Antoni Gramatyka
 zdjęcie opublikowane w 1922 roku | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Grobowiec rodziny Gramatyków.
Antoni Gramatyka (ur. 1841 w Kalwarii Zebrzydowskiej, zm. 23 grudnia 1922 w Krakowie[1]) – polski malarz twórczością związany z Krakowem i jego okolicami.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1870 (według niektórych źródeł studiował od 1866 do 1870) rozpoczął studia w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, jego nauczycielami byli Władysław Łuszczkiewicz i Jan Matejko. Po ich ukończeniu naukę kontynuował w wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Christiana Rubena i Josepha von Führicha. Po powrocie do Krakowa kontynuował naukę w Szkole Sztuk Pięknych. Swoje prace wystawiał we Lwowie i Krakowie z Towarzystwem Przyjaciół Sztuk Pięknych oraz z warszawskim Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych. Należał do malarzy realistów, w swoich obrazach przedstawiał codzienne życie mieszkańców Krakowa i podkrakowskich wsi. Malował pejzaże z okolic rodzinnej Kalwarii Zebrzydowskiej, Żywiecczyzny, Podhala, Spiszu i okolic Krakowa. Ponadto był portrecistą oraz twórcą malującym sceny historyczne i religijne, tworzył również polichromie kościelne m.in. w bazylice katedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku. Brał udział w pracach renowacyjno-konserwatorskich, odnawiał malowidła w kaplicy św. Zofii na Wawelu i kościoła Najświętszej Marii Panny[2].
Zmarł w Krakowie i spoczywa na cmentarzu Rakowickim (kw. 44)[3]. Miał córkę Annę Gramatyka-Ostrowską, malarkę[4].
Wybrane dzieła[edytuj | edytuj kod]
- Św. Jacek unoszący figurę N.P. Maryi nad Tatrami
- Św. Jadwiga ks. śląska
- Miłosierdzie
- Długosz
- Św. Wojciech uczący pieśni
- Spowiedź ks. Robaka
- Św. Franciszek rozmawiający z ptaszkami
- Kopernik
- Miłosierdzie
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W Krakowie w dzielnicy V na Nowej Wsi w sąsiedztwie Miasteczka Studenckiego znajduje się ulica Gramatyka. W XVIII wieku teren ten trafił w ręce Akademii Krakowskiej z przeznaczeniem na budowę katedry gramatyki. Folwark, który powstał w tym miejscu otrzymał nazwę Gramatyka. W 1910 roku Nowa Wieś Narodowa włączona została w granice Krakowa i była to bezimienna ulica, nazwę Gramatyka nadano jej po II wojnie. Obecnie na niektórych mapach Krakowa widnieje nazwa owej ulicy – Antoniego Gramatyka. Żadne źródło nie podaje pochodzenia tej nazwy[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nekrolog Wiadomości krakowskie 1922 nr 59 z 24 grudnia s.20.
- ↑ Nad mogiłą nestora krakowskich malarzy Nowości Illustrowane 1922 nr 47 s. 4 (zdjęcie) [1].
- ↑ Antoni Gramatyka. agraart.pl. [dostęp 2017-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-02)]. (pol.).
- ↑ Ś.p. Antoni Gramatyka Wiadomości Krakowskie 1922 nr 61 z 30 grudnia s. 3 [2].
- ↑ SymiSun* - symisun.com, www.kmk.krakow.pl – wykaz charakterystycznych, dziwnych i śmiesznych nazw ulic w Krakowie [online], kmk.krakow.pl [dostęp 2018-10-14].
Źródła[edytuj | edytuj kod]
- Elżbieta Supranowicz Nazwy ulic Krakowa, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 1995, ISBN 83-85579-48-6