Wołodymyr Jeszkilew

Jeszkiliew Wołodymyr Lwowycz, ukr. Володи́мир Льво́вич Є́шкілєв (ur. 23 maja 1965 w Iwano-Frankiwsku) – ukraiński prozaik, poeta i eseista. Przedstawiciel fenomenu stanisławowskiego.

Biografia i działalność

Urodził się 23 maja 1965 r. w Iwano-Frankiwsku. Po zakończeniu edukacji w szkole zaczął pracę w fabryce naprawczo-mechanicznej jako pomocnik tokarza, a następnie jako elektryk.

W 1988 roku ukończył studia na Wydziale Historycznym Iwano-Frankwiskiego Instytutu Pedagogicznego im. W. Stefanyka (obecnie Podkarpacki Uniwersytet im. Wasyla Stefanyka). Następnie do 1998 roku pracował jako nauczyciel historii i prawoznawstwa oraz wykładowca (od 2001 r. jako starszy wykładowca, a od 2004 na stanowisku docenta) Zachodnioukraińskiego Uniwersytetu Gospodarczo-Prawniczego. Wyższa Komisja Atestacyjna Ukrainy nigdy nie potwierdziła oświadczenia o zdobyciu przez Wołodymyra Jeszkiliewa stopni naukowych i tytułów, w tym na uczelniach i w instytucjach zagranicznych.

W latach 1996-1998 wydawał nieregularnie ukazujący się magazyn Pleroma. Od 2001 r. był redaktorem czasopisma literackiego "Potiah-76" (ukr. "Потяг-76"), od 2002 r. — czasopisma "Ji" (ukr. "Ї"), od 2006 r. — czasopisma "Kyjiwśka Ruś" (ukr. "Київська Русь"). W 2008 r. zaczął wydawać pierwsze numery czasopism "Snob" i "Zołota Kasta" (ukr. "Сноб", "Золота каста"), które jednak nie zdobyły popularności wśród czytelników. Prowadzi własne podstrony autorskie w wielu zachodnioukraińskich wydaniach internetowych. W latach 1998-2007 intensywnie podróżował. Odwiedził Izrael, Francję, Włochy, Stany Zjednoczone, Egipt, Indie i Tybet.

Interesował się i do tej pory interesuje filozofią. W latach 90. podawał się za naśladowcę rosyjskiego prawosławia i filozofii tradycjonalizmu R. Guénona i J. Evoli (wydawał przy tym specjalne, tematyczne numery magazynu Czetwer). Później zaczął propagować idee New Age (C. Castaneda, C. Naranjo).

Pisze w języku ukraińskim i rosyjskim. Jego utwory są tłumaczone na język polski. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Ukraińskich (ukr. Асоціація українських письменників). Mieszka w Iwano-Frankiwsku.

Konflikty

W 1998 r. doszło do konfliktu Jeszkiliewa z jego byłym uczniem i protegowanym, pisarzem Ołehem Korotaszem.

W marcu 2008 r. zerwał z nim stosunki współautor jego powieści Adept i innych projektów, pisarz Ołeh Huculak, oskarżając Jeszkiliewa o to, że kampania reklamowa wokół ponownego wydania Adepta odbywała się tylko pod nazwiskiem i z udziałem Jeszkiliewa. W grudniu 2008 r. miał miejsce jego nagły konflikt z pisarzem minimalistą Wołodymyrem Kaniusem, który, tak samo jak Jeszkiliew, prowadził autorską rubrykę w iwano-frankiwskiej gazecie Reporter.

Osiągnięcia literackie

Wołodymyr Jeszkiliew jest autorem powieści Adept, napisanej wspólnie z Ołehem Huculakiem, a także małej prozy Wizantijśka fotohrafija. Był współautorem projektu Tetrarchija. Współpracował również z Andrijem Pustoharowem przy tworzeniu zbioru wierszy Dyptych. Napisał esej literaturoznawczy Wozzeckkurhija Bet, podręcznik Istorija relihiji, wiele opowiadań, esejów filozoficznych i wierszy. Opracował także wiele haseł słownikowych w projekcie glosariuszowym czasopisma Czetwer. Jest autorem koncepcji projektu Imperija czasopisma "Czetwer" (ukr. "Четвер") oraz konsultantem projektu Piwdennyj akcent i wielu innych.

We lwowskim wydawnictwie Kalwarija przygotowano do druku osobną powieść Jeszkiliewa Pafos. Powieść Adept po raz pierwszy opublikowano w magazynie Suczasnist'. Małą prozę Jeszkiliewa publikowano w czasopismach "Perewał", "Czetwer", "Kurjer Krywbasu", "Pleroma" i innych. Jego utwory weszły do Małej Encyklopedii Aktualnej Literatury Ukraińskiej (opowiadania Misto termitiw i Kwadraty czornyj ta czerwonyj). Swoje eseje filozoficzne publikował w magazynach "Perewał" (Kniaź żachu), "Czetwer" (Znak Imperiji, Hermenewtyka Rosiji i inne), "Pleroma" (Delośkyj nyreć, Powernennia demiurhiw), Kalmijus (Liudyna bez tytuła), a swoje artykuły literaturoznawcze – w czasopismach "Literatura Plius", "Krytyka" i "Forma(r)t".

Filozoficzne zainteresowania Jeszkiliewa znajdują odzwierciedlenie w jego twórczości Pisarz ma tendencję do wykorzystywania ewentualnego kanonu współczesnej literatury i innych intelektualnych prowokacji w procesie literackim. W prozie Wołodymyra Jeszkiliewa widoczny jest strumień filozoficzny, a także próby wskazania tajemnicy symboli i znaków. Jeszkiliew stał się również ideologiem tzw. fenomenu stanisławowskiego.

Jest autorem wstępu do wspomnianej Małej Encyklopedii Aktualnej Literatury Ukraińskiej (część Powernennia demiurhiw obok Powernennia literatury? autorstwa J. Andruchowycza). Napisał w nim, iż uważa, że literatura ukraińska drugiej połowy XX wieku jest reprezentowana przez grafomanię, a także że nadszedł czas, by ustalić hierarchię twórczości literackiej i podzielić ją na strefy dyskursywne. Wyróżnił trzy dyskursy literatury ukraińskiej: testamentarno-rustykalny, neomodernistyczny i podstmodernistyczny. (TR-dyskurs, NM-dyskurs i PM-dyskurs).

Dla dyskursu testamentarno-rustykalnego charakterystyczne było występowanie w utworach wartości powszechnych na przełomie XIX i XX wieku (tradycja romantyczna) oraz uświęcenie kanonicznych postaci literatury ukraińskiej (przede wszystkim takich, jak Szewczenko i Franko). Dzieła należące do tego dyskursu nie pełniły funkcji estetycznej, a najważniejsza była ich treść. Ich głównym zadaniem była ochrona i zachowanie ukraińskiej tożsamości i języka, co stanowiło wartości charakterystyczne dla narodnictwa.

W dyskursie neomodernistycznym najważniejsza była forma utworu, zaczęto jednak odchodzić od niezmiennych kanonów i realizmu socjalistycznego. Charakterystyczne są dla niego elementy folkloru. Ten dyskurs obejmuje twórczość szestydesiatnyków – pisarzy pokolenia lat 60.

Natomiast dyskurs postmodernistyczny opiera się na twórczości zapoczątkowanej w latach 80. Ukształtował się na tle procesów upadków imperiów. Są dla niego typowe groteska, śmiech, parodia. Według Jeszkiliewa postmodernizm oznacza twórczą bezsilność, bazowanie na tym, co już istnieje.

Twórczość

Oprócz licznych wierszy i artykułów publicystycznych, Jeszkiliew jest autorem wielu powieści:

• Adept (ukr. Адепт), 1995;
• Pafos (ukr. Пафос), 2002;
• Wizantijska fotohrafija (ukr. Візантійська фотографія), 2002;
• Imperator poweni (ukr. Імператор повені), 2004;
• Wtecza majstra Pinsela (ukr. Втеча майстра Пінзеля), 2007;
• Bohynia i Konsultant (ukr. Богиня і Консультант), 2009;
• Pobaczyty Alkor (ukr. Побачити Алькор), 2011;
• Tiń poperednyka (ukr.Тінь попередника), 2011;
• Usi kuty trykutnyka (ukr. Усі кути трикутника), 2012;
• Rozplidnyk bohiw (ukr. Розплідник богів), 2013;
• Hnizdo (ukr. Гніздо), 2013;
• Te, kotre - chołod, te, jake - smert'. Efekt Jarkowśkoho (ukr. Те, котре — холод, те, яке — смерть. Ефект Ярковського), 2015;
• Tybet (ukr. Тибет), 2016.

Bibliografia

• Бібліографічні відомості та примітки В.Габора // Приватна колекція: Вибрана українська проза та есеїстика кінця XX століття. — Львів : ЛА «Піраміда», 2002