Sądu Krajowego), ojciec bardziej znanego polityka niemieckiego Wernera von Rheinbabena. Już w 1900 roku nowym właścicielem został żydowski radca, sędzia i prawnik Albert Siegmund Simonson (1854–1942), który po ślubie z Gertrud Simonson z domu Mende przeszedł na luteranizm. W tym samym roku na jego zlecenie dokonano rozbudowy budynku dodając, do górnego mieszkania od strony północnej, dobudówkę z zespołem sypialni. Projektantem tego przedsięwzięcia był mistrz murarstwa Friedrich Zimmer. W 1911 roku na poddaszu zostało zaprojektowane i urządzone dodatkowe mieszkanie[2][3]. Nad ich wykonaniem i urządzeniem czuwała niemiecka firma projektowa Simon & Halfpaap[2][3], ta sama, która była odpowiedzialna za projekty m.in. Hotelu Savoy przy pl. Tadeusza Kościuszki 19, bankowej kamienicy nr 33 w Rynku czy Domu Handlowego "Podwale". Ta sama firma projektowa, w latach 1919–1920 wykonała kolejne prace modernizacyjne, ale już na zlecenie nowego właściciela Moritza Matthiasa. Przebudowa zakładała wyodrębnienie małych mieszkań na strychu i w piwnicy oraz w części dobudowanej w 1900 roku[2][3].
Opis architektoniczny[edytuj | edytuj kod]
Budynek został zaprojektowany w 1896 roku na dużej działce przy nowo wytyczonej ulicy Linden Allee (obecnie alei Lipowej). Został wzniesiony na planie dwóch przenikających się i lekko względem siebie przesuniętych prostokątów[4], przy zachodniej granicy działki; we wschodniej zaprojektowano ogród. Projekt budowy przewidywał dwupiętrowy budynek dla dwóch rodzin, po jednym mieszkaniu na każdej kondygnacji[2][3]. Mieszkanie parterowe miało pierwotnie powierzchnie 350 m² i składało się z ośmiu pokoi[5], skoncentrowanych wokół centralnego westybulu. W części frontowej, w południowo-wschodnim narożniku, umieszczono salon reprezentatywny. W trakcie frontowym znajdowały się również dwa mniejsze pokoje prywatne, m.in. sypialnia. Kuchnia obsługująca mieszkanie na parterze, znajdowała się po zachodniej stronie frontowej, pomiędzy schodami gospodarczymi i schodami głównymi[2][3]. W północno-wschodnim narożniku znajdowała się jadalnia połączona kredensem[a] z kuchnią. W suterenie znajdowały się pokoje służbowe, składy, pralnia i magiel. Na poddaszu znajdowały kolejne się pokoje mieszkalne[2][3].
Elewacja została podzielona w osiach symetrii ryzalitami i wykuszami. W ryzalicie frontowym umieszczono dwukondygnacyjne loggie kolumnowe. Między kondygnacjami umieszczone były pasowe gzymsy. Nad otworami okiennymi drugiej kondygnacji elewacji frontowej umieszczono płyciny wypełnione dekoracjami sztukatorskimi z klasycznymi motywami; w elewacjach bocznych to miejsce zastępują otwory okienne poddasza[2][3]. Nad gzymsem wieńczącym umieszczono attykę z wazami, a w osi środkowej dodatkowo umieszczono datę wzniesienia budynku i herb pierwszych właścicieli. Na elewacji wschodniej, na wysokości drugiej kondygnacji pomiędzy dwukondygnacyjnym wykuszem, znajdują się dwa sgraffita przedstawiające gryfy, udekorowane dekoracja roślinną i datą budowy willi[2][3].
Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]
Kamienica przetrwała działania wojenne w 1945 roku. Została zamieszkana przez kilka rodzin. m.in. przez wrocławską malarkę Teresę Buczyńską (od 1974 roku)[6]. Z okresu przedwojennego zachowała się oryginalna stolarka oraz dekoracje sztukatorskie na sufitach[4]. W 2012 roku elewacja willi została odnowiona.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jest to pomieszczenie, gdzie przynoszono jedzenie z kuchni
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gminna Ewidencja Zabytków Miasta Wrocławia plik XLS
- ↑ a b c d e f g h Eysymott 2011 ↓, s. 558.
- ↑ a b c d e f g h Tomaszewicz 2019 ↓, s. 360.
- ↑ a b Harasimowicz (red.) 1998 ↓, s. 107.
- ↑ Harasimowicz (red.) 1998 ↓, s. 105.
- ↑ Wywiad z malarką
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- [1]Agnieszka Tomaszewicz: Wrocławskie wille i osiedla willowe doby historyzmu. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2019.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998.