Basy (skała)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Na dole Gęśle, na szczycie Basy

Basy – masywna skała w grupie Lorencowych Skałek w Pieninach Spiskich[1]. Grupa Lorenzowych Skałek znajduje się we wsi Krempachy na polach, na południe od zabudowanego obszaru tej miejscowości, a Basy znajdują się na jej szczycie. Wznoszą się na wysokość 650,5 m n.p.m.[2] U południowo-zachodniego podnóża Lorencowych Skałek wznoszą się Gęśle, których nazwa pochodzi od góralskiego instrumentu muzycznego[3]. Basami w gwarze podhalańskiej i spiskiej nazywano inny instrument muzyczny – basetlę[4].

Basy to skały wapienne sukcesji czorsztyńskiej. Tworzą je dwie grupy skał. Dolna to czerwone wapienie krynoidowe formacji wapienia z Krupianki wieku środkowojurajskiego. Nad nimi leżą uławicone, czerwone wapienie bulaste formacji wapienia czorsztyńskiego (szeroko rozprzestrzenionej w alpejskiej geologii tzw. facji Ammonitico Rosso). Wszystkie są najpłytszą sukcesją w basenie pienińskim, który w mezozoiku był jedną z najbardziej północnych gałęzi oceanu Tetydy[1].

Basy wraz z Gęślami są pomnikiem przyrody nieożywionej[1].

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

szlak rowerowy czerwony – czerwony szlak rowerowy. Odcinek z Krempach do Dursztyna[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Michał Krobicki, Jan Golonka, Skalne atrakcje Polskich Karpat -część 4. Pieniny, Władysław Łoboz (red.) [online] [dostęp 2021-11-12].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2021-09-28].
  3. Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, ISBN 83-915859-4-8.
  4. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  5. Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” s.c., 2008.
Od lewej: Snoborcyna Skała i Lorenzowe Skałki
Od lewej: Snoborcyna Skała i Lorenzowe Skałki