Ascobolus immersus
 Owocnik z wystającym workiem | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Ascobolus immersus |
| Nazwa systematyczna | |
| Ascobolus immersus Berk. & Broome Neues Mag. Bot. 1: 115 (1794) | |
Ascobolus immersus Berk. & Broome – gatunek grzybów z rodziny Ascobolaceae[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ascobolus, Ascobolaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1794 r. Christiaan Hendrik Persoon na odchodach bydła domowego i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:
- Dasyobolus immersus (Pers.) Sacc. 1895
- Dasyobolus porphyrosporus (Hedw.) Sacc. 1895
- Octospora porphyrospora Hedw. 1789
- Peziza porphyrospora (Hedw.) Lam. 1816[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Askokarpy typu apotecjum, występujące zwykle w rozproszeniu, beztrzonowe, o średnicy 500–1200 µm, początkowo zamknięte, o kształcie kulistym do jajowatego, w miarę dojrzewania przechodzące w kuliste lub gruszkowate z 3–7 odsłoniętymi i wystającymi workami z askosporami, które można łatwo zaobserwować pod mikroskopem stereoskopowym. Powierzchnia o barwie od żółtej przez ciemnożółtą do zielonkawobrązowej. Hymenium złożone z kilku odsłoniętych worków. Hypotecjum cienkie, zbudowane z małych, izodiametrycznych komórek, słabo widoczne. Ekscypulum zbudowane z komórek kanciastych, półkulistych lub podłużnych (textura angularis i textura globosa). Parafizy nitkowate, proste lub rozgałęzione, septowane, szkliste, o grubości 2–3 μm, w niektórych apotecjach zanurzone w zielonkawo-żółtej substancji. Worki 8-zarodnikowe, szeroko maczugowate, 394–445 × 107–130 μm, z krótkim trzonkiem, o zaokrąglonej górnej części, przed wyzwoleniem zarodników znacznie dłuższe, osiągające długość 690–700 μm. Dojrzałe askospory w dwóch rzędach lub nieregularnie rozmieszczone w workach, o zmiennej morfologii, podłużne do elipsoidalnych, czasami półkuliste, w młodym wieku szkliste, później nabierające fioletowej barwy, ostatecznie o barwie od czerwonej do fioletowobrązowej, gładkie lub z jedną do kilku gutuli, o wymiarach 57,5–62,5 × 30–35 µm, otoczone grubą galaretowatą osłoną[3].
.Od innych gatunków Ascobolus można go łatwo odróżnić po bardzo dużych askosporach otoczonych wyraźną galaretowatą otoczką[3].
Zasięg występowania i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Ascobolus immersus występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Najwięcej jego stanowisk podano w Europie[4]. W Polsce w 2006 r. M.A. Chmiel przytoczyła kilkanaście stanowisk[5], w późniejszych latach podano następne[6].
Grzyb koprofilny rozwijający się na odchodach zwierząt roślinożernych[5]. Jest jednym z najczęściej spotykanych grzybów występujących na odchodach zwierząt roślinożernych[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-02] (ang.).
- ↑ a b c R.F.R. Melo i inni, A world-monograph of the genera Ascobolus and Saccobolus (Ascomycota, Pezizales) in Brazil, „Mycosphere”, 5 (6), Mycosphere Online Edition, 2014, s. 794, DOI: 10.5943/mycosphere/5/6/9 [dostęp 2023-11-30] (ang.).
- ↑ Występowanie Ascobolus immersus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-02].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 17, ISBN 978-83-89648-46-4.
- ↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-01-02] (pol.).