Circaetus
| Circaetus[1] | |||
| Vieillot, 1816[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – gadożer białobrzuchy (C. pectoralis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Circaetus | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Falco gallicus J.F. Gmelin, 1789 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Circaetus – rodzaj ptaka z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 54–78 cm, rozpiętość skrzydeł 114–188 cm; masa ciała 908–2500 g (samice są nieco większe i cięższe od samców)[8].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Circaetus (Circaetos, Circaetes, Circaeetus): gr. κιρκος kirkos „jakiś rodzaj jastrzębia”, tu powiązany z błotniakiem; αετος aetos „orzeł”[9].
- Senex: łac. senex, senis „starsza osoba” (tj. „marudny, białowłosy”)[9]. Gatunek typowy: Falco gallicus J.F. Gmelin, 1789.
- Melanaetus: gr. μελαναετος melanaetos „czarny orzeł” (możliwe że stworzenie mityczne), od μελας melas, μελανος melanos „czarny”; αετος aetos „orzeł”[9]. Gatunek typowy: Circaetus cinereus Vieillot, 1818.
- Smithaetus: Sir Andrew Smith (1797–1872), szkocki zoolog, etnolog, podróżnik po Afryce Południowej; gr. αετος aetos „orzeł”[9]. Gatunek typowy: Circaetus pectoralis A. Smith, 1829.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:
- Circaetus gallicus (J.F. Gmelin, 1788) – gadożer zwyczajny
- Circaetus beaudouini J. Verreaux & Des Murs, 1862 – gadożer prążkowany
- Circaetus pectoralis A. Smith, 1829 – gadożer białobrzuchy
- Circaetus cinereus Vieillot, 1818 – gadożer brunatny
- Circaetus fasciolatus Kaup, 1847 – gadożer krótkoskrzydły
- Circaetus cinerascens J.W. von Müller, 1851 – gadożer białopręgi
Opisano również dwa gatunki kopalne, znane ze skamieniałości odkrytych w Bułgarii:
- Circaetus rhodopensis Boew, 2012 (miocen)[11]
- Circaetus haemusensis Boew, 2015 (plejstocen)[12]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Circaetus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1817, s. 23. (fr.).
- ↑ N.A. Vigors. Sketches in Ornithology; or, Observations on the leading Affinities of some of the more extensive groups of Birds. „The Zoological journal”. 1 (3), s. 322, 336, 1824. (ang.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte. The genera North American birds, and a synopsis of the species found in the United States. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 2, s. 24, 1824. (ang.).
- ↑ G.R. Gray: Birds: Family—Falconidæ. W: Ch. Darwin: The zoology of the voyage of H.M.S. Beagle, under the command of captain Fitzroy, R.N., during the years 1832 to 1836. Cz. 3: Birds. London: Smith, Elder & Co., 1838, s. 13. (ang.).
- ↑ T.T. Kaup: Monograph of the Falconidæ, systematically arranged. W: W. Jardine: Contributions to ornithology for 1849. Edinburgh: W.H. Lizars, 1849, s. 109. (ang.).
- ↑ a b A. Roberts. Review of the nomenclature of South African birds. „Annals of the Transvaal Museum”. 8 (4), s. 209, 1922. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
- ↑ a b c d Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Circaetini Sundevall, 1836 (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-30].
- ↑ Z. Boew. Circaetus rhodopensis sp. n. (Aves: Accipitriformes) from the Late Miocene of Hadzhidimovo (SW Bulgaria). „Acta Zoologica Bulgarica”. 64 (1), s. 5–12, 2012. (ang.).
- ↑ Z. Boew. An Early Pleistocene Snake Eagle, Circaetus haemusensis sp. n. (Aves, Accipitriformes) from Varshets, Northwestern Bulgaria. „Acta Zoologica Bulgarica”. 67 (1), s. 127–138, 2015. (ang.).
