Parasola auricoma
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Parasola auricoma |
Nazwa systematyczna | |
Parasola auricoma (Pat.) Redhead, Vilgalys & Hopple Taxon 50(1): 235 (2001) |
Parasola auricoma (Pat.) Redhead, Vilgalys & Hopple) – gatunek grzybów należący do rodziny kruchaweczkowatych (Psathyrellaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Parasola, Psathyrellaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1886 r. Narcisse Théophile Patouillard nadając mu nazwę Coprinus auricomus[1]. W wyniku badań filogenetycznych prowadzonych na przełomie XX i XXI wieku mykolodzy ustalili, że rodzaj Coprinus jest polifiletyczny i rozbili go na kilka rodzajów[2]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali temu gatunkowi Redhead, Vilgalys & Hopple w 2001 r.[1]
- Coprinus auricomus Pat. 1886
- Coprinus hansenii J.E. Lange 1915
Władysław Wojewoda w 2003 r. dla synonimu Coprinus auricomus zaproponował polską nazwę czernidłak złotawy[4]. Po przeniesieniu do rodzaju Parasola nazwa ta stała się niespójna z obecną nazwą naukową.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Kapelusz
- W okresie dojrzałości osiąga średnicę 1–6 cm. Początkowo jest jajowaty, potem lekko stożkowaty lub wypukły, w końcu prawie płaski. Na całej niemal powierzchni głęboko, promieniście żłobkowany. Powierzchnia oglądana gołym okiem gładka, pod lupą drobno owłosiona, u młodych owocników pomarańczowo-brązowa, u starszych szarawa. Brak resztek zasnówki[5].
- Blaszki
- Wolne lub prawie wolne, średniogęste, początkowo białawe, potem ciemnoszare, w końcu czarne[5].
- Trzon
- Wysokość 3–12 cm, średnica do 3 mm, cylindryczny, kruchy, w środku pusty. Powierzchnia gładka lub delikatnie jedwabista, o barwie od białawej do lekko żółtawej. Pierścienia brak[5].
- Miąższ
- Cienki, bez zapachu i smaku[5].
- Cechy mikroskopowe
- Wysyp zarodników czarny. Zarodniki elipsoidalne, gładkie 10–16 × 6–9 µm; z centralną porą rostkową, w KOH ciemnobrązowe. Podstawki 4-sterygmowe. Cheilocystydy cylindryczne, wrzecionowate lub workowate, około 90 × 25 µm. Pleurocystydy podobne; do około 130 × 35 µm. W hymenium występują rozproszone lub obfite grubościenne szczecinki grubościenne, do około 400 × 10 µm, w KOH ciemnoczerwone. Obecne sprzążki[5].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Znane jest występowanie Parasola auricoma w Europie, obydwu Amerykach, w Azji i na Nowej Zelandii[6]. Jest pospolity, ale często bywa mylony z innymi gatunkami, zwłaszcza Parasola plicatilis[2]. W. Wojewoda w 2003 r. podaje 7 stanowisk na terenie Polski[4]. B. Gierczyk w 2011 r. podaje 5 następnych[2]. Liczne i bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7]. Zaliczony w nim jest do gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].
Saprotrof. Spotykany na ziemi i na zrębkach na łąkach, trawnikach i przydrożach[2].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Wśród małych, rosnących w trawie lub zrębkach drzewnych grzybów o czerniejących blaszkach, Parasola auricoma wyróżnia się cechami zarówno makroskopijnymi, jak mikroskopijnymi. Jej charakterystyczne cechy to brak resztek zasnówki, u młodych owocników kapelusz rdzawobrązowy do pomarańczowo-brązowego, a u starszych szaro prążkowany i przypominający parasol, tylko środkowa część pozostaje pomarańczowo-brązowa. Pod mikroskopem Parasola auricoma ma dość duże, elipsoidalne zarodniki i powierzchnię kapelusza ozdobioną bardzo długimi, czerwono-brązowymi włosami. Najbardziej podobna jest Parasola plicatilis, ale jej młode owocniki nie są pomarańczowo-brązowe, a pod mikroskopem różnice są znaczne[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-16] (ang.).
- ↑ a b c d Rare species of the genus Coprinus Pers. s. lato [online], Acta Mycologica, 2011, vol. 46 (1): 27–73 [dostęp 2020-11-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-13] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2020-11-16] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f Parasola auricoma [online], MushroomExpert [dostęp 2020-11-16] (ang.).
- ↑ DiscoverLife [online] [dostęp 2020-11-13] (ang.).
- ↑ a b Aktualne stanowiska Parasola auricoma w Polsce [online] [dostęp 2020-11-13] (ang.).