Bekasik
| ||
| Lymnocryptes minimus[1] | ||
| (Brünnich, 1764) | ||
.jpg)
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | siewkowe | |
| Podrząd | bekasowce | |
| Rodzina | bekasowate | |
| Podrodzina | słonki | |
| Plemię | Scolopacini | |
| Rodzaj | Lymnocryptes[2] F. Boie, 1826 | |
| Gatunek | bekasik | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 w sezonie lęgowym zimowiska | ||
Bekasik[5], bekas mały (Lymnocryptes minimus) – gatunek małego ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Jedyny przedstawiciel rodzaju Lymnocryptes[5][6]. Nie wyróżnia się podgatunków[3][6].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje pas od północno-wschodniej części Półwyspu Skandynawskiego po wschodnią Syberię. Izolowane populacje w południowej Szwecji, północno-wschodniej Polsce, w północnej Białorusi i krajach bałtyckich. Zimuje od Wysp Brytyjskich poprzez zachodnią Europę po basen Morza Śródziemnego (w tym Afrykę Północną), oraz w Afryce Subsaharyjskiej i w pasie od Azji Mniejszej przez Lewant, Kaukaz, Irak, Iran, Afganistan po Indie, południowe Chiny i Indochiny.
W Polsce przestał się gnieździć w XIX wieku. W 1977 roku odnaleziono dwa gniazda na Bagnie Ławki w Kotlinie Biebrzańskiej, jednak od tej pory brak potwierdzonych przypadków gniazdowania, choć sporadycznie obserwuje się tokujące ptaki na Bagnach Biebrzańskich, pojedyncze przypadki toków odnotowano także w innych rejonach kraju[7]. Te obserwacje świadczą o tym, że w niektórych latach może dochodzić do gniazdowania bekasika na terenie kraju[7]. Nielicznie widywany na przelotach: w marcu–maju i wrześniu–listopadzie. Liczebność populacji zimującej w Polsce w latach 2013–2018 oceniano na 500–1000 osobników[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- Brak wyraźnego dymorfizmu, zarówno wiekowego jak i płciowego. Wierzch głowy czarny z rdzawymi cętkami, boki głowy jasne, nad okiem rdzawa brew. Grzbiet czarny również z rdzawymi cętkami o metalicznym połysku. W bocznej części grzbietu podwójna beżowa smuga. Przód szyi i górna część piersi rdzawobrązowe, dół piersi i brzuch białe. Na spodzie ciała podłużne ciemne plamy. Dziób żółty z ciemnym końcem.
- Wymiary średnie[3]
- długość ciała 17–19 cm
rozpiętość skrzydeł 34–42 cm
masa ciała 28–106 g (przeważnie 35–73 g)
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Bagna, brzegi wód i podmokłe łąki w pasie tajgi i tundry.
- Tryb życia
- Ptak skryty i trudny do obserwacji, ale niepłochliwy – polegając na swym maskującym ubarwieniu, pozwala zbliżyć się na niewielką odległość[9].
- Gniazdo
- Na ziemi.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając w maju-wrześniu 4 jaja.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 21–24 dni.
- Pożywienie
- Bezkręgowce uzupełnione pokarmem roślinnym.
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje bekasika za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, przekracza milion osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[4].
W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową[10]. Na Czerwonej liście ptaków Polski uznany za gatunek wymarły regionalnie (dotyczy populacji lęgowej)[7].
Zagrożeniem dla bekasika jest głównie osuszanie terenów podmokłych i ich zarastanie. W niektórych krajach, zwłaszcza w Europie Zachodniej (np. we Francji), jest to ptak łowny[7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lymnocryptes minimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ Lymnocryptes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2011-04-02] (ang.).
- ↑ a b c Van Gils, J., Wiersma, P. & Kirwan, G.M.: Jack Snipe (Lymnocryptes minimus). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-24)].
- ↑ a b BirdLife International, Lymnocryptes minimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2016-1 [dostęp 2016-10-14] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Scolopacini Rafinesque, 1815 (Wersja: 2020-01-12). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-28].
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Sandpipers, snipes, coursers (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-28].
- ↑ a b c d Wilk T., Chodkiewicz T., Sikora A., Chylarecki P., Kuczyński L.: Czerwona lista ptaków Polski. OTOP, Marki, 2020.
- ↑ Chodkiewicz T., Chylarecki P., Sikora A., Wardecki Ł., Bobrek R., Neubauer G., Marchowski D., Dmoch A., Kuczyński L.. Raport z wdrażania art. 12 Dyrektywy Ptasiej w Polsce w latach 2013–2018: stan, zmiany, zagrożenia. „Biuletyn Monitoringu Przyrody”. 20, s. 1–80, 2019.
- ↑ Bekasik (Lymnocryptes minimus). W: ptaki.info [on-line]. [dostęp 2021-04-14].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.