Świętajno (powiat olecki)

Świętajno
	wieś
	; Świętajno z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	olecki
Gmina	Świętajno
Liczba ludności (2011)	954
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	19-411
Tablice rejestracyjne	NOE
SIMC	0770850
	Położenie na mapie Polski Świętajno
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Świętajno
	Położenie na mapie powiatu oleckiego Świętajno
	Położenie na mapie gminy Świętajno Świętajno
	54°00′16″N 22°19′03″E/54,004444 22,317500
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Świętajno (niem. Schwentainen^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Świętajno.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Położona jest nad brzegami jeziora Świętajno i Jeziora Mulistego^[5].

Nazwa wsi wywodzi się od jaćwieskiej włości Sentane, położonych nad jeziorem. Część wsi stanowiły niegdyś samodzielne miejscowości i osady: Grądy (mały majątek ziemski), Rogowszczyzna i Luisenhof.

W Świętajnie mieści się siedziba władz samorządowych i innych instytucji potrzebnych do funkcjonowania społeczności lokalnej takich jak bank spółdzielczy, ośrodek zdrowia, lecznica dla zwierząt, urząd pocztowy, posterunek policji, oraz gminny ośrodek kultury.

Władze gminy wykazują dużą dbałość o środowisko naturalne i rozbudowę infrastruktury. Już od kilku lat wydatkuje się znaczne sumy na te cele. Wybudowano m.in. oczyszczalnię ścieków w Świętajnie, kotłownię olejową w szkole podstawowej, skanalizowano miejscowości Świętajno i Sulejki.

Historia

Wieś założona na prawie chełmińskim 16 marca 1554 na 40 włókach. Wtedy to starosta książęcy, Krzysztof Glaubitz, sprzedał Szczepanowi Kowalowi 4 włóki sołeckie w celu założenia wsi czynszowej.

W 1577 roku powstała parafia ewangelicka, nieco później zbudowano kościół i uruchomiono szkołę. Ostatni budynek trzyklasowej szkoły zbudowany został około 1860 roku. Wieś przez długie lata zamieszkana wyłącznie przez ludność polskiego pochodzenia. W miejscowym kościele nabożeństwa odprawiano po polsku jeszcze na początku XX wieku (według relacji Elizy Alexy). Tu urodził się ks. Marcin Zygmunt Zieleński, polski duszpasterz luterański w Królewcu i wydawca pism religijnych.

W 1938 we wsi było 761 mieszkańców. Był tu urząd pocztowy, urząd stanu cywilnego, posterunek żandarmerii, stacja kolejki wąskotorowej, młyn elektryczny, 3 karczmy, apteka, pracował lekarz oraz kilku rzemieślników.

Obecnie^[kiedy?] mieszka tu ok. 1500 osób.

Zabytki i atrakcje

Do najciekawszych obiektów zabytkowych znajdujących się na terenie gminy należy zaliczyć:

Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Cichym pochodzący jeszcze z XVI wieku przebudowany w I poł. XVIII wieku. Na uwagę zasługuje znajdujący się w tym kościele ołtarz z gotyckim pochodzącym z XVI wieku tryptykiem św. Agnieszki;
kościół z końca XIX w. pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Świętajnie, neogotycki, trzynawowy o stylizowanym wystroju, ołtarz główny eklektyczny^[6],
pałac w Dunajku,
dworek w Połomie,
park dworski w Rogowszczyźnie
park dworski w Cichym,
kurhan Jaćwingów z pozostałościami po zamczysku w okolicy jeziora Stopki w Dybowie.

Zobacz też

Świętajno

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138190
↑ Wieś Świętajno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Kreis Treuburg. [dostęp 2016-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].
↑ HenrykH. Chmielewski HenrykH., KamilK. Zdanowski KamilK., JerzyJ. Waluga JerzyJ., Jeziora Pojezierza Ełckiego, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 2007 (Przewodniki wędkarskie; 7), ISBN 978-83-60111-12-3, OCLC 750639686 .
↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 303

Bibliografia

OLECKO Czasy, ludzie, zdarzenia Tekst: Ryszard Demby, wyd. 2000

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 138190

[2] Wieś Świętajno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1288 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Kreis Treuburg. [dostęp 2016-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-03)].

[5] HenrykH. Chmielewski HenrykH., KamilK. Zdanowski KamilK., JerzyJ. Waluga JerzyJ., Jeziora Pojezierza Ełckiego, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 2007 (Przewodniki wędkarskie; 7), ISBN 978-83-60111-12-3, OCLC 750639686 .

[mapa2007-6] Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 303

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]