Omomiłek żółtonogi

Omomiłek żółtonogi
	Cantharis rufa
	Linnaeus, 1758
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	sprężykokształtne
Nadrodzina	sprężyki
Rodzina	omomiłkowate
Podrodzina	Cantharinae
Plemię	Cantharini
Rodzaj	Cantharis
Podrodzaj	Cantharis s.str.
Gatunek	omomiłek żółtonogi
Synonimy
	Cantharis liturata Fallen, 1807; Cantharis litterata Eschscholtz, 1818; Cantharis analis Stephens, 1829; Cantharis confinis Stephens, 1830; Cantharis testaceipes Stephens, 1830; Telephorus griseipennis Stephens, 1832; Telephorus maculicollis Stephens, 1832; Telephorus rufescens Dietrich, 1857; Telephorus tenuilimbatus Ballion, 1870; Cantharis conditiva Pic, 1912; Cantharis korbi Pic, 1912; Cantharis roelofsi Pic, 1913; Cantharis turkestanica Pic, 1913; Cantharis alexandris Pic, 1914; Cantharis padana Fiori, 1914;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Omomiłek żółtonogi^[1] (Cantharis rufa) – gatunek chrząszcza z rodziny omomiłkowatych i podrodziny Cantharinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję i nearktyczną Amerykę Północną. Zarówno larwy, jak i owady dorosłe są drapieżnikami.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza w dziesiątym wydaniu Systema Naturae. Jako miejsce typowe wskazał on Europę^[2].

Morfologia

Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 8 do 11,5 mm. Głowę ma żółtopomarańczową, czasem z czarną kropką na ciemieniu. Przedplecze ma wypukłą, ale nie półkolistą krawędź przednią oraz zaokrąglone kąty przednie i krawędzie boczne oraz zaokrąglone, ale wyraźnie zaznaczone kąty tylne. Ubarwienie zwykle ma jednolicie żółtopomarańczowe, tylko u aberracji liturata i darwiniana występuje na przedpleczu mniej lub bardziej M-kształtna czarna plamka. Kolor tarczki jest żółty. Pokrywy są jednolicie brązowożółte. Odnóża są najczęściej całkiem rudożółte, u aberracji liturata i darwiniana uda mają jednak zaczernione wierzchołki^[3]^[1]. Pazurki wszystkich par mają pojedyncze wierzchołki. Genitalia samca odznaczają się szerokimi, trójkątnymi laterofizami oraz wykraczającymi poza zarys tarczki grzbietowej paramerami^[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla skraje lasów, polany, zarośla, wilgotne łąki, turzycowiska, doliny rzeczne i ogrody^[4]^[5]^[1]. Rozmieszczony jest od nizin po niższe góry^[4], nie przekraczając jednak regla dolnego^[5]. Osobniki dorosłe obserwuje się od maja do sierpnia ze szczytem pojawu w czerwcu^[4]. Często przesiadują na dębach^[4]^[1]. Przylatują do sztucznych źródeł światła^[4]. Samce przeżywają średnio 18, a samice 35 dni^[5]. Zarówno larwy, jak i owady dorosłe są drapieżnikami^[1].

Gatunek holarktyczny^[4]^[5]. W Europie znany jest z Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii oraz europejskiej części Rosji^[6]. Na północy tego kontynentu wykracza daleko poza koło podbiegunowe^[4]. W Azji notowany jest z syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji (na wschód po Kraj Nadmorski), Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Uzbekistanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Afganistanu, Mongolii, północnych Chin i Korei^[7]. W nearktycznej Ameryce Północnej podawany jest z wschodniej części Kanady i północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Cantharis rufa – Omomiłek żółtonogi. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-01].
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 401. (łac.).
↑ ^a ^b Arved Lompe: Gattung Cantharis L.. [w:] Käfer Europas [on-line]. Coleonet.de, 2010. [dostęp 2023-07-29].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (10), 1985.
↑ ^a ^b ^c ^d AntoniA. Kuśka AntoniA., Omomiłki (Coleoptera, Cantharidae): Cantharinae i Silinae Polski, „Monografie Fauny Polski”, 21, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1995 .
↑ Cantharis (Cantharis) rufa Linnaeus, 1758. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-01].
↑ Sergey V. Kazantsev. An annotated checklist of Cantharoidea (Coleoptera) of Russia and adjacent territories. „Russian Entomological Journal”. 20 (4), s. 387–410, 2011. DOI: 10.15298/rusentj.20.4.05.

[insektarium-1] Cantharis rufa – Omomiłek żółtonogi. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-08-01].

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 401. (łac.).

[fhl-3] Arved Lompe: Gattung Cantharis L.. [w:] Käfer Europas [on-line]. Coleonet.de, 2010. [dostęp 2023-07-29].

[Burakowskietal-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (10), 1985.

[Kuśka-5] AntoniA. Kuśka AntoniA., Omomiłki (Coleoptera, Cantharidae): Cantharinae i Silinae Polski, „Monografie Fauny Polski”, 21, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN, 1995 .

[fe-6] Cantharis (Cantharis) rufa Linnaeus, 1758. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2023-08-01].

[Kazantsev-7] Sergey V. Kazantsev. An annotated checklist of Cantharoidea (Coleoptera) of Russia and adjacent territories. „Russian Entomological Journal”. 20 (4), s. 387–410, 2011. DOI: 10.15298/rusentj.20.4.05.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]