Coprinopsis urticicola
.jpg) Dwa owocniki na korze drzewa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Coprinopsis urticicola |
| Nazwa systematyczna | |
| Coprinopsis urticicola (Berk. & Broome) Redhead, Vilgalys & Moncalvo Taxon 50(1): 232 (2001) | |
Coprinopsis urticicola (Berk. & Broome) Redhead, Vilgalys & Moncalvo – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Coprinopsis, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1861 r. Miles Joseph Berkeley i Christopher Edmund Broome nadając mu nazwę Agaricus urticicola. W 1890 r. Charles Horton Peck przeniósł go do rodzaju Coprinus. (czerniak)[2]. W wyniku badań filogenetycznych prowadzonych na przełomie XX i XXI wieku mykolodzy ustalili, że rodzaj Coprinus jest polifiletyczny i rozbili go na kilka rodzajów[3]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali temu gatunkowi Redhead, Vilgalys i Moncalvo w 2001 r.[1]
- Agaricus urticicola Berk. & Broome 1861
- Coprinopsis urticicola var. hawaiiensis Keirle, Hemmes & Desjardin 2004
- Coprinopsis urticicola var. salicicola (Uljé & Noordel.) Walleyn, Verbeken, Kerckh., Keersm., Christiaens, Esprit, Leyman & Van de Kerckh. 2012
- Coprinopsis urticicola var. salicicola (Uljé & Noordel.) Noordel. 2012
- Coprinus brassicae Peck 1890
- Coprinus urticicola (Berk. & Broome) Buller 1917
- Coprinus urticicola var. salicicola Uljé & Noordel. 1997
- Pilosace urticicola (Berk. & Broome) Kuntze 1898
- Psathyra urticicola (Berk. & Broome) Sacc. 1887
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Kapelusz
- Średnica do 5 mm, kształt początkowo jajowaty, potem rozszerzający się, stożkowaty, w końcu rozpostarty. W typowy dla czernidłaków sposób owocnik czernieje i podczas dojrzewania rozpływa się w czarną ciecz. Powierzchnia początkowo czysto biała, pokryta zasnówka, potem jasnoochrowa, pokryta kłaczkowatymi fragmentami zasnówki[4].
- Blaszki
- Wolne, gęste, początkowo białe, potem szarobrązowe, w końcu czarne i rozpływające się w czarną ciecz[4].
- Trzon
- Wysokość do 30 mm, grubość 1 mm, barwa początkowo biała, potem szarawa[3].
- Cechy mikroskopowe
- Zarodniki 6,0–9,0 × 5–6,5 µm, bladoczerwono-brązowe, szeroko elipsoidalne dz zaokrąglonym wierzchołkiem, stożkową podstawą i centralną porą rostkową. Podstawki 4–zarodnikowe, 10–22 × 6–10 μm. Cheilocystydy i pleurocystydy cylindryczne do workowatych o wymiarach 35–60 × 10–14 μm, lub stożkowate o wymiarach 45–70 × 11–55 μm. Strzępki tworzące zasnówkę uchyłkowate, o szerokości 8–9 μm z lekko zgrubiałymi ścianami. Sprzążek brak[3].
Charakterystyczną cechą Coprinopsis urticicola są niewielkie rozmiary, pokrycie owocnika strzępkami zasnówki i siedlisko[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Znane jest występowanie Coprinopsis urticicola w niektórych krajach Europy i w Ameryce Północnej. Opisano jego występowanie również w Iranie[4]. W opracowaniu W. Wojewody z 2003 r. brak tego gatunku[5]. Jest rzadki. W Polsce podano jego stanowiska w Kuźnicy Białostockiej i Puszczy Białowieskiej (1994) oraz Bieszczadzkim Parku Narodowym (Wetlina 2011)[3].
Grzyb saprotroficzny i koprofilny. Owocniki wyrastają na łajnie i resztkach organicznych (kompost)[3]. W Iranie notowany na słomie ryżowej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-15] (ang.).
- ↑ a b Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-15] (ang.).
- ↑ a b c d e Rare species of the genus Coprinus Pers. s. lato, „Acta Mycologica”, 46 (1), 2011, s. 27–73 [dostęp 2020-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-13].
- ↑ a b c d e First report of Coprinopsis urticicola from Iran, „Mycologia Iranica”, 2 (141), 2015 [dostęp 2020-11-15].
- ↑ Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 145–156, ISBN 83-89648-09-1.