Cmentarz Braterski w Rydze
 Widok ogólny Cmentarza Braterskiego w Rydze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Ryga |
| Data otwarcia |
1936 |
Położenie na mapie Łotwy  | |
| 56°59′20″N 24°08′34″E/56,988889 24,142778 | |
Cmentarz Braterski w Rydze, zwany też Cmentarzem Brackim (łot. Rīgas Brāļu kapi) – łotewski panteon narodowy, na którym spoczywają żołnierze polegli w czasie I wojny światowej oraz uczestnicy łotewskich walk o niepodległość (1918–1920).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nekropolia jest główną częścią cmentarnego założenia Rygi, które rozciąga się na północny wschód od miasta i obejmuje również cmentarze: Leśny i Rainisa. Jej kształt został uformowany u progu niepodległości Łotwy przez głównego ogrodnika Rygi Georga Kuphaldta i jego ucznia Andrejsa Zeidaksa.
Kamień węgielny pod budowę nekropolii położono 18 listopada 1924 w szóstą rocznicę uzyskania przez Łotwę niepodległości. Budowa cmentarza została ostatecznie ukończona w listopadzie 1936.
Konkurs na zagospodarowanie artystyczne wygrał ryski rzeźbiarz Kārlis Zāle – autor m.in. Pomnika Wolności w Rydze.
Na cmentarz prowadzi symboliczna brama. Po obu stronach osi głównej znajdują się lipy – w łotewskiej kulturze symbol kobiecości – którymi obsadzono alejki wiodące do gaiku złożonego z ponad setki dębów. Mają one symbolizować pierwiastek męski w kulturze. W środku gaiku pali się wieczny ogień.
Do gaiku przylega kompleks 315 grobów żołnierzy poległych w latach 1915–1920 oraz mogiły 87 nieznanych.
Pole grobowe jest otoczone symbolicznymi figurami oraz ścianami wapiennymi, które prowadzą do "łotewskiego muru" (Latvijas siena) ozdobionego reliefami wojennymi z herbami miast łotewskich, z których pochodzili zmarli. Opodal ściany znajdują się cztery figury żołnierzy z różnych regionów kraju: Inflant, Łatgalii, Kurlandii i Semigalii.
Zakończenie cmentarnej kompozycji stanowi 10-metrowa statua autorstwa Zālego stojąca na 9-metrowym cokole "Matka z poległymi synami".
W czasie I Republiki Łotewskiej byli tu chowani oficerowie młodego państwa. W 1942 spoczął tu na zawsze sam Zāle.
Po II wojnie światowej na cmentarzu chowano żołnierzy armii radzieckiej oraz sekretarzy partii komunistycznej, co spotykało się z niechęcią większości Łotyszy.
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Vaidelotis Apsitis, Brālu kapi, Latvijas dabas un piemineklu aizsardzibas biedriba, Riga 1982