Dahomej

Królestwo Dahomeju

ok. 1600–1904
Flaga Dahomeju Godło Dahomeju
Język urzędowy	fon francuski (1892–1894; 1899–1904)
Stolica	Abomey
Ustrój polityczny	monarchia
Pierwszy władca	Gangnihessou
Ostatni władca	Agoliagbo
Status terytorium	państwo suwerenne (ok. 1600–1730; 1823–1892) lenno (1730–1823) protektorat (1892–1894) kolonia (1899–1904)
Zależne od	Oyo (1730–1823) Francja (1892–1894; 1899–1904)

Dahomej, Królestwo Dahomeju (Dahomey) a. Królestwo Fon – historyczne państwo w Afryce Zachodniej, istniejące ok. 1600–1904 na obszarze dzisiejszego Beninu. Stolicą państwa był Abomey.

Dahomej został założony na początku XVII w. przez autochtonicznych Fonów, zamieszkujących Płaskowyż Abomey. Państwo stało się centrum handlu niewolników na tzw. „Wybrzeżu Niewolniczym”. W trzeciej dekadzie XVIII w. pod nasilającymi się wpływami Imperium Oyo, któremu król Agadża złożył hołd lenny (ok. 1730). W 1728 podbił Królestwo Ajudy, dysponując armią 12 tys. kobiet. W 1823 król Gezo odmówił trybutu dla Oyo, znosząc zależność lenną. W 1892 Francja ustanowiła protektorat dla królestwa. W tym samym roku wybuchła wojna o niepodległość Dahomeju, zakończona klęską Francji. W 1899 ponownie utracił suwerenność. W 1904–1958 jako jeden z krajów Francuskiej Afryki Zachodniej, później republika autonomiczna Wspólnoty Francuskiej (1958–1859). W 1960 ponownie niepodległe państwo republikańskie, przemianowane w 1975 na Benin.

Królowie Dahomeju

• ok. 1600–1620: Gangnihessou (†1620)
• 1620–1645: Dakodonou (†1645)
• 1645–1685: Houegbadja (†1685)
• 1685–1716: Akaba (†1716)
• 1716–1740: Agadża (†1740)
• 1740–1774: Tegbessou (†1774)
• 1774–1789: Kplinga (†1789)
• 1789–1797: Agonglo (†1797)
• 1797–1818: Adandozan (†1861)
• 1818–1859: Gezo (†1859)
• 1859–1889: Glele (†1889)
• 1889–1894: Behanzin (ok. 1845–1906)
• 1894–1904: Agoliagbo (†1940)

Bibliografia

• Curtin, Philipp i in.: Historia Afryki. Tł. [z ang.] Jannasz, Marek. Oprac. Jagielski, Wojciech. Gdańsk: Wyd. „Marabut”, 2003. ISBN 83-89261-00-6.