Przejdź do zawartości

Diabli Kamień (Szczyrzyc)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Diabli Kamień[1] lub Diabelski Kamień[2] – potężny głaz (ławica piaskowca), znajdujący się u wschodnich podnóży góry Grodzisko w Beskidzie Wyspowym w województwie małopolskim. Różne informacje co do jego lokalizacji wynikają z faktu, że obecnie przez miejsce to przebiega granica między Krzesławicami, a Poznachowicami Górnymi (powiat myślenicki), a także 160 m dalej granica Pogorzan, około 280 m granica wsi Góra Świętego Jana, a w odległości około 1 km granica Szczyrzyca (powiat limanowski)[1].

Opis głazu

[edytuj | edytuj kod]

Znajduje się blisko (5 min. marszu) drogi łączącej Raciechowice ze Szczyrzycem – na wzgórzu – na granicy lasu z polami uprawnymi[3]. Jest pomnikiem przyrody nieożywionej. Położony jest na wysokości około 325 m n.p.m., ma 65 m długości, 12 m szerokości i 17–25 m wysokości. Od zachodniej strony ma wysoką, znacznie wychyloną od pionu ścianę, pod którą można schronić się w czasie deszczu. Nie jest jednolitą bryłą – posiada liczne wnęki, wyżłobienia, spękania, a na szczycie niewielkie wgłębienia, w których gromadzi się woda po deszczu. Szczyt, na który da się wejść od południowej strony, zwieńczony jest metalowym, zabetonowanym krzyżem. Również w pobliżu Diablego Kamienia, na polu po jego zachodniej stronie stoi duży drewniany krzyż[2].

Zbudowany jest ze średnio i gruboziarnistych piaskowców ciężkowickich przegradzających pstre łupki będące bardziej podatne na wietrzenie. Według Mieczysława Klimaszewskiego Diabli Kamień został odcięty od strony południowej i północnej przez potoki, zaś od strony wschodniej i zachodniej został wypreparowany z otaczających go łupków przez denudację. Reszta dokonała się w wyniku wietrzenia[4].

Pustelnia przy Diablim Kamieniu

[edytuj | edytuj kod]

Diabli Kamień był i jest popularnym celem turystycznym. O jego dużej atrakcyjności stanowił nie tylko sam kamień, ale również fakt, że od 1810 do 1995 r. w pustelni obok niego mieszkali pustelnicy z klasztoru cystersów w Szczyrzycu. Łącznie było ich 13. Ostatni, Zygmunt Młynek, mieszkał w niewielkiej pustelni o wymiarach ok. 2 × 2,5 m, na placyku pod wschodnią ścianą kamienia. Spał w otwartej trumnie, hodował pszczoły, kozy, zajmował się malarstwem i rzeźbą. Otoczył pustelnię siatką, wybetonował podwórze. Obok jego pustelni stała niewielka kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i szopka dla kóz. Pod lasem znajduje się jeszcze kaplica św. Benedykta. Musiał się wyprowadzić z powodu konfliktu z właścicielką terenu, która żądała od niego ponoć niebotycznej sumy za dzierżawę, pobierała też opłaty od turystów. W drugiej połowie lat 90. XX wieku próbowała w pustelni zamieszkać zakonnica, ale również musiała zrezygnować z powodu konfliktu z właścicielką[3].

Diabli Kamień znajduje się w Krzesławicach na przysiółku Smykań w gminie Raciechowice. Jednak we wszystkich dotychczasowych przewodnikach kamień ten kojarzony był z miejscowością Szczyrzyc w gminie Jodłownik, zapewne dlatego, że pustelnik związany był z klasztorem w Szczyrzycu[3]. Od czasu wyprowadzenia się pustelnika kapliczka i pustelnia znajdujące się na prywatnym terenie niszczeją. Gminy Raciechowice i Jodłownik czynią starania o przejęcie terenu, by móc właściwie konserwować te obiekty. Wszystko to są obiekty drewniane, wybudowane w 1886 staraniem pustelnika Antoniego Rapa. Prowadzi obok nich małopolski szlak architektury drewnianej[2].

Niedaleko Łapanowa, gdzie się urodziłem, w Szczyrzycu, jest skała, o której mówi legenda, że zrzucił ją w to miejsce diabeł. Właśnie tam zbudowano mały kościółek, obok którego mieszka pustelnik. Rozmawiałem z nim kilkakrotnie. Podziwiam tę osobę za życie w samotności, siłę woli i mądrość. Od rana do wieczora otacza go cisza. Ma jednak wyraźny cel, który realizuje w 100 procentach. Janusz Kulig.

Legenda związana z głazem

[edytuj | edytuj kod]

Z kamieniem związana jest legenda, według której diabeł nie mogąc ścierpieć istniejącego w Szczyrzycu klasztoru nawracającego ludzi od grzechu, porwał wielki kamień, by go zrzucić na klasztor. Było to w 1234 r. Jednak modlitwy zakonników i dźwięk bijących na Anioł Pański dzwonów klasztoru sprawiły, że diabeł stracił moc. Nie mogąc unieść kamienia, upuścił go w lesie, 3 km przed klasztorem. Na ścianach kamienia można podobno dostrzec pięć wgłębień od palców diabła[3].

Asumptem do powstania legendy były zapewne także fragmenty meteorytu do dziś przechowywane w klasztorze.

 Zobacz więcej w artykule Opactwo Cystersów w Szczyrzycu, w sekcji Legenda.

Szlaki turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
szlak turystyczny czarny – ze Szczyrzyca przez Pogorzany obok Diablego Kamienia na grzbiet łączący Ciecień z Grodziskiem.

Wspinaczka skalna

[edytuj | edytuj kod]

Wysokość ścian wspinaczkowych przekracza 12 m. 12 dróg wspinaczkowych zostało w pełni ubezpieczonych (większość z nich jest sztuczna), na pozostałych wspinaczka tradycyjna lub bouldering. W sumie jest 35 dróg, większość trudnych (VI do VI.4+w skali polskiej lub 5 do 7c w skali francuskiej). Skała znajduje się na terenie prywatnym i wspinaczka możliwa tylko po uzgodnieniu z właścicielką terenu[5].

Ściana północna
  1. Projekt
  2. Projekt otwarty
  3. Miłosne przygody opata; VI.4
  4. Przygody zmutowanego psa; VI.2
  5. Projekt
  6. Projekt
  7. Projekt otwarty
Ściana zachodnia
  1. Pancerna brzoza; VI.3+
  2. Niedobór żelaza; VI+
  3. Franek; VI
  4. Pannonica wprost; VI.2+
  5. Pannonica; VI.2
  6. Inwazja grzybiarzy; VI.1+
  7. Eksmisja pustelnika; VI.1+
  8. Parcie korzeniowe; VI.4
  9. Zimna wojna; VI.4+
  10. Zbójnicki chodnik; VI.4/4+
  11. Pies na voditku; VI.3
  12. Pogrom; VI.2+
  13. Kyrie eleison; VI[5]
Ściana zachodnia (bouldering)
  1. El dupa; 6a
  2. Bez nazwy; 6b
  3. El diablo; 7c
  4. Helfire; 6c
  5. Borax; 6a
  6. Kisses of Sandstone Goddess; 6b+
  7. Reksio; 6a
  8. Powrót Reksia; 6b
  9. Big Bad Dog; 6b+
  10. Bez nazwy; 5
  11. Jerry; 6a+
  12. Bezkamyk; 6b+
  13. Asmita; 6c
  14. Raga; 7a[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2022-11-06] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-09].
  2. a b c Informacje na tablicach zamontowanych przy głazie.
  3. a b c d Gacek Dariusz, Beskid Wyspowy, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, ISBN 978-83-62460-25-0.
  4. Mieczysław Klimaszewski, Diabli Kamień koło Szczyrzyca, „Ochrona Przyrody”, 15, 1935.
  5. a b c Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8.