Przejdź do zawartości

Białasy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Białasy
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

sierpecki

Gmina

Szczutowo

Liczba ludności (2011)

254[2][3]

Strefa numeracyjna

24

Kod pocztowy

09-227[4]

Tablice rejestracyjne

WSE

SIMC

0578242[5]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Białasy”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Białasy”
Położenie na mapie powiatu sierpeckiego
Mapa konturowa powiatu sierpeckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Białasy”
Położenie na mapie gminy Szczutowo
Mapa konturowa gminy Szczutowo, po prawej znajduje się punkt z opisem „Białasy”
Ziemia52°55′06″N 19°38′54″E/52,918333 19,648333[1]

Białasywieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie sierpeckim, w gminie Szczutowo[5][6].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Lapidarium na cmentarzu ewangelickim

Wieś znana jako Paprotki Białasy już w XVII wieku. W XVIII wieku nastąpił rozwój wsi za sprawą osadnictwa niemieckiego. Prawdopodobnie ok. 1840 z inicjatywy ewangelickich rodzin w Białasach założono kantorat, należący do ewangelickiej parafii w Sierpcu. Zbudowano szkołę, kaplicę z dzwonnicą i cmentarz. W kantoracie działała orkiestra dęta[7].

Według spisu powszechnego z 1921 w Białasach w 28 domach mieszkało 176 osób, z których wszystkie deklarowały się jako ewangelicy i podało niemiecką narodowość. Podobnie w sąsiednich Białasach-Żochowo (12 domów i 70 mieszkańców) i Jońcach (Białasy) (15 domów i 82 mieszkańców). Łączna liczba mieszkańców gminy Szczutowo wyznania ewangelickiego według spisu wynosiła 664 osoby[8].

Po 1945 ewangeliccy mieszkańcy opuścili okoliczne tereny[7].

Po 1945 cmentarz ewangelicki ulegał stopniowej dewastacji. W latach 2010–2012 dzięki inicjatywie grupy historycznej "ULTIMA THULE" z Sierpca w którą zaangażowali się uczniowie z Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Szczutowie teren cmentarza został uporządkowany. Obecnie znajduje się na nim kilkanaście zrekonstruowanych nagrobków, lapidarium, krzyż oraz tablica informacyjna[9].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 4473
  2. Wieś Białasy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 24 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. a b Administrator, Gmina Szczutowo [online], www.eszczutowo.pl [dostęp 2016-08-11].
  8. Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej ↓, s. 164.
  9. Newsy Sierpc online - Trzeci cmentarz ewangelicki ziemi sierpeckiej uratowany - finał projektu "Przyszłość - przeszłości" - Białasy-Szczutowo - 3.11.2012 r. [online], www.sierpc.com.pl [dostęp 2016-08-11].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]