Ślimacznikowate
| Drilini[1] | |
| Blanchard, 1845 | |
 Larwa Drilus sp. atakująca ślimaka | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię |
ślimacznikowate |
Ślimacznikowate (Drilini) – plemię chrząszczy wielożernych z rodziny sprężykowatych[2][3], wyróżniane do niedawna jako osobna rodzina Drilidae[4].
U osobników dorosłych występuje silny dymorfizm płciowy. Samce mają zawsze w pełni rozwinięte skrzydła tylne, podczas gdy samice są bezskrzydłe, larwokształtne i prowadzą skryty tryb życia. Dymorfizm płciowy zaznacza się także w wielkości owadów – samice afrykańskiego gatunku Selasia unicolor są dziesięciokrotnie większe od samców[5]
Larwy są wyspecjalizowanymi drapieżnikami polującymi na ślimaki[5]. Ciało ich jest długie, niekiedy (zwłaszcza w ostatnim stadium) C-kształtnie wygięte, oprócz ostatniego stadium porośnięte długimi szczecinkami. U rodzajów Drilus i Malacogaster ciało z pigmentowanymi, twardymi tergitami i słabiej zesklerotyzowanymi sternitami. Głowę mają krótką, prognatyczną, wyposażoną w trójczłonowe czułki, czteroczłonowe głaszczki szczękowe, dwuczłonowe głaszczki wargowe i wąskie, sierpowate (w ostatnim stadium silnie zredukowane) żuwaczki. Mózg położony jest w zapotylicznej części głowy. Przedtułów jest prawie tak długi jak śródtułów i zatułów razem wzięte, nieco rozszerzony ku tyłowi. Odnóża są pięcioczłonowe z dwoma szpatułkowatymi szczecinkami na przedstopiu, w ostatnim stadium skrócone. Odwłok ma wyrostki pleuralne i boczne tergalne, w ostatnim stadium zredukowane. Dziewiąty tergit wyposażony jest w parę urogomf[6].
W Palearktyce występuje około 230 gatunków. Biologia ślimacznikowatych jest słabo poznana. W Polsce występuje jeden gatunek, Drilus concolor[7].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Takson ten powszechnie wyróżniany był z rangą rodziny (np. systemy Lawrence'a i Newtona z 1995[8], Lawrence'a i innych z 2011[9] oraz Boucharda i innych z 2011[4]), jednak wyniki wszystkich przeprowadzonych analiz molekularnych podważają zasadność takiego kroku[3][10]. W 2011 Kundrata i Bocák na podstawie badań DNA rybosomalnego i mitochondrialnego obniżyli ślimacznikowate do rangi plemienia Drilini w obrębie Agrypninae (podrodzina sprężykowatych), wyłączając zeń rodzaje Pseudeuanoma i Euanoma, które umieszczone zostały w rozgniotkowatych[2][3].
Należą tu 4 rodzaje[11]:
- Drilus Olivier, 1790
- Malacogaster Bassi, 1834
- Selasia Laporte, 1836
- Paradrilus Kiesenwetter, 1865
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Drilini, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Robin Kundrata, Ladislav Bocak. The phylogeny and limits of Elateridae (Insecta, Coleoptera): is there a common tendency of click beetles to soft-bodiedness and neoteny?. „Zoologica Scripta”. 40 (4), s. 364–378, 2011. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2011.00476.x.
- ↑ a b c Rolf G. Beutel, Richard A.B. Leschen, Ladislav Bocak, Milada Bocakova: Elateriformia. W: Richard A.B. Leschen, Rolf G. Beutel, John F. Lawrence: Coleoptera, Beetles. Vol. 2: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga patim). Wyd. II. Berlin, Boston: Walter de Gruyter & Co., 2016, seria: Handbook of Zoology.
- ↑ a b Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807.
- ↑ a b Imms' General Textbook of Entomology: Volume 1: Structure, Physiology and Development Volume 2: Classification and Biology. Springer, s. 870. ISBN 0-412-61390-5.
- ↑ Richard A.B. Leschen, Rolf G. Beutel, John F. Lawrence: Coleoptera, Beetles. Vol. 2: Morphology and Systematics (Elateroidea, Bostrichiformia, Cucujiformia partim). Berlin, Nowy Jork: Walter de Gruyter & Co., 2010, s. 105-109, seria: Handbook of Zoology.
- ↑ Fauna Polski: charakterystyka i wykaz gatunków. Tom I - Annelida; Arthropoda pro parte; Insecta pro parte (Coleoptera, Hemiptera, Hymenoptera, Lepidoptera). Pod redakcją: Wiesława Bogdanowicza, Elżbiety Chudzickiej, Irminy Pilipiuk i Ewy Skibińskiej. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004, s. 126. ISBN 83-88147-04-8.
- ↑ John F. Lawrence, Alfred F. Newton jr., Families and subfamilies of Coleoptera (with selected genera, notes, references and data on family-group names), [w:] Biology, Phylogeny and Calssification of Coleoptera: Papers Celebrating the 80th Birthday of Roy A. Crowson, J. Pakaluk, S.A. Ślipiński (red.), wyd. Warszawa, Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 1995, s. 634-797.
- ↑ John F. Lawrence, Adam Ślipiński, Ainsley E. Seago, Margaret K. Thayer, Alfred F. Newton, Adriana E. Marvaldi. Phylogeny of the Coleoptera Based on Morphological Characters of Adults and Larvae. „Annales Zoologici”. 61 (1), s. 1-217, 2011. DOI: 10.3161/000345411X576725.
- ↑ Robin Kundrata, Milada Bocakova, Ladislav Bocak. The comprehensive phylogeny of the superfamily Elateroidea (Coleoptera: Elateriformia). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 76, s. 162-171, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.03.012.
- ↑ R. Kundrata, L. Kobieluszova, L. Bocak. A review of Drilini (Coleoptera: Elateridae: Agrypninae) of the Northern Levant, with description of a new species from Syria and a key to Levantine species. „Zootaxa”. 3755 (5), s. 457-469, 2014.