Bernard Konrad Świerczyński

Bernard Konrad Świerczyński

Aniela, Kondek

Data i miejsce urodzenia	20 sierpnia 1922 Warszawa
Data i miejsce śmierci	31 października 2002 Warszawa
Małżeństwo	Halina Goldberg
Odznaczenia

Bernard Konrad Świerczyński, ps. Aniela, Kondek (ur. 20 sierpnia 1922 w Warszawie, zm. 31 października 2002 tamże) – polski dziennikarz, pisarz oraz działacz spółdzielczy oraz anarchistyczny. Odznaczony medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Życiorys

Jego ojcem był Konrad Świerczyński, działacz Anarchistycznej Federacji Polski oraz Stowarzyszenia Wolnomyślicieli Polskich, który pracował jako szewc, a następnie prowadził księgarnie na Kercelaku. Matką Bernarda była Janina Świerczyńska.

Bernard wychowywał się na warszawskiej Woli. Ze względu na polityczną działalność swoich rodziców w domu częstymi gośćmi byli różni aktywiści polityczni, co miało dość szybko przełożyć się na świadomość polityczną młodego Świerczyńskiego, który włączył się w działania ruchu anarchistycznego na terenie Polski. Rodzice dokładali starań, aby wychować syna w duchu wyznawanych przez siebie idei. Jako zadeklarowani ateiści, nie zdecydowali się ochrzcić dziecka. Miało to w przyszłości sprawić problemy, kiedy ojciec Bernarda zdecydował o zapewnieniu mu nauczania indywidualnego w domu, do czego potrzebny był akt urodzenia wydawany wówczas przez instytucję religijną. Finalnie przyjął chrzest w wieku 16 lat, ponieważ był niezbędny, aby przystąpić do egzaminów maturalnych. Jedną z osób uczących Bernarda była anarchistyczna działaczka i przyjaciółka rodziny Aniela Wolberg.

Grób rodziny Świerczyńskich na Powązkach w Warszawie

Rodzina Świerczyńskich utrzymywała dobre kontakty z mniejszością żydowską w Warszawie, wśród której miała wielu znajomych. Od początku okupacji niemieckiej, rodzina była zaangażowana w pomoc Żydom. Konrad następnie odwiedzał ich w getcie warszawskim, przynosząc żywność, lekarstwa i przekazując listy. Pozostał też w bliskim kontakcie z rodziną Goldbergów, wieloletnimi sąsiadami i przyjaciółmi Świerczyńskich. Dzieci Goldbergów: Edward, Halina i ich najmłodsza siostra wychowywali się razem z Bernardem. W czasie masowych deportacji z getta warszawskiego do obozu zagłady w Treblince, pomógł Halinie oraz Edwardowi wraz z żoną w ucieczce. Halinę umieścił u prof. Jana Michała Langiewicza, który był wykładowcą historii w podziemnym gimnazjum im. Bolesława Prusa przy ul. Jasnej 10.

Bernard wspierał bądź opiekował się również m.in. rodziną Szlamowiczów (Janem, jego żoną Heleną oraz siostrą Jana – Felicją Grossman), Frydą Hofman, Bronką Frydman, dr. Zeligsonem i jego żoną, dr. Aleksandrem Wolbergiem oraz Julią i Jankiem Rozenberg. Wiele z tych osób znał jeszcze przed wojną, ale pomocy udzielał także obcym.

Po wybuchu powstania warszawskiego zaciągnął się, podobnie jak jego ojciec, do Brygady Syndykalistycznej. W czasie walk żołnierze Niemieccy zamordowali matkę Bernarda, która chorując na gruźlicę, nie wstawała z łóżka i została przez żołnierzy wyrzucona z mieszkania. Rodzina nie miała możliwości jak jej pomóc. Po jego upadku, był zaangażowany w budowę bunkra dla ludności żydowskiej. Następnie wyjechał ze stolicy razem z Haliną Goldberg, z którą wziął potem ślub.

Po wojnie pracował jako dziennikarz prasy spółdzielczej. Był redaktorem naczelnym dwóch pism: „Głos Samorządu GS” oraz „Spółdzielczość Szkolna”. Zrzeszony w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich.

30 stycznia 1972 Jad Waszem nadal Świerczyńskiemu tytuł Sprawiedliwy wśród Nardów Świata. W 1991 został honorowym obywatelem państwa Izrael.

Pośmiertnie wydane zostały dwie książki będące jego wspomnieniami z czasów wojny.

Publikacje

• Szmugiel na wagę życia (2015)
• Przemytnicy życia (2018)