Żarowo (województwo zachodniopomorskie)
wieś | |
Kościół w Żarowie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) |
389 |
Strefa numeracyjna |
91 |
Kod pocztowy |
73-110[2] |
Tablice rejestracyjne |
ZST |
SIMC |
0783752 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Stargard | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego | |
53°23′03″N 14°59′33″E/53,384167 14,992500[1] |
Żarowo (niem. Saarow) – wieś w Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, w pow. stargardzkim, w gminie Stargard[3][4], nad rzeką Iną (szlak kajakowy).
W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0783769 | Mokrzyca | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Bardzo stara osada słowiańska, owalnica o wydłużonej formie[5]. W 1248 roku książę Barnim I przekazał Żarowo biskupom kamieńskim, a w 1356 roku przekazano je Stargardowi i do XIX w. było jego własnością.
W 1939 roku we wsi było 14 gospodarstw rolnych, o średniej powierzchni 20ha. Po 1945 roku indywidualne gospodarstwa rolne zostały reaktywowane.
Położenie i komunikacja[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. Obecnie znajduje się w powiecie stargardzkim, gmina Stargard (ok. 2km na północny zachód od Stargardu, w kierunku na Goleniów).
Do Żarowa można dojechać linią MZK Stargard nr 31. Dawniej można było również dojechać linią kolejki wąskotorowej (linia Stargard - Dobra), która jednak jest obecnie nieczynna. Ostatni pociąg kursował w 2001 roku. W miejscowości znajdują się również dwa przystanki PKS.
Warto zobaczyć[edytuj | edytuj kod]
Kościół[edytuj | edytuj kod]
Neoromański granitowy kościół z XIX wieku. Wybudowany w latach 1856-60, prawdopodobnie oparty na XVIII-wiecznych murach. Dawna świątynia protestancka, obecnie katolicka pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Od wschodu posiada pięcioboczną absydę. Szczyty wschodni i zachodni schodkowane, dekorowane blendami.
Wieża kościelna trzykondygnacyjna, kryta dachem namiotowym. Obecny kształt dachu wieży różni się od przedwojennego, który miał kształt stożka.
Na wieży znajduje się dzwon, odlewany w Szczecinie, pochodzący prawdopodobnie z sąsiedniej wsi - Lubowa. W wieży kościelnej znajdują się 2 miejsca na dzwony, co pozwala przypuszczać, że zostały one zabrane przez wojska niemieckie bądź radzieckie.
Według miejscowych opowieści, wieża kościoła została zniszczona przez wojska radzieckie z powodu niemieckiego snajpera, mającego tam swoje stanowisko ogniowe.
Wewnątrz świątyni znajdują się: strop belkowy, odeskowany. Istnieje empora organowa i ławki z czasów budowy kościoła.
Wokół kościoła znajduje się gotycki mur z bramką zamkniętą ostrym łukiem, dekorowaną fryzem wnękowym z XV w. Dawniej wokół kościoła był również cmentarz (świadczą o tym fragmenty pomników i skalnych bloków).
Cmentarz komunalny[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz ewangelicko-katolicki najduje się w zachodniej części wsi. Na cmentarzu znajduje się stary, kamienny pomnik, postawiony dla uczczenia pamięci niemieckich żołnierzy z Żarowa poległych w czasie I wojny światowej. Na tablicy zostały wypisane nazwiska ofiar. Obecnie pomnik nie jest w zbyt dobrym stanie - większość nazwisk jest trudna do odczytania albo zupełnie nieczytelna, a sam pomnik wymaga natychmiastowej renowacji.
Most kolejowy[edytuj | edytuj kod]
Znajduje się na wschód od Żarowa, obok drogi do Lubowa. Żelaznej konstrukcji, poprowadzony nad rzeką Iną. Dawniej kursowała nim kolej wąskotorowa (obecnie nieczynna). Zbudowany w 1895 r.
Huta szkła[edytuj | edytuj kod]
Obecnie w hucie nie wyrabia się szkła, istnieje jedynie zdobnictwo na zamówienie. Położona jest na jednym ze wzniesień we wsi.
Stadnina koni „Horse Riding”[edytuj | edytuj kod]
Stadnina koni znajduje się również na jednym ze wzniesień. Jej właścicielem są państwo Cieśla.
Stadnina Żarowo[edytuj | edytuj kod]
Stadnina koni znajdująca się na jednym z wzniesień. Jej właścicielem są państwo Lewandowscy
Lipa drobnolistna[edytuj | edytuj kod]
Rozrosłe drzewo, znajdujące się na terenie przy kościele, wrośnięte w mur. Jest jedynym we wsi pomnikiem przyrody.
Krzyż pokutny (obecnie nieistniejący)[edytuj | edytuj kod]
Według miejscowych opowieści, w Żarowie znajdował się krzyż pokutny, bardzo podobny do tego ze Stargardu. Prawdopodobnie zaginął w czasie II wojny światowej lub tuż po niej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 163325
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1643 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 317, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .