Cleistesiopsis

*Cleistesiopsis*
	; Cleistesiopsis divaricata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	waniliowe
Rodzaj	Cleistesiopsis
	Nazwa systematyczna
	Cleistesiopsis Pansarin & F.Barros; Kew Bull. 2008
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cleistesiopsis – rodzaj roślin jednoliściennych z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 3 gatunki wydzielone w odrębny rodzaj w 2008 roku. Występują we wschodniej części Ameryki Północnej, gdzie rosną na łąkach, w lasach dębowo-sosnowych i sosnowych. Gatunki te zostały wyodrębnione z rodzaju Cleistes ponieważ okazały się w wyniku analiz molekularnych być bliżej spokrewnionymi z rodzajami Isotria i Pogonia niż z południowoamerykańskimi przedstawicielami Cleistes^[5]. Rośliny z wyodrębnionego rodzaju różnią się od przedstawicieli Cleistes brakiem bulwiastych korzeni i pojedynczymi kwiatami^[6]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Prosta, pojedyncza, zwykle dość słabo ulistniona^[7].
Korzenie: Do 2 mm szerokości, bez bulwiastych zgrubień^[6].
Liście: Nieliczne, kilka na pędach wegetatywnych, na pędach generatywnych często tylko jeden liść. Liście są siedzące o blaszce jajowato-lancetowatej lub wąsko-lancetowatej^[7].
Kwiaty: Pojedyncze, na szczycie pędu. Przysadki podobne do liści. Kwiaty odwrócone o 180° (jak u większości storczykowatych), wzniesione, siedzące. Zewnętrzne listki okwiatu zwykle oliwkowozielone, brązowe lub brązowoczerwone, równowąskolancetowate, na końcach zaostrzone. Wewnętrzne listki różowe do białych, łopatkowate do owalnych, często formujące rurkę z wywiniętą wargą, koloru białego lub różowego, czerwono żyłkowaną, podzieloną na trzy łatki. Prętosłup wolny, biały, na szczycie ucięty. Pylnik szczytowy, zwisający z dwoma pyłkowinami. Ziarna pyłku w tetradach^[7]^[6].
Owoce: Torebka cylindryczna, wzniesiona^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z 6 rodzajów plemienia Pogonieae w podrodzinie waniliowych (Vanilloideae) Szlachetko, stanowiącej jeden ze starszych kladów w obrębie rodziny storczykowatych (Orchidaceae)^[2]^[8]^[9]^[10].

Wykaz gatunków^[11]^[12]

Cleistesiopsis bifaria (Fernald) Pansarin & F.Barros
Cleistesiopsis divaricata (L.) Pansarin & F.Barros
Cleistesiopsis oricamporum P.M.Br.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-22] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-22] (ang.).
↑ Emerson R. Pansarin, Fábio de Barros. Taxonomic notes on Pogonieae ( Orchidaceae ): Cleistesiopsis, a new genus segregated from Cleistes , and description of two new South American species, Cleistes batistana and C. elongata. „Kew Bulletin”. 63, 3, s. 441-448, 2008. DOI: 10.1007/s12225-008-9047-5.
↑ Cleistesiopsis. Tropicos.org. [dostęp 2023-04-21].
↑ Emerson R. Pansarin, Antonio Salatino, Maria L.F. Salatino. Phylogeny of South American Pogonieae (Orchidaceae, Vanilloideae) based on sequences of nuclear ribosomal (ITS) and chloroplast ( psaB, rbcL, rps16, and trnL-F ) DNA, with emphasis on Cleistes and discussion of biogeographic implications. „Diversity & Evolution”. 8, s. 171–181, 2008.
↑ ^a ^b ^c Kenneth M. Cameron, Mark W. Chase, W. Mark Whitten, Paul J. Kores, David C. Jarrell, Victor A. Albert, Tomohisa Yukawa, Harold G. Hills, Douglas H. Goldman. A phylogenetic analysis of the Orchidaceae: evidence from rbcL nucleotide sequences. „Am. J. Bot.”. 86(2), s. 208-224, 1999. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Katharine B. Gregg & Paul M. Catling: Cleistes. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-06-28]. (ang.).
↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-01]. (ang.).
↑ Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).
↑ Cleistesiopsis. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-21].
↑ Cleistesiopsis. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-21].
↑ Cleistesiopsis. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-21].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-22] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-22] (ang.).

[pansarin-3] Emerson R. Pansarin, Fábio de Barros. Taxonomic notes on Pogonieae ( Orchidaceae ): Cleistesiopsis, a new genus segregated from Cleistes , and description of two new South American species, Cleistes batistana and C. elongata. „Kew Bulletin”. 63, 3, s. 441-448, 2008. DOI: 10.1007/s12225-008-9047-5.

[tropicos-4] Cleistesiopsis. Tropicos.org. [dostęp 2023-04-21].

[5] Emerson R. Pansarin, Antonio Salatino, Maria L.F. Salatino. Phylogeny of South American Pogonieae (Orchidaceae, Vanilloideae) based on sequences of nuclear ribosomal (ITS) and chloroplast ( psaB, rbcL, rps16, and trnL-F ) DNA, with emphasis on Cleistes and discussion of biogeographic implications. „Diversity & Evolution”. 8, s. 171–181, 2008.

[cameron-6] Kenneth M. Cameron, Mark W. Chase, W. Mark Whitten, Paul J. Kores, David C. Jarrell, Victor A. Albert, Tomohisa Yukawa, Harold G. Hills, Douglas H. Goldman. A phylogenetic analysis of the Orchidaceae: evidence from rbcL nucleotide sequences. „Am. J. Bot.”. 86(2), s. 208-224, 1999. (ang.).

[america-7] Katharine B. Gregg & Paul M. Catling: Cleistes. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-06-28]. (ang.).

[tree-8] Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-01]. (ang.).

[CHASE-9] Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.).

[NCBI-10] Cleistesiopsis. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-21].

[kew-11] Cleistesiopsis. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-21].

[CoL-12] Cleistesiopsis. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-21].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]