Alicja Wolwowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alicja Wolwowicz
Ilustracja
Alicja Wolwowicz (2023)
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1928
Borysław

Zawód, zajęcie

nauczycielka polonistka

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Rodzice

Wiktor, Tekla

Krewni i powinowaci

Ryszard, Wiesław (bracia)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Komisji Edukacji Narodowej Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
Złota Odznaka ZNP

Alicja Maria Wolwowicz (ur. 1 maja 1928 w Borysławiu) – polska polonistka, nauczycielka, podharcmistrzyni, działaczka społeczna.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w 1928 w Borysławiu[1][2]. Jej ojciec Wiktor (1887-1971) był inżynierem kopalnictwa naftowego, a matka Tekla (1894–1981) nauczycielką[3][4]. Alicja Wolwowicz urodziła się w Borysławiu, gdzie w tym czasie pracował jej ojciec[5]. Jej braćmi byli Ryszard (1921–2015, harcerz, instruktor ZHP, żołnierz ZWZ-AK, inżynier[6][7][8]) i Wiesław (1922-2014, oficer Polskich Sił Zbrojnych).

W rodzinnym mieście Alicja Wolwowicz ukończyła pięć lat szkoły[2]. Podczas II wojny światowej i trwającej okupacji sowieckiej zdała szóstą klasę, po czym udała się do Przysłupia (miejsce pracy ojca) i stamtąd po ataku Niemiec na ZSRR przeniosła się do Rypnego[2]. Egzamin z klasy siódmek zdała w Drohobyczu pod okupacją niemiecką[2]. W lutym 1944 przybyła z rodzicami do Sanoka, początkowo mieszkając u dziadków, a potem we własnym domu na Błoniach[2]. Wówczas podjęła naukę w tamtejszej Publicznej Szkole Gospodarstwa Domowego i Szkole Rzemiosła Dla Krawczyń) działającej w budynku późniejszej plebanii parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa naprzeciw kościoła pod tym wezwaniem przy ulicy Kazimierza Lipińskiego), którą ukończyła w lipcu 1944. Od jesieni 1944 uczęszczała do Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku, gdzie po trzech latach w 1947 zdała maturę w oddziale matematyczno-fizycznym[2][9].

Od 1947 do 1952 studiowała Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując dyplom magistra filologii polskiej[1][2]. Po skierowaniu do pracy uczyła w szkołach średnich: w Bielsku-Białej do 1955, a następnie w Czechowicach do 1961[2]. W latach 1961-1984 była etatową nauczycielką języka polskiego w szkole ekonomicznej w Sanoku, a po przejściu na emeryturę z dniem 1 września 1985 prowadziła lekcje nadal w niewielkim wymiarze godzin do 1992[10][1][2]. Prowadziła kronikę szkolną ZSE w Sanoku[1][11] do 1985[12]. Była autorką dwóch rozdziałów w publikacji pt. Księga pamiątkowa Szkół Ekonomicznych w Sanoku 1925–1995[13]. Działała w ZNP, była przewodniczącą Ogniska ZNP w latach 1969-1980 i członkiem Miejskiej Rady Zakładowej ZNP[14][1].

Przez trzy lata nauki w Sanoku od 1944 do 1947 należała do harcerstwa, a w grudniu 1947 zlożyła przyrzeczenie harcerskie[2]. Została drużynową VI Drużyny Harcerek im. Jana Kasprowicza w Sanoku[15]. Do tej aktywności powróciła na emeryturze[2]. Zaangażowała się w ramach sanockiego hufca, uzyskując tytuł podharcmistrzyni[16]. Została członkiem Komisji Historycznej Hufca Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego w Sanoku[17]. W 1981 została wybrana do składu Komisji Zakładowej Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, a po przejściu na emeryturę została kronikarzem i przewodniczącą sekcji emerytów[18][1][19]. W wyborach samorządowych 1994 bez powodzenia ubiegała się o mandat radnej Rady Miasta Sanoka startując z listy Unii dla Rozwoju Sanoka[20][21]. Wstąpiła do założonego w 1990 Klubu Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Sanoku, w którym objęła funkcje sekretarki i kronikarki[22]. Została wiceprzewodniczącą Koła Terenowego Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej i Borysławskiej w Krośnie[23].

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia
Nagrody
  • Nagroda Kuratora Oświaty i Wychowania[1]
  • Nagroda Ministra Oświaty i Wychowania – dwukrotnie[1], w tym I stopnia (1972)[29]
  • Nagroda Dyrektora ZSE w Sanoku[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i j k l m Sylwetki 1995 ↓, s. 277.
  2. a b c d e f g h i j k Paszkiewicz 2023 ↓, s. 8.
  3. Tekla Wolwowicz: Z odległych lat. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 9-24. ISBN 83-03-02288-1.
  4. Tekla Wolwowicz. Mój start w zawodzie nauczycielskim. Wspomnienia z roku 1914. „Rocznik Sanocki 1995”. Tom VII, s. 167-171, 1995. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096. 
  5. Tekla Wolwowicz: Z odległych lat. W: Rocznik Sanocki 1986. T. VI: 1986. Rzeszów: Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka, 1988, s. 23. ISBN 83-03-02288-1.
  6. Ryszard Wolwowicz: Szkic harcerski. zhpsanok.pl, 2015-01-26. [dostęp 2018-01-16].
  7. Kolega dr inż. Ryszard Wolwowicz nie żyje. sitpnig.pl, 2015-01-26. [dostęp 2018-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-17)].
  8. Pozostaną w pamięci. Kondolencje. „Tygodnik Sanocki”. Nr 5 (1205), s. 4, 30 stycznia 2015. 
  9. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-02-21].
  10. Dzieje 1995 ↓, s. 72, 84.
  11. Krystyna Chowaniec: W latach powojennych, Szkoły ponadpodstawowe. Zespół Szkół Ekonomicznych. W: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka. Kraków: Secesja, 1995, s. 882. ISBN 83-86077-57-3.
  12. Dzieje 1995 ↓, s. 74.
  13. Zagadnienia ogólne oświaty, szkolnictwa i wychowania. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2015-06-03].
  14. Praca 1995 ↓, s. 250, 251.
  15. Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 14.
  16. Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 10. ISBN 978-83-62960-05-7.
  17. Rozkaz L 14/2016 z 17 października. zhpsanok.pl, 2016-10-19. [dostęp 2017-05-11].
  18. Praca 1995 ↓, s. 255-256, 261.
  19. Kalendarium działań „Solidarności” w sanockiej oświacie na tle przemian ustrojowych w Polsce. sokolsanok.pl. [dostęp 2015-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-22)].
  20. Masz 189, wybierz jednego. „Echo Sanoka”. Nr 21, s. 10, 6 czerwca 1994. 
  21. Najwięcej 454, najmniej 3. lekarze popularni, abstynenci nie. „Echo Sanoka”. Nr 24, s. 9, 27 czerwca 1994. 
  22. Jolanta Ziobro. 10-lecie Klubu TMLiKPW. Wierni korzeniom. „Tygodnik Sanocki”. Nr 23 (448), s. 4, 9 czerwca 2000. 
  23. Koło Terenowe SPZD w Krośnie. spzd.org. [dostęp 2015-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-25)].
  24. Janina Odyniec: Życie szkoły na dziesięć miesięcy podzielone. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 113. ISBN 83-903469-0-7.
  25. Praca 1995 ↓, s. 252.
  26. Krystyna Chowaniec: 100 lat sanockiego harcerstwa 1911–2011. Suplement. Sanok: 2011, s. 10, 12. ISBN 978-83-62960-05-7.
  27. 85 lat sanockiego harcerstwa. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (255), s. 4, 27 września 1996. 
  28. Jolanta Ziobro. Po prostu byli ludźmi. „Tygodnik Sanocki”. Nr 43 (989), s. 11, 29 października 2010. 
  29. Dzieje 1995 ↓, s. 77.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Alicja Wolwowicz: Dzieje szkoły w zarysie (1945-1995). W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 65-92. ISBN 83-903469-0-7.
  • Marek Boczar: Sylwetki nauczycieli z długoletnim stażem. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 269-278. ISBN 83-903469-0-7.
  • Alicja Wolwowicz: Praca związkowa. Związek Nauczycielstwa Polskiego i Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. W: Księga pamiątkowa szkół ekonomicznych w Sanoku 1925-1995. Sanok: 1995, s. 249-264. ISBN 83-903469-0-7.
  • Alicja Wolwowicz. Była w Sanoku taka szkoła. „Rocznik Sanocki”. Tom VIII, s. 165-172, 2001. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  • Alicja Wolwowicz: Zarys dziejów sanockiego harcerstwa. W: 95 lat sanockiego harcerstwa 1911–2006. Sanok: 2006, s. 14.
  • Piotr Paszkiewicz. Z kroniki dawnych lat. Rozmowa z Alicją Wolwowicz. „Tygodnik Sanocki”. Nr 34 (1683), s. 8, 25 sierpnia 2023.