Zasłonak glinkowaty

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Cortinarius bolaris)
Zasłonak glinkowaty
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak glinkowaty

Nazwa systematyczna
Cortinarius bolaris (Pers.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 282 (1838)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg występowania w Europie i Azji
Trzon i blaszki
Kapelusze o charakterystycznym ubarwieniu

Zasłonak glinkowaty (Cortinarius bolaris (Pers.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1]

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus bolaris Pers. 1801
  • Inoloma bolare (Pers.) Wünsche 1877

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 3-6 cm, kształt początkowo półkulisty lub łukowaty, później prostołukowaty, starsze okazy stają się płaskie. Powierzchnia jasnożółtawa, pokryta łuskami w kolorze od cynobrowoczerwonego do szafranoczerwonego. Podczas suchej pogody kapelusz płowieje[4]. Powierzchnia jest sucha, niehigrofaniczna[5].

Blaszki

Początkowo kremowożółte lub bladoochrowożółte, z czasem ciemnieją i stają się płowordzawe, na koniec jasnocynamonowe[4]. Są nieco przyrośnięte do trzonu i dość gęste[5].

Trzon

Wysokość 4-8 cm, grubość do 1,5 cm, walcowaty. U młodych okazów pełny, u starszych pusty. Powierzchnia pod kapeluszem białokremowa i trochę łuskowata, poza tym ma kolor białawożółtawy i pokryta jest dość gęsto cynowobrowoczerwonymi włókienkami i łuskami. Podstawa ciemniejsza, ciemnoczerwona[4].

Miąższ

W kapeluszu białawy, w trzonie żółtawy lub ochrowy, u podstawy jeszcze ciemniejszy, szarawożółty. Z czasem stopniowo coraz bardziej ciemnieje i staje się czerwonobrązowy. Smak i zapach niewyraźny[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników czerwonobrązowy. Zarodniki jajowate lub niemal kuliste, nieco brodawkowate, o rozmiarach 6-8 × 5-6 μm. Pleurocystyd brak[5].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Jest szeroko rozprzestrzeniony we wschodniej części Ameryki Północnej, notowany jest też w Kostaryce[5]. Występuje także w większości krajów Europy[6].

Rośnie w lasach liściastych i mieszanych, na ziemi, wśród mchów. W Polsce owocniki wytwarza od sierpnia do listopada. Rośnie niemal wyłącznie pod bukami[3], rzadko tylko pod dębami. Preferuje gleby kwaśne. Zazwyczaj występuje pojedynczo, czasami tylko tworzy niewielkie grupki owocników i[6].

Znaczenie[edytuj | edytuj kod]

Grzyb mikoryzowy[3], grzyb trujący. Zawiera orellaninę i powoduje zatrucia orellaninowe (8 grupa zatruć grzybowych)[4].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

Zasłonaki tworzą bardzo liczną grupę gatunków, na ogół trudnych do rozróżnienia. Zasłonaka glinkowatego jednak łatwo odróżnić, gdyż posiada kilka charakterystycznych cech: czerwonołuskowaty kapelusz, trzon typowo walcowaty i charakterystyczną barwę kapelusza i trzonu[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. a b c d e MushroomEXpert. [dostęp 2013-03-04]. (ang.).
  6. a b Cortinarius bolaris. [dostęp 2013-06-10].