Alcedo
| Alcedo[1] | |||
| Linnaeus, 1758[2] | |||
 Zimorodek zwyczajny (A. atthis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Alcedo | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Alcedo – rodzaj ptaków z podrodziny zimorodków (Alcedininae) w obrębie rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae).
Rozmieszczenie geograficzne
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Afryce i Australazji[8].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała 13–22 cm; masa ciała 16–48,5 g[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w 10. wydaniu Systema Naturae, publikacji własnego autorstwa poświęconej systematyce zwierząt[2]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)[9] podgatunek zimorodka zwyczajnego, A. atthis ispida.
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Alcedo: łac. alcedo, alcedinis lub halcedo, halcedinis ‘zimorodek’. Późniejsza pisownia pochodzi od fałszywej etymologii gr. ἁλς hals ‘morze’[10].
- Ispida: epitet gatunkowy Alcedo ispida[a] Linnaeus, 1758; średniowiecznołac. hispida ‘zimorodek’[11]. Gatunek typowy (linneuszowska tautonimia): „Ispida” Brisson, 1760 (= Alcedo ispida[a] Linnaeus, 1758).
- Capya: gr. καπυω kapuō ‘wyzionąć’[12].
- Megalcedo: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē ‘wielki’; rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758[13]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Alcedo hercules Laubmann, 1917.
- Cyanispida: gr. κυανος kuanos ‘ciemnoniebieski’; rodzaj Ispida Brisson, 1760[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Alcedo coerulescens Vieillot, 1818.
- Euryzonia: epitet gatunkowy Alcedo euryzona Temminck, 1830; gr. ευρυς eurus ‘broda’; ζωνη zōnē ‘pasmo, pas’[15]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Alcedo euryzona Temminck, 1830.
- Alcedoides: rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758; gr. -οιδης -oidēs ‘przypominający’[16]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Alcedo meninting Horsfield, 1821.
- Pseudalcedo: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Alcedo Linnaeus, 1758[17]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Alcedo quadribrachys Bonaparte, 1850.
- Caeruleornis: łac. caeruleus ‘niebieski’; gr. ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[18]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Alcedo semitorquata Swainson, 1823.
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[19]:
- Alcedo peninsulae Laubmann, 1941 – zimorodek malajski
- Alcedo euryzona Temminck, 1830 – zimorodek modropierśny
- Alcedo meninting Horsfield, 1821 – zimorodek granatowy
- Alcedo hercules Laubmann, 1917 – zimorodek duży
- Alcedo quadribrachys Bonaparte, 1850 – zimorodek lśniący
- Alcedo semitorquata Swainson, 1823 – zimorodek turkusowy
- Alcedo atthis (Linnaeus, 1758) – zimorodek zwyczajny
- Alcedo coerulescens Vieillot, 1818 – zimorodek błękitny
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Alcedo, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 115. (łac.).
- ↑ P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 20. (niderl.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 4. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 441. (fr. • łac.).
- ↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A. (łac.).
- ↑ a b c d e Laubmann 1923 ↓, s. 195.
- ↑ Laubmann 1923 ↓, s. 196.
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Alcedo, DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01 [dostęp 2024-11-13] (ang.).
- ↑ W. Swainson: Zoological illustrations, or, Original figures and descriptions of new, rare, or interesting animals : selected chiefly from the classes of ornithology, entomology, and conchology, and arranged on the principles of Cuvier and other modern zoologists. Cz. 1. London: Printed by R. and A. Taylor for Baldwin, Cradock, and Joy; and W. Wood, 1821, s. tekst do ryc. 26. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alcedo [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ispida [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Capya [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Megalcedo [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cyanispida [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Euryzonia [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alcedoides [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pseudalcedo [dostęp 2024-11-13].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Caeruleornis [dostęp 2024-11-13].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcedininae Rafinesque, 1815 – zimorodki (wersja: 2024-10-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-11-13].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A. Laubmann. Ueber die generische Stellung von Halcyon leucogaster Fraser. „Archiv für Naturgeschichte”. Abteilung A. 89 (12), s. 190–196, 1923. (niem.).
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).