5 złotych wzór 1975
| Dane podstawowe | |
| Emitent | |
|---|---|
| Nominał |
5 zł |
| Rocznik |
1975, 1976, 1977, 1979, 1980, 1981, 1982, 1983, 1984, 1985 |
| Emisja | |
| Mennica |
mennica w Leningradzie, |
| Nakład |
316 213 102 szt. |
| Data emisji |
3 lipca 1975 |
| Data wycofania |
1 stycznia 1995 |
| Projektant | |
| Opis fizyczny | |
| Masa |
5 g |
| Średnica |
24 mm |
| Materiał | |
| Rant |
ząbkowany |
| Stempel | |
| Uwagi | |
5 złotych wzór 1975 – moneta pięciozłotowa, wprowadzona do obiegu 3 lipca 1975 r. zarządzeniem z 21 czerwca 1975 r. (M.P. z 1975 r. nr 21, poz. 130), wycofana z dniem denominacji z 1 stycznia 1995 roku, rozporządzeniem prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 18 listopada 1994 r. (M.P. z 1994 r. nr 61, poz. 541)[1].
Pięciozłotówkę wzór 1975 bito do 1985 roku[2].
Awers[edytuj | edytuj kod]
W centralnym punkcie umieszczono godło – orła bez korony, poniżej rok bicia, dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, a na monetach bitych od 1979 w Warszawie pod łapą orła pojawił się znak mennicy[2].
Rewers[edytuj | edytuj kod]
Na tej stronie monety znajduje się napis „5 ZŁ”, na samym dole, wyłącznie na monetach bitych w Leningradzie, umieszczono znak projektanta J.M-N[1].
Nakład[edytuj | edytuj kod]
Monetę bito w mosiądzu na krążku o średnicy 24 mm, masie 5 gramów, z rantem ząbkowanym, według projektu Józefa Markiewicza-Nieszcza, w mennicach w Leningradzie i Warszawie. Nakłady monety w poszczególnych latach przedstawiały się następująco[2]:
| Rocznik | Mennica | Znak mennicy | Nakład (sztuk) |
|---|---|---|---|
| 5 złotych 1975 | Leningrad | 25 000 000 | |
| 5 złotych 1976 | Leningrad | 60 000 000 | |
| 5 złotych 1977 | Leningrad | 50 000 000 | |
| 5 złotych 19781 | ? | ? | ? |
| 5 złotych 1979 | Warszawa | MW | 5 097 500 |
| 5 złotych 1980 | Warszawa | MW | 10 100 000 |
| 5 złotych 1981 | Warszawa | MW | 4 007 600 |
| 5 złotych 1982 | Warszawa | MW | 25 379 000 |
| 5 złotych 1983 | Warszawa | MW | 30 530 602 |
| 5 złotych 1984 | Warszawa | MW | 85 597 600 |
| 5 złotych 1985 | Warszawa | MW | 20 500 800 |
gdzie:1 – znana z próbnej wersji miedzioniklowej[3].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Monet od dnia wprowadzenia aż do dnia denominacji z 1995 r. krążyła w obiegu razem z aluminiową pięciozłotówka wzór 1958[2].
W drugiem połowie lat osiemdziesiątych XX w., ze względu na ujednolicenie wzoru awersu monet obiegowych, została zastąpiona pięciozłotówką wzór 1986[1].
W początkowym okresie w literaturze przedmiotu nie pisano o monecie 5 złotych 1978[4]. Jeszcze w latach dziewięćdziesiątych XX w. została ona jednak włączona do zestawień publikowanych w katalogach, bez podawania wielkości nakładu[2]. Nie ma jednak żadnych oficjalnych informacji ani z Narodowego Banku Polskiego, ani z jakiejkolwiek mennicy, potwierdzających wybicie takiej monety. Na rynku kolekcjonerskim spotyka się czasami 5 złotych 1978 bez znaku mennicy, które jest zazwyczaj przeróbką wcześniejszych roczników, poprzez wklejenie cyfry 8 wyciętej z egzemplarzy z lat osiemdziesiątych[1]. W 2019 r. moneta w wersji próbnej miedzioniklowej, ze znakiem mennicy warszawskiej, pojawiła się na 8. aukcji Gabinetu Numizmatycznego Damiana Marciniaka (pozycja 2457)[3].
Wersje próbne[edytuj | edytuj kod]
Istnieje wersja tej monety należąca do serii próbnych w niklu (1979) z wypukłym napisem „PRÓBA”, wybita w nakładzie 500 sztuk[2].
W 2006 roku na 35. aukcji Warszawskiego Centrum Numizmatycznego[5] pod numerem 691 po raz pierwszy pojawił się konkurencyjny projekt Wacława Kowalika pięciozłotówki z 1975 r., niewprowadzony do obiegu[6], który nie ma swojego odpowiednika w serii monet próbnych niklowych.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Jerzy Chałupski, Specjalizowany katalog monet polskich XX i XXI w. część trzecia Rzeczpospolita Polska 1945-1952 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1952-1989, 2010.
- ↑ a b c d e f Janusz Parchimowicz, Monety polskie, wyd. drugie, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 199.
- ↑ a b Próba MIEDZIONIKIEL 5 złotych 1978 – RZADKOŚĆ st. 1/1- | Archiwum Gabinetu Numizmatycznego D. Marciniak [online], archiwum.gndm.pl [dostęp 2020-03-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-29] (pol.).
- ↑ Czesław Kamiński, Ilustrowany katalog monet polskich 1916-1987, wyd. VII zmienione i uzupełnione, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988, s. 70.
- ↑ WCN, Warszawskie Centrum Numizmatyczne aukcja 35 – katalog, 2006.
- ↑ WCN :: Archiwum :: 35/691 [online], wcn.pl [dostęp 2017-09-30].
