Ardipithecus ramidus
| Ardipithecus ramidus | |
| (White et al., 1994) | |
| Okres istnienia: 4,4 mln lat temu | |
 odnalezione kości czaszki | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarionty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | strunowce |
| Podtyp | kręgowce |
| Gromada | ssaki |
| Rząd | naczelne |
| Rodzina | człowiekowate |
| Podrodzina | Homininae |
| Plemię | Hominini |
| Rodzaj | Ardipithecus |
| Gatunek | A. ramidus |
Ardipithecus ramidus (syn. Australopithecus ramidus; Ardipithecus ramidus ramidus[1]) – gatunek wymarłego ssaka naczelnego z rodziny człowiekowatych (Hominidae) żyjącego w pliocenie na terenach Afryki. Najbardziej kompletne skamieniałości A. ramidus pochodzą z 2019 roku, z okolic wioski Aramis w Etiopii i liczą około 4,4 mln lat; znalezisko zostało przez jej odkrywców (Tim White, Berhane Asfaw, Giday WoldeGabriel) nazwane Ardi[2].
Pochodzący z Aramis szkielet młodej samicy nie przypomina budową szkieletu szympansa, goryla, ani innych naczelnych blisko spokrewnionych z człowiekiem[3]. A. ramidus wykazywał cechy zarówno hominidów nadrzewnych, jak i pewną formę naziemnej dwunożności, bardziej prymitywną niż występująca u Australopithecus. Żył prawdopodobnie głównie w lasach[4]. Był stworzeniem dwunożnym, miał chwytne stopy, stosunkowo niewielką czaszkę – objętość puszki mózgowej wynosiła 300–350 cm³. Wiele cech budowy czaszki występowało także u Sahelanthropus, dowodząc, że czaszki środkowoplioceńskich hominidów znacząco różniły się od tych u australopiteków oraz współczesnych małp[5]. Odnaleziono ponad 145 zębów Ardipithecus ramidus – ich budowa sugeruje, że hominid ten był prawdopodobnie wszystkożercą lub owocożercą[6]. Samica miała około 120 cm wzrostu i ważyła 50 kg[5].
Nazwa Ardipithecus ramidus wywodzi się z języka afarskiego, gdzie ardi oznacza „gleba”, „grunt”, a ramid – „korzeń”[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Cela-Conde, C.J.; Ayala, F.J. 2003: Genera of the human lineage. PNAS, 100(13): 7684-7689.
- ↑ a b Jamie Shreeve, Ścieżki ewolucji, „National Geographic Polska”, 130, Warszawa 2010, ISSN 1507-5966.
- ↑ Ann Gibbons. A New Kind of Ancestor: Ardipithecus Unveiled. „Science”. 326 (5949), s. 36, 2009. DOI: 10.1126/science.326_36 (ang.).
- ↑ Tim D. White, Berhane Asfaw, Yonas Beyene, Yohannes Haile-Selassie, C. Owen Lovejoy, Gen Suwa i Giday WoldeGabriel. Ardipithecus ramidus and the Paleobiology of Early Hominids. „Science”. 326 (5949), s. 64, 2009. DOI: 10.1126/science.1175802 (ang.).
- ↑ a b Gen Suwa, Berhane Asfaw, Reiko T. Kono, Daisuke Kubo, C. Owen Lovejoy i Tim D. White. The Ardipithecus ramidus Skull and Its Implications for Hominid Origins. „Science”. 326 (5949), s. 68, 2009. DOI: 10.1126/science.1175825 (ang.).
- ↑ Gen Suwa i inni, Paleobiological Implications of the Ardipithecus ramidus Dentition, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 69, DOI: 10.1126/science.1175824 (ang.).c?