Alfred Uçi
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: filozofia | |
Alma Mater | |
nauczyciel akademicki | |
Odznaczenia | |
Alfred Uçi (ur. 12 grudnia 1930 w Korczy, zm. 26 października 2016 w Tiranie) – albański profesor, badacz filozofii, estetyki, folkloru, literatury i kultury albańskiej, działacz społeczny i członek Akademii Nauk Albanii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Podczas II wojny światowej walczył w Armii Narodowo-Wyzwoleńczej, mimo sprzeciwu swojego brata oraz babci i internowania jego rodziców przez władze okupacyjne[1]. Alfred był jednym z najmłodszych jej partyzantów; przed ukończeniem 14. roku życia wziął udział w wyzwolenia Korczy[1][2]. Kształcił się na Moskiewskim Uniwersytecie Państwowym im. M.W. Łomonosowa[3]. Wraz z założeniem Państwowego Uniwersytetu Tirany w 1957 roku rozpoczął tam pracę jako profesor filozofii[3] oraz estetyki[2].
W 1972 roku dołączył do Akademii Nauk Albanii[2]. W latach 1979–1986 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Kultury Ludowej oraz redaktora naczelnego czasopisma Kultura Popullore[3][2].
Zmarł dnia 26 października 2016 roku w Tiranie; kondolencje złożyły Akademia Nauk Albanii, Ministerstwo Kultury oraz Biblioteka Narodowa Albanii, która otworzyła wystawę z jego pracami naukowymi[3].
Prace naukowe[3]
[edytuj | edytuj kod]- Estetika, jeta, arti (1970)[2]
- Probleme të estetikës (1976)
- Mitologjia, folklori, letërsia (1982)
- Çështje teorike të estetikës dhe të kulturës (1986)
- Estetika (1986-1988; cztery tomy)
- Shekspiri në botën shqiptare (1996)
- Dostojevski në kohën tonë (1997)
- Ferr-Parajsa danteske (1998)
- Prometeu dhe Hamleti (1998)
- Grotesku kadarean (1999)
- Estetika e groteskut (2000; cztery tomy)
- Estetika në letërsinë shqipe (2001)
- Pesë të mëdhenjtë e letërsisë shqipe në optikën e një rileximi: N. Frashëri, Gj. Fishta, F. Konica, M. Kuteli, Migjeni (2003)
- Filozofia e Teodor Anastas Kavaliotit (2004)
- Estetika e folklorit (2007)
- Universi estetik (2004-2007; trzy tomy)
- Estetika metateorike mbi artin: klasika apo nonklasika? (2008; tom I)
- Filozofia e DonKishotizmit (2010)
- Petro Nini Luarasi, mendimtari martir i Rilindjes Kombëtare: 1865-1911: jetëshkrimi, studime, vepra (2011)
- Estetika Migjeniane: fryma moderne në letërsinë shqipe (2013)
- Ese dhe etyde filozofiko-estetike (2015)
- Jani Vreto dhe Rilindja Kombëtare (2015)
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Kawaler Orderu Skanderbega (przyznany przez prezydenta Albanii Bujara Nishaniego)[2]
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Syn Shegi i Skëndera; od strony matki Alfred miał dziadka Petra, a ze strony ojca babcię Linę i dziadka Krista[1].
Był bratankiem Petra Nini Luarasiego[1][2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Xhevdet Shehu: Alfred Uçi: Unë, partizani 14 vjeçar. gazetadita.al, 2014-11-05. [dostęp 2019-10-19]. (alb.).
- ↑ a b c d e f g “Estetika” e Alfred Uçit është kopjuar nga sovjetikët”. gsh.al, 2018-05-30. (alb.).
- ↑ a b c d e Ndarja nga jeta e filozofti dhe estetit Alfred Uçi, aktiv deri në fund. panorama.com.al, 2016-10-27. (alb.).
- Urodzeni w 1930
- Zmarli w 2016
- Albańscy filozofowie XX wieku
- Albańscy filozofowie XXI wieku
- Albańscy folkloryści
- Estetycy
- Albańscy redaktorzy naczelni
- Żołnierze Armii Narodowo-Wyzwoleńczej
- Absolwenci Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego im. M.W. Łomonosowa
- Ludzie związani ze Związkiem Radzieckim
- Wykładowcy Uniwersytetu Tirańskiego
- Członkowie Akademii Nauk Albanii
- Odznaczeni Orderem Skanderbega
- Ludzie urodzeni w Korczy