Anaktoria (wiersz)
Anaktoria (ang. Anactoria) – wiersz angielskiego poety i dramaturga Algernona Charlesa Swinburne’a[1], opublikowany w zbiorze Poems and Ballads w 1866.
Forma[edytuj | edytuj kod]
Utwór jest napisany przy użyciu dystychu bohaterskiego (heroic couplet), czyli parzyście rymowanego pentametru jambicznego (dziesięciozgłoskowca). Ma formę monologu dramatycznego[2][3]. Podmiotem mówiącym jest grecka poetka Safona[4]. Utwór odwołuje się do jednego z liryków Safony (Do Anaktorii[5]).
- My life is bitter with thy love; thine eyes
- Blind me, thy tresses burn me, thy sharp sighs
- Divide my flesh and spirit with soft sound,
- And my blood strengthens, and my veins abound.
- I pray thee sigh not, speak not, draw not breath;
- Let life burn down, and dream it is not death.
- I would the sea had hidden us, the fire
- (Wilt thou fear that, and fear not my desire?)
- Severed the bones that bleach, the flesh that cleaves,
- And let our sifted ashes drop like leaves.
- I feel thy blood against my blood: my pain
- Pains thee, and lips bruise lips, and vein stings vein.
Treść[edytuj | edytuj kod]
Utwór ma charakter otwarcie erotyczny, co dla pruderyjnych wiktoriańskich czytelników było czymś szokującym[6]. Anactoria została nawet nazwana najsławniejszym i najbardziej skandalizującym utworem poety[7]. Jest wyznaniem Safony skierowanym do Anaktorii. David A. Cook podkreśla jednak, że Swinburne tematykę miłosną traktuje jako pretekst do ukazania wyobcowania artysty w kulturze zachodu[8]. Poeta porusza też kwestię unieśmiertelnienia człowieka w dziele literackim[3]. Swinburne uważał Safonę za największą poetkę w historii i wielokrotnie o niej pisał. Wspominał ją między innymi w wierszach Sapphics (1866) i On the Cliffs (1880)[9]. Elizabeth Prettejohn uważa, że poemat Swinburne’a wyznacza moment, od którego Safona jest w kulturze zachodniej postrzegana jako kobieta kochająca inaczej[10].
Przekład[edytuj | edytuj kod]
Na język polski wiersz Swinburne’a przełożył (jedenastozgłoskowcem) Jan Kasprowicz. Przekład został opublikowany w autorskiej antologii Poeci angielscy. Wybór poezyi, wydanej we Lwowie w 1907.
- Księżyc, śnieg, rosa już mnie nie uleczy,
- I wszelkie inne, chłód niosące rzeczy,
- Już nie uleczą mnie i nie ukoją,
- Aż sen najwyższy przyjdzie z ciszą swoją,
- Aż czas zaniknie w każdym swym okresie,
- Aż przeznaczenie jarzmo bogów zniesie
- I, by nasycić wszelką mą podnietę,
- Da mi na usta i Lotus i Lethę,
- Aż mnie pogrąży całą w mroków łożu
- I w wiekuistem, niezmożonem morzu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Algernon Charles Swinburne, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-03-09] (ang.).
- ↑ Annotated "Anactoria". annotatedanactoria.wordpress.com. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- ↑ a b Aaron Kashtan: Swinburne's "Anactoria": The Death of Love versus the Afterlife of Art. victorianweb.or. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- ↑ Safona, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-03-09].
- ↑ Safona: Do Anaktorii. j_uhma.republika.pl. [dostęp 2017-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-31)]. (pol.).
- ↑ Algernon Charles Swinburne, Poet (1837–1909). PoetryFoundation.org. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- ↑ Yopie Prins: Victorian Sappho. books.google.pl, 1999. s. 112. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- ↑ David A. Cook: The Content and Meaning of Swinburne's "Anactoria". jstor.org, 1971. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- ↑ Sarah Parker: Whose Muse?: Sappho, Swinburne, and Amy Lowell. dspace.lboro.ac.uk, 2013. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- ↑ Elizabeth Prettejohn: Solomon, Swinburne, Sappho. muse.jhu.edu, 2008. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Algernon Charles Swinburne: Poems and Ballads. Archive.org, 1866. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).
- Algernon Charles Swinburne: Anactoria, and Other Lyrical Poems. Archive.org, 1906. [dostęp 2017-03-09]. (ang.).