Aleksandra Zajączek
 Ludwik Marteau, Portret Aleksandry Zajączek | |
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1754 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 lutego 1845 |
| Miejsce spoczynku | |
| Małżeństwo | |
Aleksandra Zajączek księżna herbu Świnka z domu de Pernett (Aleksandra Zajączkowa; ur. ok. 1754 w Słonimie, zm. 13 lutego 1845 w Warszawie)[1] – żona gen. Józefa Zajączka, namiestnika Królestwa Polskiego,.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w Słonimie koło Grodna i pochodziła z rodziny uchodźców hugenockich: była córką pułkownika wojsk litewskich Jakuba Franciszka Perneta, adiutanta hetmana Michała Kazimierza Ogińskiego[2]. W 1786 roku wyszła za mąż za podpułkownika Zajączka, rozwiódłszy się ze swoim pierwszym mężem Isaure, nadwornym lekarzem Jana Klemensa Branickiego, hetmana wielkiego koronnego. Dzięki wpływom Zajączka w Rzymie poprzedni ślub został unieważniony, mimo że w momencie poznania przyszłego męża Aleksandra miała dziewięcioletniego syna[1] (poległ w 1792 w bitwie pod Jemappes)[3].
Generałowa Zajączkowa była słynna ze swojej urody, którą zachwycała do później starości. Według przekazów sekretem jej młodości były kąpiele w lodowatej wodzie, spanie w nieogrzewanej sypialni ochładzanej lodem, spożywanie tylko zimnych i surowych posiłków, a dla utrzymania dobrej kondycji codzienne dziesięciokilometrowe spacery i jazda konna[1]. Świeży wygląd skóry na ramionach w późnym wieku zawdzięczała jednak cienkiej warstwie wosku[4]. W 1836 roku poznała Honoriusza Balzaca, który ocenił według urody jej wiek na 35 lat, a w wieku 60 lat zasłynęła romansem z młodszym od niej o 40 lat Wojciechem Grzymałą, który wkrótce porzucił ją dla młodszej George Sand[2].
W 1818 wraz z mężem otrzymała tytuł książęcy herbu Świnka[2].
Po śmierci męża (w 1826) car przyznał jej dożywotnią pensję w wysokości 75 230 złotych polskich rocznie, poza przysługującą jej jako wdowie wojskową pensją emerytalną (24 770 złp).
Józef Zajączek i Aleksandra de Pernet nie mieli dzieci. Spadkobiercą wszystkich dóbr na mocy testamentu z 31 stycznia 1826 roku został Józef Radoszewski, zięć Ignacego Zajączka, brata generała.
Była damą dworu cesarzowej rosyjskiej Aleksandry Romanowej[5].
Generałowa dożyła sędziwego wieku. Zmarła w pałacu Mniszchów przy ulicy Senatorskiej[6] i została pochowana w kościele Przemienienia Pańskiego przy ul. Miodowej w Warszawie[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Jadwiga Buncler. Aleksandra Zajączkowa (ok. 1754 – 1845). „Opatowianin”, kwiecień 1992.
- ↑ a b c Jerzy Stanisław Majewski: Warszawa nieodbudowana: Królestwo Polskie w latach 1815–1840. Warszawa: Veda Agencja Wydawnicza, 2009, s. 256–257. ISBN 978-83-61932-00-0.
- ↑ Szymon Askenazy: Napoleon a Polska. T. 3. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 83-89738-53-8.
- ↑ Jerzy Stanisław Majewski: Warszawa nieodbudowana: Królestwo Polskie w latach 1815–1840. Warszawa: Veda Agencja Wydawnicza, 2009, s. 20. ISBN 978-83-61932-00-0.
- ↑ Obraz polityczny i statystyczny Królestwa Polskiego iaki był w roku 1830 przed dniem 29 listopada, Warszawa 1830, s. 7.
- ↑ Zbigniew Bania, Tadeusz Jaroszewski: Pałac Rady Ministrów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 98. ISBN 83-01-01323-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jadwiga Nadzieja: Generał Józef Zajączek. Warszawa: 1979.