Brudziec kropkowaty
 Brudziec kropkowaty na pniu buka | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
brudziec kropkowaty |
| Nazwa systematyczna | |
| Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid. Lichenologist 25(4): 343 (1993) | |
Brudziec kropkowaty, brunatka kropkowata (Amandinea punctata (Hoffm.) Coppins & Scheid.) – gatunek grzybów należący do rodziny pałecznikowatych (Caliciaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amandinea, Caliciaceae, Caliciales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował Georg Franz Hoffmann nadając mu nazwę Lecidea punctata. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1993 r. Coppins i Scheid[1].
- Amandinea myriocarpa (DC.) M. Choisy 1950
- Buellia myriocarpa (DC.) De Not. 1846
- Buellia parasema var. stigmatea (Schaer.) Flagey 1896
- Buellia praecavenda (Nyl. ex Cromb.) Arnold 1870
- Buellia punctata (Hoffm.) A. Massal. 1852
- Buellia stigmatea (Schaer.) Körb. 1855
- Karschia myriocarpa (DC.) Sacc. & Traverso 1910
- Karschia thallophila (Ohlert) Rehm 1890
- Lecidea myriocarpa (DC.) Röhl. 1813
- Lecidea praecavenda Nyl. ex Cromb. 1869
- Lecidea punctata Hoffm.
- Lecidella thallophila Ohlert 1870
- Lichen myriocarpus (DC.) Lam. 1813
- Patellaria myriocarpa DC. 1805[3].
Nazwy polskie według W. Fałtynowicza[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Plecha proszkowata lub skorupiasta, cienka lub średniej grubości, o powierzchni gładkiej, pokrytej drobnymi brodawkami lub gruzełkami. Czasami jest trudno zauważalna i zanikająca. Ma barwę od jasnoszarej do ciemnoszarej, czasami z brunatnawym lub zielonawym odcieniem[4].
Owocniki występują zazwyczaj licznie, w rozproszeniu, lub w niedużych skupiskach. Są to okrągławe lecideowe apotecja o średnicy 0,2–0,6 mm. Mają płaskie lub wypukłe czarne tarczki i cienki, również trwały brzeżek własny (ekscypulum). Może on być trwały, lub zanikający. Hypotecjum jest brunatne, hymenium o grubości 60–70(100) μm również. Występują w nim proste, lub słabo rozgałęzione wstawki o nabrzmiałych wierzchołkach. Brunatne, czasami w środku nieco przewężone zarodniki mają rozmiar 9–20 × 5–10 μm. Są dwukomórkowe, w każdym worku powstaje ich po 8[4][5]. Pyknidy bardzo rzadkie, kuliste[5].
Reakcje barwne; wszystkie negatywne. Kwasów porostowych nie wykryto[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Gatunek kosmopolityczny, rozprzestrzeniony na całej kuli ziemskiej. Występuje na wszystkich kontynentach, łącznie z Antarktydą (tutaj obserwowano go na granitowej skale na Ziemi Królowej Maud). W Europie na północy występuje aż po archipelag Svalbard[6]. W Polsce jest pospolity na całym obszarze[2].
Występuje na różnych podłożach: na korze drzew, przede wszystkim liściastych, rzadziej iglastych, na drewnie, szczątkach roślin, czasami także na skałach[4]. Swoje szerokie rozprzestrzenienie zawdzięcza dużej tolerancji na zanieczyszczenia powietrza[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2015-01-10] (ang.).
- ↑ a b c Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-01-10] (ang.).
- ↑ a b c Hanna Wójciak, Porosty, mszaki, paprotniki, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b c Consortium of the North American Lichen Herbaria [online] [dostęp 2015-02-08].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-02-08].
- ↑ Lichens of Ireland [online] [dostęp 2015-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-08].