Abu Maszar

Abu Maszar
أبو معشر جعفر بن محمد بن عمر البلخي
	; Wizerunek Abu Maszara na zegarze astronomicznym w kościele św. Mikołaja w Stralsundzie
Data i miejsce urodzenia	10 sierpnia 787 ; Balch
Data i miejsce śmierci	9 marca 886 ; Wasit
Zawód, zajęcie	astronom, astrolog, matematyk
Miejsce zamieszkania	Bagdad
Narodowość	perska
Wyznanie	islam
	Multimedia w Wikimedia Commons

Abu Maszar Dżafar ibn Muhammad ibn Umar al-Balchi, znany także jako Albumazar lub Albumasar^[1] (arab. أبو معشر جعفر بن محمد بن عمر البلخي; ur. 10 sierpnia 787 w Balch, zm. 9 marca 886 w Wasit^[1]) – perski astronom, astrolog i matematyk pochodzący z Chorezmu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Służył na dworze Abbasydów w Bagdadzie. W wieku 47 lat pod wpływem Al-Kindiego zwrócił się ku matematyce i filozofii. Studiował dzieła Arystotelesa i neoplatoników, wykorzystując zawarte tam poglądy do umocowania własnych teorii religijnych i astrologicznych^[2]. Przyjął platońską koncepcję emanatyzmu^[3]. W historiozoficznym systemie Abu Maszara wszystko powstaje i upada zależnie od koniunkcji ciał niebieskich^[2]. Świat został stworzony, gdy siedem planet znalazło się w jednej linii w znaku Barana i skończy się, gdy ustawią się razem w znaku Ryb^[1]. Układał kalendarze i chronologie, stosując hinduskie parametry planetarne i ruchy średnie w modelu Ptolemeusza^[2].

Najważniejszymi dziełami Abu Maszara są Kitab al-Madchal al-Kabir ila ilm ahkam an-nudżum, Kitab al-kiranat i Kitab tahawil sini al-alam^[1]. Łacińskie przekłady jego prac przyczyniły się do ponownego poznania poglądów Arystotelesa w średniowiecznej Europie Zachodniej^[2]. Przez współczesnych sobie i następców ceniony jako wybitny astrolog^[1], jego koncepcje były jednak krytykowane przez innych astronomów muzułmańskich takich jak Biruni^[2]. Wywarł wpływ na Rogera Bacona i Alberta Wielkiego, zaś Kitab al-Madchal al-Kabir ila ilm ahkam an-nudżum została dwukrotnie przetłumaczona na łacinę: w 1133 roku przez Jana z Sewilli i w 1140 roku przez Hermana z Karyntii^[3]. Postać Abu Maszara stała się inspiracją m.in. dla sztuk Lo astrologo Giambattisty della Porty (1606) i Albumazar Johna Drydena (1668)^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Albumazar, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2015-10-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e John North: Historia astronomii i kosmologii. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1997, s. 130-131. ISBN 83-7132-233-X.
↑ ^a ^b Stephen F. Brown, Juan Carlos Flores: The A to Z of Medieval Philosophy and Theology. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 2. ISBN 978-0-8108-7597-5.

[britannica-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Albumazar, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2015-10-20] (ang.).

[north-2] John North: Historia astronomii i kosmologii. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1997, s. 130-131. ISBN 83-7132-233-X.

[az-3] Stephen F. Brown, Juan Carlos Flores: The A to Z of Medieval Philosophy and Theology. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 2. ISBN 978-0-8108-7597-5.

[1]

[2]

[3]