Biblioteka Politechniki Łódzkiej

Biblioteka Politechniki Łódzkiej

Gmach Biblioteki Głównej PŁ (była fabryka Fryderyka Wilhelma Schweikerta)
Państwo	Polska
Miejscowość	Łódź
Adres	ul. Wólczańska 223 93-005 Łódź
Dyrektor	dr inż. Adam Lenic
Data założenia	wrzesień 1945
Wielkość zbiorów	ok. 655 800
Rodzaje zbiorów	nauki techniczne
Położenie na mapie Polski Biblioteka PŁ
Położenie na mapie województwa łódzkiego Biblioteka PŁ
Położenie na mapie Łodzi Biblioteka PŁ
51°44′44,25″N 19°27′14,90″E
Strona internetowa

Biblioteka Główna PŁ – widok od strony wejścia

Biblioteka Politechniki Łódzkiej – biblioteka uczelniana Politechniki Łódzkiej, gromadząca literaturę naukowo-techniczną z dziedzin reprezentowanych na tej uczelni.

Sieć biblioteczna Politechniki Łódzkiej

System biblioteczno-informacyjny Politechniki Łódzkiej stanowią: Biblioteka Politechniki Łódzkiej, na którą składają się Biblioteka Główna, biblioteki filialne, funkcjonujące na wydziałach, oraz biblioteki zakładowe, działające w jednostkach organizacyjnych uczelni.

Biblioteki filialne:

• Biblioteka Budownictwa i Architektury (Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska)
• Biblioteka Chemiczna im. Osmana Achmatowicza (Wydział Chemiczny).

Historia

Bibliotekę Główną Politechniki Łódzkiej powołano do życia we wrześniu 1945 roku. W tym samym czasie organizowano biblioteki przy zakładach naukowych Politechniki, tworząc zaczątek uczelnianej sieci bibliotecznej. Do 1957 roku Biblioteka Główna nie posiadała wyodrębnionych działów. W 1958 roku ustalono czterooddziałową organizację biblioteki. Po wielu zmianach porządkujących, aktualna, dostosowana do potrzeb struktura (zatwierdzona w 2006 roku) obejmuje siedem oddziałów i cztery sekcje. W 2006 roku zmieniono nazwę biblioteki na Biblioteka Politechniki Łódzkiej.

W pierwszych latach istnienia nowej jednostki organizacyjnej PŁ opiekę nad nią sprawowała Komisja Biblioteczna składająca się z profesorów politechniki. Natomiast bezpośrednią organizacją i kierowaniem biblioteką zajmowała się Stanisława Stollowa w czteroosobowym wówczas zespole. Pierwszym właściwym dyrektorem biblioteki został w 1950 dr Stanisław Peliński. Od 1 lutego 2023 roku dyrektorem jest dr inż. Adam Lenic.

Wraz z rozwojem biblioteki i rozbudową struktury organizacyjnej, zwiększono zatrudnienie pracowników. Od 4 osób w 1945 roku do 112 osób w roku 2007.

Dyrektorzy

• Stanisław Peliński: 1950–1958
• Irena Augustyniak: 1958–1962
• Jan Walewski: 1963–1973
• Jadwiga Przygocka: 1974–1986
• Czesława Garnysz: 1988–2003
• Błażej Feret: 2003–2017
• Elżbieta Skubała: 2018–2023
• Adam Lenic: od 2023

Budynek

Pierwszy lokal biblioteczny mieścił się w rektoracie politechniki, usytuowanym w pałacu Karola Scheiblera przy pl. Zwycięstwa. Następnie, w styczniu 1947 roku, zbiory przeniesiono do pofabrycznego budynku Wydziału Mechanicznego przy ul. Gdańskiej 155. W sierpniu 1959 biblioteka otrzymała pomieszczenia w nowo wybudowanym gmachu Wydziału Włókienniczego, gdzie – wielokrotnie powiększając swój metraż – egzystowała przez 43 lata. Nowy, odrestaurowany budynek przy ul. Wólczańskiej 223 udostępniono użytkownikom 23 września 2002 roku.

Historia budynku, który zbudowany został z przeznaczeniem na magazyn Fabryki Schweikerta sięga początków XX wieku. Czteropiętrowy gmach przeznaczony pierwotnie na magazyn fabryczny powstał w 1912 roku. Był jednym z pierwszych budynków w Europie, gdzie zastosowano żelazobeton. Należał on, podobnie jak znajdująca się w pobliżu fabryka do rodziny łódzkich przemysłowców – Schweikertów (syna Fryderyka Wilhelma Schweikerta, Roberta). W 1913 roku gmach rozbudowano, dodając m.in. wieżę ciśnień ze zbiornikiem na wodę. W 1928 roku w budynku uruchomiono produkcję obuwia gumowego. Po wojnie obiekt zajmowała Łódzka Fabryka Wyrobów Gumowych „Stomil”. W 1996 roku zakupiła go Politechnika Łódzka z myślą o umieszczeniu tam biblioteki. Budynek o kubaturze 10 tys. m² wyremontowano, nowocześnie urządzono i wyposażono pod kątem potrzeb biblioteki.

Budynek z dawną wieżą ciśnień jest obecnie jednym z bardziej charakterystycznych akcentów architektonicznych uczelni. Gmach ma 5 kondygnacji, około 10 tys. metrów kwadratowych powierzchni, 22 metry szerokości oraz 100 metrów długości. W budynku znajdują się zbiory biblioteki oraz siedziba władz Biblioteki Politechniki Łódzkiej.

Księgozbiór

W 1945 roku zbiory Biblioteki liczyły 930 woluminów. Księgozbiór Biblioteki Głównej zapoczątkowały dary, m.in. pochodzące z zagranicy. Z czasem powiększano i uzupełniano księgozbiór kupując książki z różnych źródeł. Zaprenumerowano czasopisma i zadbano o zbiory specjalne.

Według danych statystycznych na 31 grudnia 2022 roku zbiory Biblioteki (Biblioteka główna oraz biblioteki filialne) stanowią:

• książki (250 940 wol.),
• czasopisma (132 457 wol.),
• zbiory specjalne: m.in. normy polskie i branżowe, patenty, literatura firmowa, prace doktorskie (230 066 j.ewid.).

Gromadzenie zbiorów odbywa się zgodne z profilem naukowym uczelni.

System komputerowy

Pierwszy inwentarz książek służył czytelnikom i bibliotekarzom jako katalog, było to możliwe przy niewielkim wówczas księgozbiorze. Niebawem zaczęto tworzyć kartkowy katalog alfabetyczny oraz rozpoczęto prace przy opracowywaniu katalogu rzeczowego według UKD. W drugiej połowie lat 80. rozpoczęta została komputeryzacja biblioteki. Zakupiono i wdrożono system biblioteczny LECH BMS w celu komputerowego opracowania zbiorów. Z czasem zastąpiony on został przez nowocześniejszy i sprawniejszy amerykański system HORIZON. Od 10 września 2012 roku działa Katalog Komputerowy w systemie Symphony.

Zasoby elektroniczne

Biblioteka udostępnia wiele źródeł elektronicznych w postaci komputerowych baz danych oraz serwisów online zagranicznych, polskich i własnych (alfabetyczny wykaz subskrybowanych przez Bibliotekę źródeł). Według danych na 31 grudnia 2022 r. biblioteka umożliwia dostęp do:

• 504 964 tytułów książek elektronicznych,
• 56 615 tytułów czasopism elektronicznych,
• 89 baz danych.

Częścią zasobów elektronicznych są również materiały zdigitalizowane przez bibliotekę (ogółem 11 968 tytułów).

Repozytorium cyfrowe

W 2005 roku powstała Biblioteka Cyfrowa Politechniki Łódzkiej eBiPoL. Jej głównym zadaniem jest archiwizacja i ochrona (dzięki digitalizacji) cennych zbiorów bibliotecznych przed zniszczeniem oraz umożliwienie ich częstszego i bezpieczniejszego udostępniania.

Od 2 lutego 2012 r. została uruchomiona CYBRA czyli Łódzka Regionalna Biblioteka Cyfrowa, w której „znajdują się zeskanowane lub typu „digital born” materiały następujących bibliotek łódzkich uczelni i instytucji: Politechniki Łódzkiej, Uniwersytetu Medycznego, Instytutu Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Akademii Muzycznej im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera”.

W końcu lutego 2010 roku powstało Repozytorium Politechniki Łódzkiej CYRENA. CYRENA to inaczej CYfrowe REpozytorium NAuki, za główne cele tego projektu przyjęto m.in. udostępnianie wyników badań w różnej postaci oraz archiwizację szeroko pojętego dorobku naukowego macierzystej uczelni. Repozytorium ma charakter półotwarty, materiały w nim deponowane są dostępne dla wszystkich użytkowników Internetu w pełnym tekście, jak i z pewnymi ograniczeniami dostępu, przeglądania i ich pobierania.

Dostęp do internetu i usługi elektroniczne

Biblioteka umożliwia korzystanie z internetu szerokopasmowego o prędkości 100 Mb/s i udostępnia ponad sto komputerów z dostępem do internetu dla użytkowników. Ponadto umożliwia podłączenie własnego komputera, dostęp do gniazda internetowego i korzystanie z internetu bezprzewodowego. Sieć Wi-Fi stanowi część projektu eduroam, realizowanego w Polsce przez konsorcjum PIONIER, a na Politechnice Łódzkiej wdrażanego przez Centrum Komputerowe PŁ.

Galeria Biblio-Art

Galeria Biblio-Art powstała w Bibliotece Głównej w 2007. Jej celem jest prezentacja przejawów artystycznej wrażliwości środowiska akademickiego Łodzi, integracja różnego typu szkół wyższych oraz przybliżanie dokonań poszczególnych autorów posiadających różne pasje i wywodzących się z różnych obszarów twórczych. Pierwszy wernisaż wystawy fotograficznej „Przyłapani na czytaniu” odbył się 6 listopada 2007. 12 czerwca 2015 roku odbyła się 50., jubileuszowa wystawa w Galerii Biblio-Art. Rocznie galeria organizuje kilka wystaw pracowników i studentów z Politechniki Łódzkiej, ale częstymi wystawcami są też studenci i wykładowcy z Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego oraz Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera. Nawiązano także współpracę z innymi instytucjami kultury w regionie, a także poza Łodzią i jej okolicami. Każda z wystaw poprzedzona jest wernisażem, podczas którego zaproszeni goście mają możliwość krótkiej rozmowy z autorem lub autorami prac oraz wymiany doświadczeń artystycznych.

Przedsionek Literacki

Spotkania i rozmowy z pisarzami o książkach. Pierwsze spotkanie w Przedsionku Literackim odbyło się 23 maja 2014 z Moniką Sawicką, pisarką, dziennikarką, autorką powieści: Kruchość porcelany, Serwantka, Mimo wszystko, Demi-sec, 7 kolorów tęczy, Kolejność uczuć oraz Szeptem. 21 maja 2015 r. gościem był pisarz fantasy Andrzej Sapkowski. W listopadzie 2015 roku Biblioteka gościła Przemysława Dakowicza, adiunkta w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu Uniwersytetu Łódzkiego, autora wydanej w 2015 r. znakomitej "Afazji polskiej", zaś w styczniu 2016 roku w ramach spotkania autorskiego w Przedsionku Literackim prof. Halina Abramczyk opowiadała o swoich podróżach do Afryki i pracy zawodowej.

Bibliografia

• Czesława Garnysz: Biblioteka Politechniki Łódzkiej ponad 60 lat historii. Łódź, 2009
• Strona Biblioteki Politechniki Łódzkiej

Linki zewnętrzne

• Biblioteka Politechniki Łódzkiej w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).
• Alfabetyczny wykaz źródeł elektronicznych Biblioteki Politechniki Łódzkiej
• Łódzka Regionalna Biblioteka Cyfrowa CYBRA
• Repozytorium Politechniki Łódzkiej CYRENA
• Projekt eduroam w Centrum Komputerowym Politechniki Łódzkiej