Aśvaghoṣa

Aśvaghoṣa अश्वघोष
Data urodzenia	ok. 80
Miejsce urodzenia	Saketa
Data śmierci	ok. 150
Miejsce śmierci	Peszawar
Szkoła	dhjana

Aśwaghosza, skr. Aśvaghoṣa, devanāgarī: अश्वघोष (ur. 80?, zm. 150 n.e.?) – indyjski filozof-poeta.

Urodził się w Indiach, w mieście Saketa, w rodzinie bramińskiej. Saketa w czasach Buddy była uważana za jedno z sześciu najwspanialszych miast Indii i znajdowała się w kraju Kosala. Życie Aśwaghoszy zakończyło się natomiast w Peszawarze (pasztuński: پښور; urdu: پشاور)[3]. Uważa się, że był pierwszym dramaturgiem sanskryckim. Jest też uznawany za największego, po Kalidasie (skr. Kālidās, devanāgarī: कालिदास), poetę indyjskiego.

Aśwaghosza spopularyzował dworski styl poezji epickiej kavya (skr. kāvya). Najdawniejsze teksty poezji kavya, które przetrwały do dzisiaj, są jego autorstwa.[4]

Aśwaghosza był z początku studentem niebuddyjskich nauk, ale przegrywając debatę z Parśvą (Pārśva) nawrócił się na buddyzm. Został religijnym doradcą króla Kuszanów (chiń. Guishuang, 貴霜), Kaniszki (po kuszańsku: Κανηϸκι, chiń.: 迦腻色伽 Jianisejia), który panował ok. 78 – 102 n.e.

Uważa się, że jest autorem wpływowego tekstu buddyjskiego Przebudzenie wiary w mahajanie (skr. Mahāyānaśraddhotpāda, chiń. Dacheng qixin lun 大乘起信論). Napisał też poemat epicki opisujący żywot Buddy, nazywany Czyny Buddy (skr. Buddhacarita, a poprawniej Buddhacaritaṃ; devanagari बुद्दचरितं; ang. Acts of the Buddha)[1]; oraz Mahalankara (ang. Book of Glory). Jego autorstwa jest również Saundaranandakavya, poemat w stylu kavya (skr. kāvya) na temat nawrócenia Nandy (przyrodniego brata Buddy), które umożliwiło jego wyzwolenie. Pierwsza połowa dzieła opisuje życie Nandy, druga natomiast zawiera opisy buddyjskich doktryn i praktyk ascetycznych[2].

Jest uznawany za 12. patriarchę medytacyjnej linii buddyzmu (skt dhjana, chin. chan).

Dzieła Aśwaghoszy wydane w języku polskim

• Aśwaghosza. Wybrane pieśni epiczne. Przełożył z sanskrytu Andrzej Gawroński. Wyd. 2. Ossolineum Wrocław 1966

Bibliografia

• [1] The Buddha-karika <http://www.sacred-texts.com/bud/sbe49/sbe4900.htm>
• [2] Yoshichika Honda. 'Indian Buddhism and the kāvya literature: Asvaghosa's Saundaranandakavya.' Hiroshima Daigaku Daigakuin Bungaku Kenkyuuka ronshuu , 2004. <http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&cpsidt=16560383>
• [3] Britanica Online Encyclopedia <http://www.britannica.com/eb/article-9010013/Asvaghosa>
• [4] Britanica Online Encyclopedia <http://www.britannica.com/eb/article-9044894/kavya>