Bartłomiej Sabela
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 lutego 1982 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
reportażysta, fotoreporter |
| Strona internetowa | |
Bartłomiej Sabela (ur. 2 lutego 1982 w Poddębicach) – polski reportażysta, fotoreporter, aktywista.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Jako autor reportaży debiutował w 2013 roku książką Może (morze) wróci. Opowieść o Uzbekistanie i ginącym Morzu Aralskim została nagrodzona Bursztynowym Motylem[1] oraz Nagrodą Magellana[2]. W październiku 2015 roku, w Wydawnictwie Czarne, ukazała się jego druga książka Wszystkie ziarna piasku o Saharze Zachodniej, ostatniej afrykańskiej kolonii, wyróżniona Afrykasem 2015 przez Fundację Afryka Inaczej[3] i nominowana do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej[4]. W kwietniu 2017 wydał trzecią książkę Afronauci – reportaż o losach groteskowej Zambijskiej Akademii Kosmicznej, która istniała w Lusace w latach sześćdziesiątych XX wieku. W 2018 roku otrzymał nagrodę Próg przyznawaną przez magazyn „Kontynenty”[5]. Wiosną 2023 ukazała się jego najnowsza książka Wędrówka Tusz – reportaż literacki o losie zwierząt we współczesnym świecie[6]. Książka ta została Książką Reporterską Roku Grand Press[7].
Sabela jest autorem reportaży z: Algierii, Kenii, Konga, Mauretanii, Nigru i Bhutanu. Zajmował się też tematyką krajową. Swoje artykuły publikował w „Dużym Formacie”, „Kontynentach”, „Piśmie” i „Podróżach”[5].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Książki[edytuj | edytuj kod]
- Może (morze) wróci (Bezdroża, Gliwice 2013, ISBN 978-83-246-7698-9)[8]
- Wszystkie ziarna piasku (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015, drugie wydanie 2021, ISBN 978-83-8049-169-4)[9]
- Afronauci (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017, ISBN 978-83-8049-460-2)[10]
- Wędrówka Tusz (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, ISBN 978-83-8191-659-2)[6]
Wybrane reportaże gazetowe[edytuj | edytuj kod]
- Przepraszam, gdzie tu faszyzm? (Duży Format, 11 sierpnia 2016)
- Pożegnanie z Afryką (Duży Format, 7 listopada 2016)
- Otwórz się na gwałt (Duży Format, 5 czerwca 2017)
- Uciekły nawet szczury (Duży Format, 23 listopada 2017)
- Jądro chciwości (Pismo, styczeń 2018)
- Dzieci nie chcą śmieci (Duży Format, 30 lipca 2018)
- Pięć kilometrów z wodą na głowie (Duży Format, 21 stycznia 2019)
- Kopią, aż domy pękają (Duży Format, 11 marca 2019)
- Pożegnaj się z rodziną, kapusiu (Duży Format, 15 lipca 2019)
- Wielka łapanka (Pismo, czerwiec 2020)
- Z ubojni zwierzę nie ucieka (Pismo, wrzesień 2020)
- Wędrówka tusz (Pismo, listopad 2020)
- Gdzie jest haczyk? (Pismo, luty 2021)
- Tylko koni żal (Pismo, maj 2021)
- Mur nadziei (Pismo, wrzesień 2022)
Aktywizm[edytuj | edytuj kod]
Od 2016 roku Sabela brał czynny udział w antyrządowych akcjach i protestach ulicznej opozycji. Był aktywny w demonstracjach broniących praworządności, Trybunału Konstytucyjnego, praw człowieka oraz przyrody, protestach antyfaszystowskich[11]. Między 2016 a 2020, podobnie jak wielu innych uczestników demonstracji, był wielokrotnie zatrzymywany przez policję, szykanowany, otrzymywał zarzuty z kodeksów wykroczeń i karnego[12][13][14]. W czerwcu 2020 roku, po tym jak w Warszawie rozwieszono plakaty o ministrze zdrowia Łukaszu Szumowskim[15][16][17][18], policja wtargnęła do jego domu, przeszukując mieszkanie i rekwirując sprzęt elektroniczny oraz pieniądze[19]. Sam Sabela został skuty i zatrzymany na 24 godziny[20]. We wrześniu 2021 brał udział w okupacji siedziby zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża[21][22]. Wszystkie postępowania w jego sprawie umorzono lub wydano wyroki uniewinniające[23].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bursztynowy Motyl dla Bartka Sabeli, autora książki Może (morze) wróci [online], Głos Wielkopolski, 12 maja 2014 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Najlepsze przewodniki, książki podróżnicze, mapy – 13 publikacji wyróżnionych Nagrodą Magellana 2013 [online], podroze.se.pl, 23 maja 2014 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ AFrykasy roku 2015 [online], Fundacja na rzecz Centrum Wielokulturowego w Warszawie, 28 stycznia 2016 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Wojciech Proma, Nagroda im. Torańskiej [online], Ogólnopolski Turniej Reportażu im. Wandy Dybalskiej [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ a b Bartek Sabela – Wydawnictwo Czarne [online], Wydawnictwo Czarne [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ a b Wędrówka tusz [online], czarne.com.pl [dostęp 2023-05-26].
- ↑ „Wędrówka tusz” Bartka Sabeli została Książką Reporterską Roku [online], Rynek książki, 14 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-12] (pol.).
- ↑ Helion SA, Może (morze) wróci, ISBN 978-83-246-6737-6 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Wydawnictwo Czarne, Wszystkie ziarna piasku [online], czarne.com.pl [dostęp 2022-12-29].
- ↑ Wydawnictwo Czarne, Afronauci [online], czarne.com.pl [dostęp 2022-12-29].
- ↑ Marta Woźniak, Protestowali na ulicach Warszawy, teraz słono za to płacą. Ale oni o tych tysiącach złotych nie myślą [online], wyborcza.pl, 18 lipca 2021 [dostęp 2022-12-29].
- ↑ Magdalena Chrzczonowicz, Policja wyłapywała uczestników zakończonego już protestu kobiet. Jednego zatrzymała na 24 godziny [online], oko.press, 17 stycznia 2018 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Justyna Suchecka, Bartek Sabela z Obywateli RP zatrzymany po manifestacji. Za race odpalone przed ratuszem. "Na Marszu Niepodległości płonęły ich tysiące" [online], wyborcza.pl, 14 listopada 2017 [dostęp 2022-12-29].
- ↑ KUB, Obywatel RP o zachowaniu policji podczas zatrzymania: To, co działo się w radiowozie, było straszne [online], TOK FM, 17 listopada 2017 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Marta K. Nowak, 41 godzin w areszcie, kajdanki, rozbieranie do naga, przysiady. Wstrząsająca rozmowa z Anną W. [online], oko.press, 13 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03] (pol.).
- ↑ Dominika Sitnicka, Plakaty w gablotach AMS. Władza straszy "zostawcie Szumowskiego, bo pożałujecie". Co na to AMS? [online], oko.press, 11 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03] (pol.).
- ↑ Marta K. Nowak, Aktywiści zwolnieni z aresztu. Prawnicy: zarzut absurdalny, zatrzymanie nielegalne. "To represje" [online], oko.press, 11 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03] (pol.).
- ↑ Robert Kowalski i Sebastian Klauziński, News OKO.press. Policja zatrzymała kolejną osobę za plakaty z Szumowskim [online], oko.press, 9 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03] (pol.).
- ↑ Beata Czuma, Amnesty International staje w obronie aktywistów od plakatów krytykujących Łukasza Szumowskiego [online], www.wirtualnemedia.pl, 20 czerwca 2020 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Activists risk jail for poster campaign [online], www.amnesty.org.uk [dostęp 2022-12-29].
- ↑ b, Aktywiści okupują siedzibę PCK. Żądają realnej pomocy dla uchodźców na granicy [online], gazetapl, 27 września 2021 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Magdalena Chrzczonowicz, „Nie ma uchodźców, są ludzie. PCK na granicę!”. Aktywiści okupują siedzibę Polskiego Czerwonego Krzyża [online], oko.press, 27 września 2021 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ Agnieszka Żądło, Były przeszukania i zatrzymania. A po roku śledztwo w sprawie plakatów z ministrem Szumowskim umorzono [online], Newsweek, 18 czerwca 2020 [dostęp 2022-12-29] (pol.).